
| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Κεμεντζ̌έ μ’, τσ̌αλά-τσ̌αλά, αν ’κι παί͜εις καλά-καλά κρούω κα’ τσακώνω σε, κάθουμαι και κλαίγω σε Τη κεμεντζ̌ές τ’ ωτία επέμ’ναν ση σκοτίαν Τη Σουμέλας τ’ έργατα επέμ’ναν σ’ εξέργατα Τ’ άρματα και το ζωνάρ’ ιεύ’νε σο παλληκάρ’ Άπιστον φορεί ατα, κλώσ̌κεται τερεί ατα Τη τυφεκί’ μ’ το ταπάν’ άμον το Καρακαπάν Τη σεβντάς ι-μ’ τ’ όνομαν γραμμένον έν’ εκειαπάν’ ♫ Σο μουχαπέτ’ εκάθουμ’νε [ν’ αηλί εμέν!] με κάμποσα παιδία [γιαρ, γιαρ/γιαρ, γιαρ, γιαρ] Έσ̌κισεν κι έρθεν εύρε με [ν’ αηλί εμέν!] τ’ εσόν αροθυμία [γιαρ, γιαρ/τσ̌άνουμ γιαρ, γιαρ] Σκοτία αδά, σκοτία ακεί, [ν’ αηλί εμέν!] σ’ οξέας την εβόραν [γιαρ, γιαρ/τσ̌άνουμ γιαρ, γιαρ] Η τσ̌αραμπούλα εφώταζεν [ν’ αηλί εμέν!] κι εγώ ετέρ’να την ώραν [γιαρ, γιαρ/γιαρ, γιαρ, γιαρ] ♫ Έρθεν ο χειμώνας, πουλί μ’, [γιαρ, γιαρ, γιαρ] το παλτόν ι-σ’ φόρ’ Χάιτε ας πάμ’ σο πανοΰρ’ και σον Αε-Γοργόρ’ Αμάν, αμάν, κόρ’, απάν’ ι-σ’ εχώρ’ Σ’ οσπιτόπο σ’ δέβα, πουλί μ’, τα κουντούρας φόρ’ Απέσ’ σην αυλήν, πουλόπο μ’, [γιαρ, γιαρ, γιαρ] κι απάν’ σο χαλί Κόρ’, θα παίρω σε -ν- οφέτος και τ’ αε-Παυλί’ Αμάν, αμάν, κόρ’, [ψ̌ήκα μ’] απάν’ ι-σ’ εχώρ’ Σ’ οσπιτόπο σ’ δέβα, πουλί μ’, τα κουντούρας φόρ’
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αε-Παυλί’ | αγίου Παύλου | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| ακεί | εκεί | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| άρματα | όπλα | armum | |
| αροθυμία | νοσταλγία | ||
| ατα | αυτά | ||
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
| εβόραν | σκιά | ||
| εκάθουμ’νε | καθόμουν | ||
| εκειαπάν’ | εκεί πάνω | ||
| έν’ | είναι | ||
| επέμ’ναν | απόμειναν | ||
| έργατα | έργα, προσπάθειες, δουλειές | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ετέρ’να | κοιτούσα | ||
| εύρε | βρήκε | ||
| εφώταζεν | φώτιζε, έλαμπε | ||
| εχώρ’ | (προστ.) χώρεσε | ||
| ιεύ’νε | ταιριάζουν | uymak | |
| κα’ | κάτω | ||
| κεμεντζ̌έ | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| κεμεντζ̌ές | λύρας | kemençe/kemānçe | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλώσ̌κεται | γυρίζει, επιστρέφει | ||
| κουντούρας | είδος υποδήματος | kundura<κόντουρος<κόθορνος | |
| κρούω | χτυπώ | ||
| μουχαπέτ’ | κουβέντα, φιλική συνομιλία, συνεκδ. φιλική συνεστίαση (συνήθως μετά μουσικής) | muhabbet/maḥabbet | |
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| οξέας | οξιές | ||
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οφέτος | φέτος | ||
| παί͜εις | παίζεις | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| πανοΰρ’ | πανηγύρι | ||
| Παυλί’ | Παύλου | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| σεβντάς | αγάπης, έρωτα | sevda/sevdā | |
| σκοτία | σκοτάδι | ||
| σκοτίαν | σκοτάδι | ||
| τερεί | κοιτάει | ||
| τσακώνω | σπάζω, θραύω, τσακίζω | ||
| τσ̌αλά | (προστ.) παίξε | çalmak | |
| τσ̌άνουμ | ψυχή μου, αγαπημένε/η μου | canım<can/cān | |
| τυφεκί’ | τουφεκιού | tüfek/tufeng | |
| φόρ’ | (προστ.) φόρεσε | ||
| χάιτε | άντε | haydi<hay de (οθωμ.) | |
| ψ̌ήκα | ψυχούλα | ||
| ωτία | αυτιά |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αε-Παυλί’ | αγίου Παύλου | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| ακεί | εκεί | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| άρματα | όπλα | armum | |
| αροθυμία | νοσταλγία | ||
| ατα | αυτά | ||
| γιαρ | αγαπητός/ή/ό, αγάπη | yâr | |
| δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
| εβόραν | σκιά | ||
| εκάθουμ’νε | καθόμουν | ||
| εκειαπάν’ | εκεί πάνω | ||
| έν’ | είναι | ||
| επέμ’ναν | απόμειναν | ||
| έργατα | έργα, προσπάθειες, δουλειές | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ετέρ’να | κοιτούσα | ||
| εύρε | βρήκε | ||
| εφώταζεν | φώτιζε, έλαμπε | ||
| εχώρ’ | (προστ.) χώρεσε | ||
| ιεύ’νε | ταιριάζουν | uymak | |
| κα’ | κάτω | ||
| κεμεντζ̌έ | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| κεμεντζ̌ές | λύρας | kemençe/kemānçe | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλώσ̌κεται | γυρίζει, επιστρέφει | ||
| κουντούρας | είδος υποδήματος | kundura<κόντουρος<κόθορνος | |
| κρούω | χτυπώ | ||
| μουχαπέτ’ | κουβέντα, φιλική συνομιλία, συνεκδ. φιλική συνεστίαση (συνήθως μετά μουσικής) | muhabbet/maḥabbet | |
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| οξέας | οξιές | ||
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οφέτος | φέτος | ||
| παί͜εις | παίζεις | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| πανοΰρ’ | πανηγύρι | ||
| Παυλί’ | Παύλου | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| σεβντάς | αγάπης, έρωτα | sevda/sevdā | |
| σκοτία | σκοτάδι | ||
| σκοτίαν | σκοτάδι | ||
| τερεί | κοιτάει | ||
| τσακώνω | σπάζω, θραύω, τσακίζω | ||
| τσ̌αλά | (προστ.) παίξε | çalmak | |
| τσ̌άνουμ | ψυχή μου, αγαπημένε/η μου | canım<can/cān | |
| τυφεκί’ | τουφεκιού | tüfek/tufeng | |
| φόρ’ | (προστ.) φόρεσε | ||
| χάιτε | άντε | haydi<hay de (οθωμ.) | |
| ψ̌ήκα | ψυχούλα | ||
| ωτία | αυτιά |

