Χ̌έρα κορώνα κελαηδεί σ’ έναν καρατσ̌οκλάδιν (Καρσλίδικα ομάλια)
| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |

| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Χ̌έρα κορώνα κελαηδεί σ’ έναν καραγ̆ατσ̌οκλάδιν Ετραγώδ’νεν και -ν- έλεεν «άντρας ι-μ’ έν’ σον Άδην» Νουνίζω τα γεράματα μ’, τα υστερνά τα χρόνι͜α μ’ Θεέ μ’, γιάμ’ έχω βάσανα, γιάμ’ έχω -ν- εγώ πόνι͜α Έφαγα τα νεότητα μ’ αδαπάν’ σα βραδάς -ι Γράψον γραμμόπον στείλον με ας εξέρω ντ’ ευτάς -ι Το κασονόπο μ’ έτοιμον, άι! το σταυρό μ’ γραμμένον Έλα κλάψον έναν γετίμ, έναν ψ̌ην πονεμένον ♫ Τα χτήνια εξέβαν σον παρχάρ’, αλμέ͜ει η παρχαρέτ’σσα Εγώ να ποδεδίζ’ ατεν, ατέ πως έν’ Σαντέτ’σσα Οψέ κι απόψ’ το βράδον σ’ εμέν έρθεν ο Χάρον Τον θάνατον ’κ’ ενούνιζα, τ’ αρνόπο μ’ πως θα χάνω Σίτ’ στέκω, κάπως ’ίνουμαι, σίτ’ στέκω, κάτ’ παθάνω Συντρομάζ’νε τα γόνατα μ’, φογούμαι θ’ αποθάνω Και μα την Παναΐα, λέγω την αληθείαν «Τσ̌αχπούν’» εξέγκαν τ’ όνομα μ’ σ’ εσόν την γειτονίαν Θ’ αχπάσκουμαι και σα μακρά, μακρά σην ξενιτείαν Θ’ αποχωρίγουμαι τ’ αρνί μ’, τα δύο τα παιδία μ’ Και μα την Παναΐα, λέγω την αληθείαν «Τσ̌αχπούν’» εξέγκαν τ’ όνομα μ’ σ’ εσόν την γειτονίαν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδαπάν’ | εδώ πάνω | ||
| αλμέ͜ει | αρμέγει | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| αποχωρίγουμαι | αποχωρίζομαι | ||
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατέ | αυτή | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| αχπάσκουμαι | αναχωρώ, φεύγω, κινώ για | ||
| βραδάς | βράδια | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| γετίμ | ορφανό | yetim/yetīm | |
| γιάμ’ | μήπως, ή μη | ya/yā + μη | |
| γραμμόπον | γραμματάκι | ||
| γράψον | γράψε | ||
| έλεεν | έλεγε | ||
| έν’ | είναι | ||
| ενούνιζα | σκεφτόμουν | ||
| εξέβαν | βγήκαν | ||
| εξέγκαν | έβγαλαν | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ετραγώδ’νεν | τραγουδούσε | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| θάνατον | θάνατος | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καραγ̆ατσ̌οκλάδιν | κλαδί φτελιάς | karaağaç + κλαδίν | |
| κλάψον | (προστ.) κλάψε | ||
| κορώνα | (ή κορόνα) κουρούνα, μτφ. προσφώνηση γυναίκας (για γυναίκα που χήρεψε), μτφ. καημένη | κορώνη | |
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| νεότητα | νιότη, νιάτα | ||
| νουνίζω | σκέφτομαι | ||
| οψέ | χθες | ||
| παθάνω | παθαίνω | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| παρχαρέτ’σσα | η γυναίκα που είναι επιφορτισμένη με τις δουλειές του παρχαριού (ορεινού τόπου θερινής βοσκής) | ||
| ποδεδίζ’ | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι/εσαι, απολαμβάνω/ει, προσκυνώ/άει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| πόνι͜α | πόνοι | ||
| σίτ’ | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| στείλον | (προστ.) στείλε | ||
| συντρομάζ’νε | τρέμουνε ολόκληροι/ες/α | ||
| τσ̌αχπούν’ | τσαχπίνη, μπερμπάντη | çapkın | |
| υστερνά | κατοπινά, τελευταία | ||
| φογούμαι | φοβάμαι | ||
| χ̌έρα | χήρα | ||
| χτήνια | αγελάδες | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδαπάν’ | εδώ πάνω | ||
| αλμέ͜ει | αρμέγει | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| αποχωρίγουμαι | αποχωρίζομαι | ||
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατέ | αυτή | ||
| ατεν | αυτήν | ||
| αχπάσκουμαι | αναχωρώ, φεύγω, κινώ για | ||
| βραδάς | βράδια | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| γετίμ | ορφανό | yetim/yetīm | |
| γιάμ’ | μήπως, ή μη | ya/yā + μη | |
| γραμμόπον | γραμματάκι | ||
| γράψον | γράψε | ||
| έλεεν | έλεγε | ||
| έν’ | είναι | ||
| ενούνιζα | σκεφτόμουν | ||
| εξέβαν | βγήκαν | ||
| εξέγκαν | έβγαλαν | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| ετραγώδ’νεν | τραγουδούσε | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| θάνατον | θάνατος | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καραγ̆ατσ̌οκλάδιν | κλαδί φτελιάς | karaağaç + κλαδίν | |
| κλάψον | (προστ.) κλάψε | ||
| κορώνα | (ή κορόνα) κουρούνα, μτφ. προσφώνηση γυναίκας (για γυναίκα που χήρεψε), μτφ. καημένη | κορώνη | |
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| νεότητα | νιότη, νιάτα | ||
| νουνίζω | σκέφτομαι | ||
| οψέ | χθες | ||
| παθάνω | παθαίνω | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| παρχαρέτ’σσα | η γυναίκα που είναι επιφορτισμένη με τις δουλειές του παρχαριού (ορεινού τόπου θερινής βοσκής) | ||
| ποδεδίζ’ | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι/εσαι, απολαμβάνω/ει, προσκυνώ/άει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| πόνι͜α | πόνοι | ||
| σίτ’ | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| στείλον | (προστ.) στείλε | ||
| συντρομάζ’νε | τρέμουνε ολόκληροι/ες/α | ||
| τσ̌αχπούν’ | τσαχπίνη, μπερμπάντη | çapkın | |
| υστερνά | κατοπινά, τελευταία | ||
| φογούμαι | φοβάμαι | ||
| χ̌έρα | χήρα | ||
| χτήνια | αγελάδες | ||
| ψ̌ην | ψυχή |

