Τοσπαγάνος

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Αλέξανδρος Παρχαρίδης, Παναγιώτης Κογκαλίδης

Μοθοπώρτς έρθεν, πουλόπο μ’,
και ο ήλιον λαντακίζ’
Χ̌ειμωγκόντς, χ̌ειμωγκόντς,
κι ελέπ’ς το τσ̌ιτσ̌άκ’ ν’ ανθίζ’

Σίτι͜α καμπανίζ’ ο ήλιον,
κλώσ̌κεται φυσάει και βρέχ̌’
Τοσπαγά- Τοσπαγάνος
που ὰλας παντούρας τρέχ̌’

Ο Θεός επουγαλεύτεν
και θα χάν’ μας ας σην γην
Αναμέν’, αναμέν’ μας
αν θα ευρήκομε μιγκίν

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
ὰλας παντούρας	(εκφ. τουρκ.) βιαστικά, εσπευσμένα τελών σε σύγχυση	palas pandıras<palos y panderos (νταούλια και ντέφια=θορυβώδες γλέντι) <αρχ.πανδούρα
αναμέν’	περιμένει
βρέχ̌’	βρέχει
ελέπ’ς	βλέπεις
επουγαλεύτεν	έσκασε, βαρέθηκε, στενοχωρέθηκε	bunalmak
έρθεν	ήρθε
ευρήκομε	βρίσκουμε
καμπανίζ’	ανατέλλει
κλώσ̌κεται	γυρίζει, επιστρέφει
λαντακίζ’	φεγγοβολάει, καίγεται με ορμή
μιγκίν	πιθανός τρόπος, δυνατότητα	mümkün/mumkin
μοθοπώρτς	φθινόπωρο
πουλόπο	πουλάκι
σίτι͜α	καθώς, ενώ	σόταν<εις όταν
τοσπαγάνος	χελώνα	tosbağa
τρέχ̌’	τρέχει
τσ̌ιτσ̌άκ’	λουλούδι	çiçek
χ̌ειμωγκόντς	χειμώνας
χάν’	χάνει, παύει να έχει, διώχνει

Σημειώσεις

(ΣΣ) Ετυμολογική ρίζα του palas pandıras είναι το "palos y panderos" από την ισπανοεβραϊκή γλώσσα (λαντίνο), που σημαίνει «νταούλια και ντέφια» με την έννοια του θορυβώδους γλεντιού. Στην ισπανοεβραϊκή γλώσσα, «palo» σημαίνει μπαγκέτα τυμπάνου ενώ το «pandero» που σημαίνει το ντέφι με τα ζίλια θεωρείται ότι προέρχεται από το αρχαιοελληνικό πανδούρα, ένα ξύλινο τρίχορδο όργανο με μικρό αντηχείο και μακρύ λαιμό με δακτυλοθέσιο (ταστιέρα) το οποίο θεωρείται ο άμεσος πρόγονος των σύγχρονων οργάνων της οικογένειας του λαούτου. Με την παρεφθαρμένη ονομασία "ταμπουράς", (βυζ. "θαμπούρα", αρχ. "πανδούρα") επέζησε ως τις μέρες μας.

Πηγή: Μονόγλωσσο λεξικό Sevan Nişanyan