| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Εσύ γιατί ’κ’ επόρεσες αρ’ ατόσον καιρόν -ι έναν γραμμόπον νά ’γραφ’νες και σ’ όνεμα τ’ εμόν -ι Μακρύν φοτάν μη ζώσ̌κεσαι, μακρύν έν’, συμποδί͜ει¹ σε Τ’ ομμάτι͜α μ’ αραεύ’νε σε, η ψ̌η μ’ να ποδεδί͜ει σε Όλιον το κόσμον θα κουρτώ, τη θάλασσαν θα πίνω Μετ’ έναν αναστέναγμαν τη ήλ’ το φως θα βζήνω Τ’ αρνόπο μ’ καταράται με τη Θεού τα κατάρας Λέει με «να σουρουνεύκεσαι ση παπορί’ τα σκάλας» Μακρύν φοτάν μη ζώσ̌κεσαι, μακρύν έν’, συμποδί͜ει¹ σε Τ’ ομμάτι͜α μ’ αραεύ’νε σε, η ψ̌η μ’ να ποδεδί͜ει σε Μάνα, γιατί εποίν’νες με αΐκον πονεμένον; Όλα τα καρδι͜άς χ̌αίρουνταν τ’ εμόν πάντα κλαμένον!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αΐκον | τέτοιο/α | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αραεύ’νε | ψάχνουν, αναζητούν, γυρεύουν | aramak | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατόσον | τόσο | ||
| βζήνω | σβήνω | ||
| γραμμόπον | γραμματάκι | ||
| ’γραφ’νες | (έγραφ’νες) έγραφες | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έν’ | είναι | ||
| εποίν’νες | έκανες, έφτιαχνες | ποιέω-ῶ | |
| επόρεσες | μπόρεσες | ||
| ζώσ̌κεσαι | ζώνεσαι, φοράς πάνω σου | ζώννυμι | |
| ήλ’ | ήλιου | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κατάρας | κατάρες | ||
| καταράται | καταριέται | ||
| κουρτώ | καταπίνω | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| όνεμα | όνομα | ||
| παπορί’ | βαποριού, καραβιού | vapore | |
| ποδεδί͜ει | (ενεργ. και μέση) χαίρεται, απολαμβάνει, προσκυνάει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| σκάλας | (ον.πληθ., τα) σκάλες | ||
| σουρουνεύκεσαι | σέρνεσαι κατά γης, μτφ. υποφέρεις, τυραννιέσαι | sürünmek | |
| συμποδί͜ει | κάνει κπ να σκοντάψει/παραπατήσει | ||
| φοτάν | μέρος γυναικείας ενδυμασίας που έμπαινε πάνω από το λαχόρι, το ζωνάρι το οποίο έδεναν οι γυναίκες τριγωνικά στη μέση τους πάνω από τη ζιπούνα, γεν. ποδιά | futa | |
| χ̌αίρουνταν | χαίρονται | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αΐκον | τέτοιο/α | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αραεύ’νε | ψάχνουν, αναζητούν, γυρεύουν | aramak | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατόσον | τόσο | ||
| βζήνω | σβήνω | ||
| γραμμόπον | γραμματάκι | ||
| ’γραφ’νες | (έγραφ’νες) έγραφες | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έν’ | είναι | ||
| εποίν’νες | έκανες, έφτιαχνες | ποιέω-ῶ | |
| επόρεσες | μπόρεσες | ||
| ζώσ̌κεσαι | ζώνεσαι, φοράς πάνω σου | ζώννυμι | |
| ήλ’ | ήλιου | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κατάρας | κατάρες | ||
| καταράται | καταριέται | ||
| κουρτώ | καταπίνω | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| όνεμα | όνομα | ||
| παπορί’ | βαποριού, καραβιού | vapore | |
| ποδεδί͜ει | (ενεργ. και μέση) χαίρεται, απολαμβάνει, προσκυνάει | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| σκάλας | (ον.πληθ., τα) σκάλες | ||
| σουρουνεύκεσαι | σέρνεσαι κατά γης, μτφ. υποφέρεις, τυραννιέσαι | sürünmek | |
| συμποδί͜ει | κάνει κπ να σκοντάψει/παραπατήσει | ||
| φοτάν | μέρος γυναικείας ενδυμασίας που έμπαινε πάνω από το λαχόρι, το ζωνάρι το οποίο έδεναν οι γυναίκες τριγωνικά στη μέση τους πάνω από τη ζιπούνα, γεν. ποδιά | futa | |
| χ̌αίρουνταν | χαίρονται | ||
| ψ̌η | ψυχή |
¹ Ακούγεται πιθ. εκ παραδρομής να τραγουδάει κάτι διαφορετικό
