Στιχουργοί: Ιορδάνης Ξενιτόπουλος
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Η γαρή ντο θέλ’ θα παίρ’· έχ̌’ α̤’, ρίζα μ’/πουλί μ’, σο αίμαν Γιά¹ σ’ αχούλ’ κάτ’ θα γουρεύ’, γιά μετ’ έναν φίλεμαν Άκ’σον ντο θα λέγω σε, ορθά καλατσ̌εύω σε! Σην γαρήν τ’ ινιάτ’ μ’ ευτάς, χάιτε, ας λελεύω σε! Το μήλον τη Παραδείσ’, άχαρον πώς έφαγα; Και σο λόγον τη γαρής εκάτσα κι ενεπάγα Όσον ν’ ογρασ̌εύομε και να κρού’με άν’ και κα’, τη γαρής τ’ αχούλ’ θα έν’ τρία χρόνι͜α εμπροστά!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| α̤’ | (α̤τό) αυτό, το | ||
| άκ’σον | (προστ.) άκουσε | ||
| άν’ | άνω, πάνω, άνωθεν | ||
| αχούλ’ | μυαλό | akıl/ʿaḳl | |
| γαρή | σύζυγος, γυναίκα | karı | |
| γαρήν | (αιτ.) γυναίκα | karı | |
| γαρής | συζύγου, γυναίκας | karı | |
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| γουρεύ’ | στήνει, τακτοποιεί, οργανώνει | kurmak | |
| εκάτσα | κάθισα | ||
| εμπροστά | μπροστά, πρωτύτερα | ||
| έν’ | είναι | ||
| ενεπάγα | αναπαύθηκα, εφησύχασα | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| έχ̌’ | έχει | ||
| ινιάτ’ | γινάτι, πείσμα, (αιτ.) πεισματάρη | inat/ʿinād | |
| κα’ | κάτω | ||
| καλατσ̌εύω | μιλάω, συνομιλώ, συζητώ | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κρού’με | χτυπούμε | κρούω | |
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| ογρασ̌εύομε | (αμτβ) πασχίζουμε, παλεύουμε | uğraşmak | |
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| παραδείσ’ | παραδείσου | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| χάιτε | άντε | haydi<hay de (οθωμ.) |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| α̤’ | (α̤τό) αυτό, το | ||
| άκ’σον | (προστ.) άκουσε | ||
| άν’ | άνω, πάνω, άνωθεν | ||
| αχούλ’ | μυαλό | akıl/ʿaḳl | |
| γαρή | σύζυγος, γυναίκα | karı | |
| γαρήν | (αιτ.) γυναίκα | karı | |
| γαρής | συζύγου, γυναίκας | karı | |
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| γουρεύ’ | στήνει, τακτοποιεί, οργανώνει | kurmak | |
| εκάτσα | κάθισα | ||
| εμπροστά | μπροστά, πρωτύτερα | ||
| έν’ | είναι | ||
| ενεπάγα | αναπαύθηκα, εφησύχασα | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| έχ̌’ | έχει | ||
| ινιάτ’ | γινάτι, πείσμα, (αιτ.) πεισματάρη | inat/ʿinād | |
| κα’ | κάτω | ||
| καλατσ̌εύω | μιλάω, συνομιλώ, συζητώ | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| κρού’με | χτυπούμε | κρούω | |
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| ογρασ̌εύομε | (αμτβ) πασχίζουμε, παλεύουμε | uğraşmak | |
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| παραδείσ’ | παραδείσου | ||
| φίλεμαν | φιλί | ||
| χάιτε | άντε | haydi<hay de (οθωμ.) |
¹ Ακούγεται να τραγουδάει «γιάμ’». Έτσι είναι καταγεγραμμένο και στο ένθετο, πλην όμως, το «γιάμ’» σημαίνει «μήπως» ενώ και στο ένθετο η σημασία αποδίδεται ως το διαζευκτικό «ή» που είναι και το ορθότερο νοηματικά εδώ.
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 