Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Οι μωμοέρ’ εξέβανε τα Φώτα, τ’ Αγιαννί’ Ατείν’ χωρία λάσκουνταν κι αρ’ άμον παλαλοί Έχ̌’ κι έρχουνταν οι μωμοέρ’, τραγωδούν και σ̌υρίζ’νε και τη χωρί’ τα κορτσόπα ατείν’ χαρεντερίζ’νε Οι μωμοέρ’ εξέβανε τα Φώτα, τ’ Αγιαννί’ Ν’ αηλί τη μαυρομάναν ατ’ εμάς που ’κι θ’ ανοί͜ει Μωμόερος θα ’ίνουμαι και με τα γολγονόπα Θα λάσκουμαι μεσανυχτί’ και γνεφίζω κορτσόπα Με το είμαι μωμόερος πασ̌κείμ’ πάντα θα είμαι; Θα βγάλω τα ευζωνικά μ’ και μετ’ εσέν θα κείμαι
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| Αγιαννί’ | Αγιαννιού | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανοί͜ει | ανοίγει | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατείν’ | αυτοί | ||
| γνεφίζω | ξυπνώ | ||
| γολγονόπα | κουδουνάκια | ||
| εξέβανε | βγήκαν | ||
| έρχουνταν | έρχονται | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| έχ̌’ κι έρχουνταν | είναι στον ερχομό | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| κείμαι | κείτομαι, ξαπλώνω | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| λάσκουμαι | περιφέρομαι, τριγυρίζω, περιπλανώμαι | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| λάσκουνταν | περιφέρονται, τριγυρίζουν, περιπλανώνται | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| μεσανυχτί’ | την ώρα του μεσονυχτίου | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μωμοέρ’ | (γνωστό και ως μωμόγεροι ή μωμόεροι) λαϊκό δρώμενο το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνια με ευχετηριακό χαρακτήρα | μῶμος + γέρων ή εκ του μαμουγέρα (μάσκα, προσωπίδα)<λατ. Mamuralia<Mamurius | |
| μωμόερος | (ή μωμόγερος) αυτός που συμμετέχει στα μωμοέρια, λαϊκό δρώμενο το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνια με ευχετηριακό χαρακτήρα | μῶμος + γέρων ή εκ του μαμουγέρα (μάσκα, προσωπίδα)<λατ. Mamuralia<Mamurius | |
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| παλαλοί | τρελοί | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| σ̌υρίζ’νε | σφυρίζουν | σῦριγξ | |
| τραγωδούν | τραγουδάνε | ||
| χαρεντερίζ’νε | χαροποιούν, ψυχαγωγούν | ||
| χωρί’ | χωριού | ||
| χωρία | χωριά |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| Αγιαννί’ | Αγιαννιού | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανοί͜ει | ανοίγει | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατείν’ | αυτοί | ||
| γνεφίζω | ξυπνώ | ||
| γολγονόπα | κουδουνάκια | ||
| εξέβανε | βγήκαν | ||
| έρχουνταν | έρχονται | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| έχ̌’ κι έρχουνταν | είναι στον ερχομό | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| κείμαι | κείτομαι, ξαπλώνω | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| λάσκουμαι | περιφέρομαι, τριγυρίζω, περιπλανώμαι | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| λάσκουνταν | περιφέρονται, τριγυρίζουν, περιπλανώνται | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| μεσανυχτί’ | την ώρα του μεσονυχτίου | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μωμοέρ’ | (γνωστό και ως μωμόγεροι ή μωμόεροι) λαϊκό δρώμενο το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνια με ευχετηριακό χαρακτήρα | μῶμος + γέρων ή εκ του μαμουγέρα (μάσκα, προσωπίδα)<λατ. Mamuralia<Mamurius | |
| μωμόερος | (ή μωμόγερος) αυτός που συμμετέχει στα μωμοέρια, λαϊκό δρώμενο το οποίο λαμβάνει χώρα το 12ήμερο Χριστούγεννα - Πρωτοχρονιά - Θεοφάνια με ευχετηριακό χαρακτήρα | μῶμος + γέρων ή εκ του μαμουγέρα (μάσκα, προσωπίδα)<λατ. Mamuralia<Mamurius | |
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| παλαλοί | τρελοί | ||
| πασ̌κείμ’ | μήπως, μήπως (και) | πᾶς καί ἔνι | |
| σ̌υρίζ’νε | σφυρίζουν | σῦριγξ | |
| τραγωδούν | τραγουδάνε | ||
| χαρεντερίζ’νε | χαροποιούν, ψυχαγωγούν | ||
| χωρί’ | χωριού | ||
| χωρία | χωριά |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 