| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Χριστός ’γεννέθεν, χαράν σον κόσμον Χα, καλήν ώρα, καλή σ’ ημέρα Χα, καλόν παιδίν οψές ’γεννέθεν Οψές ’γεννέθεν, ουρανοστάθεν Τον εγέννεσεν η Παναΐα, Τον ανέστεσεν αειπάρθενος Εκαβάλκεψεν χρυσόν πουλάριν εκατήβεν σο σταυροδρόμιν Έρπαξαν Ατον οι χ̌ίλ’ Εβραίοι Χ̌ίλ’ Εβραίοι και μύρ’ Εβραίοι Ας σ’ αρχοντικά κι ας σην καρδίαν αίμαν έσταξεν, χολήν ’κ’ εφάνθεν Ούμπαν έσταξεν και μύρος έτον Εμυρίστεν ατο ο κόσμος όλιον Για μυρίστ’ ατο και συ αφέντα Συ αφέντα, καλέ μ’ αφέντα Έξω στέκ’νε τα παλληκάρι͜α και θημίζ’νε τον νοικοκύρην Νοικοκύρην και βασιλέαν Δέβα σο ταρέζ’ κι έλα σην πόρταν Φέρον ούβας και λεφτοκάρυ͜α, έβγαλ’ την κεσέ σ’ και δος παράδας Χρόνια πολλά και πάντα και του χρόνου!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| ανέστεσεν | ανάθρεψε | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ’γεννέθεν | (εγεννέθεν) γεννήθηκε | ||
| δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
| δος | δώσε | ||
| έβγαλ’ | (προστ.) βγάλε | ||
| εγέννεσεν | γέννησε | ||
| εκαβάλκεψεν | ίππευσε, καβάλησε | ||
| εκατήβεν | κατέβηκε | ||
| εμυρίστεν | μύρισε, οσφράνθηκε | ||
| έρπαξαν | άρπαξαν | ||
| έτον | ήταν | ||
| εφάνθεν | φάνηκε, εμφανίστηκε | ||
| θημίζ’νε | ψάλλουν, κάνουν γνωστό, διαδίδουν | θημίζω<φημίζω<φάσκω | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κεσέ | μικρή τσάντα από ύφασμα ή πλεκτό, που χωράει χρήματα, καπνό κ.λπ. και μπορεί να μεταφερθεί στην τσέπη, πουγκί | kese/kīse | |
| λεφτοκάρυ͜α | λεπτοκάρυα, φουντουκιές, φουντούκια | λεπτο- + κάρυον | |
| μυρίστ’ | (προστ.) μύρισε | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| ούβας | αγριοκύδωνα ή μούσμουλα ή λωτοί (αποξηραμένοι, Trabzon hurması) | ὄον και οὖον=ο καρπός τής όας, τής σουρβιάς (αγριοκυδωνιά) | |
| ούμπαν | όπου κι αν | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| παράδας | χρήματα, λεφτά | para/pāre | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| στέκ’νε | στέκουν | ||
| ταρέζ’ | ράφι | étagère | |
| φέρον | (προστ.) φέρε | ||
| χ̌ίλ’ | χίλιοι/ες/ια | ||
| χολήν | θυμό |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| ανέστεσεν | ανάθρεψε | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ’γεννέθεν | (εγεννέθεν) γεννήθηκε | ||
| δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
| δος | δώσε | ||
| έβγαλ’ | (προστ.) βγάλε | ||
| εγέννεσεν | γέννησε | ||
| εκαβάλκεψεν | ίππευσε, καβάλησε | ||
| εκατήβεν | κατέβηκε | ||
| εμυρίστεν | μύρισε, οσφράνθηκε | ||
| έρπαξαν | άρπαξαν | ||
| έτον | ήταν | ||
| εφάνθεν | φάνηκε, εμφανίστηκε | ||
| θημίζ’νε | ψάλλουν, κάνουν γνωστό, διαδίδουν | θημίζω<φημίζω<φάσκω | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κεσέ | μικρή τσάντα από ύφασμα ή πλεκτό, που χωράει χρήματα, καπνό κ.λπ. και μπορεί να μεταφερθεί στην τσέπη, πουγκί | kese/kīse | |
| λεφτοκάρυ͜α | λεπτοκάρυα, φουντουκιές, φουντούκια | λεπτο- + κάρυον | |
| μυρίστ’ | (προστ.) μύρισε | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| ούβας | αγριοκύδωνα ή μούσμουλα ή λωτοί (αποξηραμένοι, Trabzon hurması) | ὄον και οὖον=ο καρπός τής όας, τής σουρβιάς (αγριοκυδωνιά) | |
| ούμπαν | όπου κι αν | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| παράδας | χρήματα, λεφτά | para/pāre | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| στέκ’νε | στέκουν | ||
| ταρέζ’ | ράφι | étagère | |
| φέρον | (προστ.) φέρε | ||
| χ̌ίλ’ | χίλιοι/ες/ια | ||
| χολήν | θυμό |
