Θα τραγωδώ και λέγω σας

Προβολή Τραγουδιού

expand_content

Θα τραγωδώ και λέγω σας
οι τ’ εμετέρ’ ντ’ εποίν’ναν
Τ’ έναν τ’ άλλον εγάπαναν
και μουχαπέτ’ ’κ’ εφήν’ναν

Μαζεύκουσανε σον παρχάρ’
και με το πολλά βίον
Έτρωγαν παχ̌ύν ’θόγαλαν,
έπιναν νερόν κρύον

Τοπλαεμέν’ σα τσ̌αΐρι͜α,
έκοβαν με τιρπάνια
Εποίν’ναν το χορτάρ’ τ’λουάδ’,
φορτώναν σα χαϊβάνια

Τα κωδώνια ’μουρδούλιζαν
απάν’ κέσ’ σα ρακάνια
Οι τσ̌οπάν’ ετραγώδ’νανε
κι εσείουσαν τ’ ορμάνια

Ατώρα όλια αγρίεψαν,
τ’ ατσ̌ούκια ετσουπώθαν
Τσουρμάν’, αχάντι͜α και φορκάλ’
τα στράτας εγομώθαν

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
απάν’	πάνω
ατσ̌ούκια	ξέφωτα, ανοιχτωσιές	açık
ατώρα	τώρα
αχάντι͜α	αγκάθια	ἀκάνθιον, υποκορ. του ἄκανθα
βίον	το βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου
εγομώθαν	γέμισαν
εμετέρ’	δικοί μου/μας	ἡμέτερος
εποίν’ναν	έκαναν, έφτιαχναν	ποιέω-ῶ
εσείουσαν	σείονταν, κουνιόντουσαν πέρα δώθε δυνατά
ετραγώδ’νανε	τραγουδούσαν
ετσουπώθαν	έκλεισαν
εφήν’ναν	άφηναν
’θόγαλαν	ανθόγαλο, λιπαρή ουσία σαν αφρός που εμφανίζεται στην επιφάνεια του γάλακτος, όταν αυτό βράσει
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
κέσ’	εκεί μέσα, προς τα εκεί	κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε
μαζεύκουσανε	μαζεύονταν
’μουρδούλιζαν	(εμουρδούλιζαν) έβγαζαν υπόκωφο θόρυβο
μουχαπέτ’	κουβέντα, φιλική συνομιλία, συνεκδ. φιλική συνεστίαση (συνήθως μετά μουσικής)	muhabbet/maḥabbet
όλια	όλα
ορμάνια	δάση	orman
παρχάρ’	ορεινός τόπος θερινής βοσκής
πολλά	(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ρακάνια	γήλοφοι
στράτας	(ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους
τιρπάνια	δρεπάνια	tırpan<δρέπανον
τ’λουάδ’	νήμα που τυλίγεται με τη βοήθεια τυλιγαδίου (ξύλινης διχαλωτής ράβδου)	τυλιγάδι<τυλίγω + -άδι
τοπλαεμέν’	μαζεμένοι	toplama
τραγωδώ	τραγουδάω
τσ̌αΐρι͜α	λιβάδια	çayır
τσ̌οπάν’	τσομπάνηδες, βοσκοί, (γεν.) τσομπάνων	çoban/çūbān, şūbān
τσουρμάν’	είδος φυτού αναρριχώμενου το οποίο γινόταν και σκοινί	πιθ. εκ του tırmanma (=αναρριχώμενο)
φορκάλ’	σκούπα	φιλόκαλον
χαϊβάνια	ζώα	hayvan<ḥayvān
χορτάρ’	χορτάρι