Πατρίδα μ’ πώς ν’ αφήνω σε;

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Αντώνης Νικηφορίδης, Γιώργος Ανανιάδης, Γιώργος Ορφανίδης, Μάκης Αθανασιάδης

Έρθεν το μαύρον το χαπάρ’
«Ρωμαίοι έρ’ται η σειρά σουν!
Γιά φεύετε, γιά σπάζομε
εσάς και τα μωρά σουν»

«Να φεύετε», ένας λόγος έν’
Ντ’ άγνα να ξεσπιτούσαι;
Σον τόπον χρόνι͜α ντ’ έζησες
να ζεις ’κι δικαιούσαι;

Πατρίδα μ’, πώς ν’ αφήνω σε -ν
και πώς ν’ απιδι͜αβαίνω;
Και πώς ας σα συνόρι͜α σου,
πατρίδα μ’, έξ’ να εβγαίνω;

Δύσκολον, πολλά δύσκολον,
πόνος απάν’ σον πόνον
Να φέρ’ η ώρα και στιγμήν
όσα ’κι φέρ’ ο χρόνον

Αχπάσ̌κεσαι και πού θα πας;
Ποίον στράταν θα παίρεις;
Έξ’ ας σ’ οσπίτ’ κι ας ση βολή σ’
ντό θα τσ̌ατεύ’ς ’κ’ εξέρεις

Κι όσον ντ’ απιδι͜αβαίντς και πας
μοιρά̤εται η καρδία σ’
Σα χ̌είλι͜α σ’ έρ’ται μοιρολόι,
παρτσ̌αλαεύ’ τα ψ̌ήα σ’

’Κι αλλάζω με το μάλαμαν,
’κι αλλάζω με τ’ ασήμιν
τον Πόντον όθεν έζησα
κι εφέκα εκεί την ψ̌η μ’ -ι

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
απάν’	πάνω
απιδι͜αβαίντς	φεύγεις, αφήνεις πίσω, προσπερνάς, ξεπερνάς	από + διαβαίνω
απιδι͜αβαίνω	φεύγω, αφήνω πίσω, προσπερνώ, ξεπερνώ	από + διαβαίνω
ας σ’	(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
αχπάσ̌κεσαι	φεύγεις, αναχωρείς, κινείς για
γιά	είτε, ή	ya/yā
έν’	είναι
έξ’	έξω ή ο αριθμός έξι
έρθεν	ήρθε
έρ’ται	έρχεται
εφέκα	άφησα
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
’κι	δεν	οὐκί<οὐχί
μάλαμαν	ο χρυσός
ντ’ άγνα	τι περίεργα; τι αλλόκοτα; τι αξιοθαύμαστα;
όθεν	όπου, οπουδήποτε, σε όποιον
όσα	όσες φορές
οσπίτ’	σπίτι	hospitium<hospes
παρτσ̌αλαεύ’	κομματιάζω/ει, θρυμματίζω/ει	parçalamak
πολλά	(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
Ρωμαίοι	οι ορθόδοξοι χριστιανοί πολίτες επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
σουν	σας
σπάζομε	σφάζουμε
συνόρι͜α	σύνορα
τσ̌ατεύ’ς	συναντάς (τυχαία), τυχαίνεις	çatmak
φέρ’	φέρνω/ει
χαπάρ’	χαμπάρι, είδηση, μαντάτο	haber/ḫaber
ψ̌η	ψυχή
ψ̌ήα	ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα