Προβολή Τραγουδιού
Πία το καλαντόνερον |
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Γιάννης Παπαγερίδης
Πία το καλαντόνερον και βρέξον τα μαλλία σ’ Ας τρανύν’νε και ’κχ̌ύουνταν και σ̌κεπάζ’νε τ’ ωμία σ’ Ας σο σαχτάρ’ τη τσιγαρί’ θα ευτάς την κατενή σ’ -ι Να πλύντς, πουλί μ’, τα λώματα σ’ και το μαύρον την ψ̌η σ’ -ι Τα τσ̌αρουχ̌όπα σ’ έγρασες σ’ εμόν την γειτονίαν Πουλί μ’, μη τυραννίεσαι, θα παίρω/στείλω σε γενία Την νύχταν όντας τραγωδώ όλα ’γνεφούν και σ’κούνταν Αζώσταρα κι ασ̌κέπαγα σα πόρτας αφουκρούνταν
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
αζώσταρα | μη ζωσμένα, αυτά που δεν έχουν φορέσει ζώνη ή δεν μεταφέρουν αντικείμενα κρεμασμένα πάνω τους | ἀ- στερητικό + ζώννυμι | |
ασ̌κέπαγα | ασκέπαστα, μη επαρκώς ντυμένα | ||
αφουκρούνταν | αφουγκράζονται | ||
βρέξον | (προστ.) βρέξε | ||
γενία | καινούρια | yeni | |
’γνεφούν | ξυπνούν | ||
έγρασες | έφθειρες, έλιωσες | γράνω/γραίνω (=ροκανίζω, κατατρώγω) | |
εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
καλαντόνερον | σύμφωνα με το ομώνυμο έθιμο, το πρώτο νερό που έπαιρνε μια οικογένεια τα μεσάνυχτα της Πρωτοχρονιάς από τη βρύση ή το πηγάδι από όπου προμηθευόταν το πόσιμο νερό της | ||
κατενή | αλισίβα (σταχτόνερο) | κατανίζω | |
’κχ̌ύουνταν | εκχύνονται, χύνονται, εκρέουν | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
λώματα | ρούχα | λῶμα/λωμάτιον | |
όντας | όταν | ||
παίρω | παίρνω | ||
πία | (προστ.) πιες | ||
πλύντς | πλένεις | ||
πόρτας | (ονομ.πληθ.) πόρτες | porta | |
σαχτάρ’ | στάχτη | στάχτη<στάζω | |
σ̌κεπάζ’νε | σκεπάζουν | ||
σ’κούνταν | σηκώνονται | ||
τραγωδώ | τραγουδάω | ||
τρανύν’νε | μεγαλώνουν, αναθρέφουν | ||
τυραννίεσαι | τυραννιέσαι, ταλαιπωριέσαι | ||
ψ̌η | ψυχή | ||
ωμία | ώμοι |