Μαρία Πολυδούρη
Μαρία Πολυδούρη
1 Απριλίου 1902
29 Απριλίου 1930Η Μαρία Πολυδούρη γεννήθηκε στην Καλαμάτα την 1η Απριλίου 1902 και έφυγε πρόωρα από τη ζωή στην Αθήνα στις 29 Απριλίου 1930, αφήνοντας πίσω της ένα έργο που, παρά το μικρό του μέγεθος, σημάδεψε βαθιά τα ελληνικά γράμματα. Κόρη του εξαίρετου φιλολόγου Ευγένιου Πολυδούρη, με ρίζες από τη Μικρομάνη, και της Κυριακής Μαρκάτου, γυναίκας με προωθημένες για την εποχή της φεμινιστικές αντιλήψεις, η Μαρία μεγάλωσε σε περιβάλλον πνευματικής καλλιέργειας και ελευθερίας σκέψης.
Φοίτησε σε σχολεία του Γυθείου, των Φιλιατρών και της Καλαμάτας, ενώ για δύο χρόνια παρακολούθησε μαθήματα στο Αρσάκειο της Αθήνας. Ανήκει στη γενιά του 1920, μια γενιά που εξέφρασε το ανικανοποίητο και την αίσθηση παρακμής της εποχής. Στην ποίησή της, ο έρωτας και ο θάνατος αποτελούν τους δύο μεγάλους άξονες γύρω από τους οποίους υφαίνει τον λόγο της, με πηγαίο λυρισμό που αγγίζει άλλοτε τη βαθιά θλίψη κι άλλοτε τον σπαραγμό.
Η σχέση της με τον ποιητή Κώστα Καρυωτάκη σημάδεψε ανεξίτηλα τη ζωή και το έργο της, ενώ η εσωτερική της έκφραση επηρεάστηκε και από τον τόπο καταγωγής της, φέρνοντας στη γραφή της την ηχώ των μανιάτικων μοιρολογιών. Ο Κώστας Στεργιόπουλος σημείωσε χαρακτηριστικά:
«Η Μαρία Πολυδούρη έγραφε τα ποιήματά της όπως και το ατομικό της ημερολόγιο. Η μεταστοιχείωση γινόταν αυτόματα και πηγαία [...] Γι’ αυτήν η έκφραση εσήμαινε κατ’ ευθείαν μεταγραφή των γεγονότων του εσωτερικού της κόσμου στην ποιητική γλώσσα με όλες τις γενικεύσεις και τις υπερβολές που της υπαγόρευε η ρομαντική της φύση.»
Το 1928 κυκλοφόρησε την πρώτη της ποιητική συλλογή, «Οι τρίλλιες που σβήνουν», και το 1929 τη δεύτερη, «Ηχώ στο Χάος». Το έργο της, αν και μικρό, αγαπήθηκε και μελετήθηκε διαρκώς. Τα Άπαντά της εκδόθηκαν για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1960 από τις Εκδόσεις Εστία, σε επιμέλεια Λιλής Ζωγράφου, ενώ ο Κωστής Γκιμοσούλης αφιέρωσε στη ζωή της τη μυθιστορηματική βιογραφία Βρέχει φως.
Η ποίησή της συγκίνησε πολλούς Έλληνες συνθέτες, από την κλασική μουσική μέχρι το έντεχνο και το ροκ. Μελοποίησαν στίχους της ο Μενέλαος Παλλάντιος, ο Κωστής Κριτσωτάκης, ο Νίκος Μαμαγκάκης, ο Γιάννης Σπανός, ο Νότης Μαυρουδής, ο Γιώργος Αρκομάνης, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Ανδρέας Α. Αρτέμης, ο Μιχάλης Κουμπιός, ο Στέλιος Μποτωνάκης, τα συγκροτήματα «Πληνθέτες» και «Ηλιοδρόμιο», καθώς και ο Νίκος Φυλακτός. Ο Θάνος Ανεστόπουλος, τραγουδιστής των «Διάφανων Κρίνων», μελοποίησε τα ποιήματα «Κοντά σου» και «Σαν πεθάνω», φέρνοντας τη φωνή της Πολυδούρη στο σήμερα.
Η ζωή της υπήρξε σύντομη, μα η φλόγα της παραμένει άσβηστη. Στίχοι της συνεχίζουν να συγκινούν, να εμπνέουν και να θυμίζουν ότι η αληθινή ποίηση δεν μετριέται σε χρόνια, αλλά σε καρδιές που αγγίζει.
lyrics
Τραγούδια (1)
- Γιατί μ’ αγάπησες - Ανατολή, ανατολή μου
