Προβολή Τραγουδιού
Το παρχαρόπουλον |
Πόντος-Καύκασος-ΕλλάδαΣτιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Δέσποινα Κοπαλά, Δημήτρης Καρασαββίδης
Παρχαρομάνα ελάλεσεν θα ’φτάει χαράν και γάμον Παντρεύ’ το παρχαρόπουλον ση δείσαν μαθεμένον Λαλεί, λαλεί το Κρέν Πεγάδ’, τα Δώδεκα Παρχάρι͜α Τ’ οψίκ’ έρθεν κι ετσ̌ίλι͜αξεν τ’ Αε-Σερί’ τ’ ομάλι͜α Τον νέγαμον χαρίζ’ν’ ατον πρόγατα, αλμεγάδι͜α Τη νένυφον χαρίζ’ν’ ατεν χαλκά και χαλκοπούλια Ν’ αλμέγει απέσ’ τα πρόγατα και να κολλίζ’ τα γάλ’τα Να πλύνει͜ ατα κάθαν πουρνόν, να λάμπ’νε άμον τον ήλον
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αε-Σερί’ | του αϊ-Σέργιου ή αϊ-Γιώργη | ||
| αλμεγάδι͜α | τα πρόσφορα για άρμεγμα ζώα | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απέσ’ | μέσα | ||
| ατα | αυτά | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| δείσαν | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| ελάλεσεν | έβγαλε λαλιά, κάλεσε, αποκάλεσε, προσκάλεσε, οδήγησε | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| ετσ̌ίλι͜αξεν | κάλυψε, σκέπασε | ||
| κάθαν | κάθε | ||
| κολλίζ’ | κολλάω/ει, δίνω/ει φωτιά, μτφ. καταστρέφω/ει | ||
| κρέν | κρύο/α, δροσερό/ά | ||
| λαλεί | βγάζει λαλιά, καλεί, αποκαλεί, προσκαλεί, οδηγεί | ||
| λάμπ’νε | λάμπουν | ||
| μαθεμένον | μαθημένη/ο | ||
| νέγαμον | ο νιόπαντρος, που έγινε πρόσφατα γαμπρός | ||
| νένυφον | η νεόνυμφος, που έγινε πρόσφατα νύφη | ||
| ομάλι͜α | (επιρρ.) ομαλά, ευθεία, πεδιάδες, ίσια | ||
| οψίκ’ | γαμήλια πομπή προς παραλαβή της νύφης | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| παρχαρομάνα | γυναίκα που ήταν επιφορτισμένη με τις δουλειές του παρχαριού, ορεινού τόπου θερινής βοσκής | ||
| παρχαρόπουλον | πουλί του παρχαριού | ||
| πεγάδ’ | βρύση | ||
| πουρνόν | πρωί, πρωινό, επαύριον | ||
| πρόγατα | πρόβατα | ||
| ’φτάει | (ευτάει) κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| χαλκοπούλια | μικρά χάλκινα σκεύη μαγειρέματος |
