.
.
Παραδοσιακό μουσικό μουχαπέτ’

Αχπάσκουμες και σα μακρά (Καθιστικά/χορευτικά Τίκια)

Στιχουργοί
Συνθέτες
Αχπάσκουμες και σα μακρά (Καθιστικά/χορευτικά Τίκια)
Στιχουργοί
Συνθέτες
fullscreen
Θ’ αχπάσκουμες και σα μακρά,
μακρά σην ξενιτείαν
Δώστε μουν την ευχ̌ήν εσουν
να έρχουμες σο μίαν

Εφτά χρόνι͜α σην ξενιτει͜άν
λάσκουμαι και σ̌υρίζω
Εχάσα τα συλλογικά μ’,
κανέναν ’κ’ εγνωρίζω

Εφτά χρόνι͜α σην ξενιτει͜άν
λάσ̌κεσαι σύρτα-φέρτα
Κι εγώ η μάρσα κι άχαρος
εγράστα απέσ’ σα θέρ’τα

♫

Θα πάω σ’ έναν έρημον,
σ’ έναν ισούζ’κον τόπον
Όθεν ’κι κελαηδεί πουλίν,
όθεν ’κι πάει λαλόπον

Αποθαμένον αναστέν’
ατό τ’ εσόν εγκάλι͜α
Γουρπάν’ σον κύρ’ π’ εποίν’νε σε,
η μερακλίσσα η μάνα

Θα παίρω ξύλα ας σο ραχ̌ίν
κι ας σην καρδι͜ά μ’ φωτίαν
Σ’ έναν τόπον θα θέκ’ ατα
και καίγω ούλι͜α μίαν

♫

Πού είσαι και ’κι φαίνεσαι;
τ’ ομμάτι μ’ αραεύ’ σε!
Ατό το μαύρον το λετσ̌έκ’
άι, ντ’ έμορφα ιεύ’ σε!

Πατώ και προσ̌κυνώ σε
και ντό πολλά αγαπώ σε!
Έλα, και σην Νεάπολην,/
Έλα, και σην Καλαμαριάν,
αν αρρωσταίντς τερώ σε

Πάντα τα μαύρα να φορείς,
πάντα να είσαι χ̌έρα
Να κλαις και να μοιρολογάς
να λες «εποίκα κι εύρα»

Ε! μάρσα μαυροφόρα,
ντό καλατσ̌εύ’ς τη χώραν;
Αφού εξέρτς πως έντονε/
’Κ’ εξέρτς εσύ πως έντονε
η κοινωνία ατώρα;

♫

Ατό τ’ ομματοτέρεμα σ’
όσον ντο πάει και παίρ’ με
Αβούτο τ’ εσόν η σεβντά
σ’ εμέν πελι͜άν θα φέρ’ με

Πατώ και προσ̌κυνώ σε
και ντό πολλά αγαπώ σε!
Έλα, και σην Καλαμαριάν
αν αρρωσταίντς τερώ σε

♫

Τη θάλασσας το νερόν
αλυκόν έν’, αλυκόν
Τη κορίτσ’ το φίλεμαν
σον πεκιάρ’ έν’ γιατρικόν

Άσπρεσσα άμον το χι͜όν’,
[και] κόκκινος άμον χρυσόν
Άγγελος θα ’ίνουμαι
θα παίρω την ψ̌ην τ’ εσόν

Θεία, δος με την κουτσ̌ή σ’,
εγώ λαλαχ̌εύ’ ατεν
Ας σ’ εσέν κι άλλο πολλά
εγώ θα τερώ ατεν

♫

Τ’ ομματοτσι͜άτσι͜α τ’ς είν’ πολλά,
τ’ οφρύδι͜α τ’ς κι άλλο λίγα
Αρνόπο μ’, όντες είδα σε
άμον το χ̌ι͜όν’ ελύγα

Βραδύν’ κι εγώ παρακαλώ
πότε θα ξημερώνει
Ελέπω το μικρόν τ’ αρνί μ’
όντες πάει σο νερόν -ι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αβούτοαυτό
αλυκόναλμυρό/ή
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
αναστέν’αναζωογονεί, αναθρέφει/μεγαλώνει (παιδί), ανασταίνει ἀνίστημι
απέσ’μέσα
αποθαμένονπεθαμένος/ο
αραεύ’ψάχνω/ει, αναζητώ/άει, γυρεύω/ει aramak
αρνόποαρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας
αρρωσταίντςαρρωσταίνεις
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σηναπ’ την ασό σην (από την)
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
άσπρεσσαάσπρη
ατααυτά
ατεναυτήν
ατώρατώρα
αχπάσκουμεςαναχωρούμε, φεύγουμε, κινούμε για
βραδύν’βραδιάζει
γουρπάν’θυσία kurban/ḳurbān
δοςδώσε
εγκάλι͜ααγκαλιά
εγράσταφθάρηκα, έλιωσα γράνω/γραίνω (=ροκανίζω, κατατρώγω)
είν’(για πληθ.) είναι
ελέπωβλέπω
ελύγαέλιωσα
έμορφαόμορφα
έν’είναι
έντονεέγινε
εξέρτςξέρεις, γνωρίζεις
εποίκαέκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
εποίν’νεέκανε, έφτιαχνε ποιέω-ῶ
έρχουμεςερχόμαστε
εσόνδικός/ή/ό σου
εσουνσας
εύραβρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες
εχάσαέχασα
θέκ’θέτω/ει, τοποθετώ/εί, βάζω/ει
θέρ’ταθερίσματα
ιεύ’ταιριάζει uymak
’ίνουμαιγίνομαι
ισούζ’κονερημικό, απομονωμένο ıssız
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καλατσ̌εύ’ςμιλάς, συνομιλείς, συζητάς keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κι άλλο πολλάπερισσότερο, παραπάνω
κουτσ̌ήκόρη
κύρ’πατέρα
λαλαχ̌εύ’χαϊδεύω/ει, ανατρέφω/ει με χάδια
λαλόπονλαλιά, φωνή
λάσ̌κεσαιπεριφέρεσαι, τριγυρνάς, περιπλανιέσαι ἀλάομαι/ηλάσκω
λάσκουμαιπεριφέρομαι, τριγυρίζω, περιπλανώμαι ἀλάομαι/ηλάσκω
λετσ̌έκ’γυναικείο μαντίλι που χρησίμευε ως κάλυμμα κεφαλής δεμένο σε σχήμα τριγώνου leçek<laçak
μακρά(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
μάρσαμαύρη, κακόμοιρη, καημένη
μερακλίσσαμερακλού meraklı/merāḳ
μίανμια φορά
μουνμας
όθενόπου, οπουδήποτε, σε όποιον
ομμάτιμάτι ὀμμάτιον
ομματοτέρεμαβλέμμα, ματιά
ομματοτσι͜άτσι͜αματόκλαδα
όντεςόταν
ούλι͜αόλα
οφρύδι͜αφρύδια
παίρ’παίρνω/ει
παίρωπαίρνω
πεκιάρ’(γεν. αιτ. ενικ.) εργένη, (ονομ. πληθ.) εργένηδες bekâr/bekār
πελι͜άνβάσανο, σκοτούρα bela
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ραχ̌ίνβουνό, ράχη
σεβντάαγάπη, έρωτας sevda/sevdā
σο μίανμε τη μία (φορά), μονομιάς
σ̌υρίζωσφυρίζω, παίζω αυλό σῦριγξ
τερώκοιτώ
φέρ’φέρνω/ει
φίλεμανφιλί
φορείςφοράς
χ̌έραχήρα
χ̌ι͜όν’χιόνι
χώρανξένους, μη οικείους, ξενιτειά
ψ̌ηνψυχή
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
αβούτοαυτό
αλυκόναλμυρό/ή
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
αναστέν’αναζωογονεί, αναθρέφει/μεγαλώνει (παιδί), ανασταίνει ἀνίστημι
απέσ’μέσα
αποθαμένονπεθαμένος/ο
αραεύ’ψάχνω/ει, αναζητώ/άει, γυρεύω/ει aramak
αρνόποαρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας
αρρωσταίντςαρρωσταίνεις
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σηναπ’ την ασό σην (από την)
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
άσπρεσσαάσπρη
ατααυτά
ατεναυτήν
ατώρατώρα
αχπάσκουμεςαναχωρούμε, φεύγουμε, κινούμε για
βραδύν’βραδιάζει
γουρπάν’θυσία kurban/ḳurbān
δοςδώσε
εγκάλι͜ααγκαλιά
εγράσταφθάρηκα, έλιωσα γράνω/γραίνω (=ροκανίζω, κατατρώγω)
είν’(για πληθ.) είναι
ελέπωβλέπω
ελύγαέλιωσα
έμορφαόμορφα
έν’είναι
έντονεέγινε
εξέρτςξέρεις, γνωρίζεις
εποίκαέκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
εποίν’νεέκανε, έφτιαχνε ποιέω-ῶ
έρχουμεςερχόμαστε
εσόνδικός/ή/ό σου
εσουνσας
εύραβρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες
εχάσαέχασα
θέκ’θέτω/ει, τοποθετώ/εί, βάζω/ει
θέρ’ταθερίσματα
ιεύ’ταιριάζει uymak
’ίνουμαιγίνομαι
ισούζ’κονερημικό, απομονωμένο ıssız
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καλατσ̌εύ’ςμιλάς, συνομιλείς, συζητάς keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κι άλλο πολλάπερισσότερο, παραπάνω
κουτσ̌ήκόρη
κύρ’πατέρα
λαλαχ̌εύ’χαϊδεύω/ει, ανατρέφω/ει με χάδια
λαλόπονλαλιά, φωνή
λάσ̌κεσαιπεριφέρεσαι, τριγυρνάς, περιπλανιέσαι ἀλάομαι/ηλάσκω
λάσκουμαιπεριφέρομαι, τριγυρίζω, περιπλανώμαι ἀλάομαι/ηλάσκω
λετσ̌έκ’γυναικείο μαντίλι που χρησίμευε ως κάλυμμα κεφαλής δεμένο σε σχήμα τριγώνου leçek<laçak
μακρά(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
μάρσαμαύρη, κακόμοιρη, καημένη
μερακλίσσαμερακλού meraklı/merāḳ
μίανμια φορά
μουνμας
όθενόπου, οπουδήποτε, σε όποιον
ομμάτιμάτι ὀμμάτιον
ομματοτέρεμαβλέμμα, ματιά
ομματοτσι͜άτσι͜αματόκλαδα
όντεςόταν
ούλι͜αόλα
οφρύδι͜αφρύδια
παίρ’παίρνω/ει
παίρωπαίρνω
πεκιάρ’(γεν. αιτ. ενικ.) εργένη, (ονομ. πληθ.) εργένηδες bekâr/bekār
πελι͜άνβάσανο, σκοτούρα bela
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ραχ̌ίνβουνό, ράχη
σεβντάαγάπη, έρωτας sevda/sevdā
σο μίανμε τη μία (φορά), μονομιάς
σ̌υρίζωσφυρίζω, παίζω αυλό σῦριγξ
τερώκοιτώ
φέρ’φέρνω/ει
φίλεμανφιλί
φορείςφοράς
χ̌έραχήρα
χ̌ι͜όν’χιόνι
χώρανξένους, μη οικείους, ξενιτειά
ψ̌ηνψυχή
Αχπάσκουμες και σα μακρά (Καθιστικά/χορευτικά Τίκια)

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr