Στάθης Τσιταρίδης
Στάθης Τσιταρίδης
15 Νοεμβρίου 1934
28 Ιανουαρίου 2016Ο Ευστάθιος (Στάθης) Τσιταρίδης, γνωστός και με το παρωνύμι «Τσιτάς» υπήρξε μια εξέχουσα και καθοριστική μορφή για τον ποντιακό ελληνισμό στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. Αναγνωρίστηκε ευρέως ως «μπροστάρης» και «δημιουργός», ένας αλύγιστος, άκαμπτος και ασυμβίβαστος ηγέτης, ο «βράχος» που συνέβαλε καθοριστικά στην οργάνωση και τη διατήρηση της ποντιακής ταυτότητας στους αντίποδες. Παράλληλα με την έντονη διοικητική του δράση, υπήρξε άτυπος θεματοφύλακας και λάτρης της ποντιακής μουσικής παράδοσης.
Γεννήθηκε στις 15 Νοεμβρίου 1934 στα Αλωνάκια (Σεραλάρ) Κοζάνης, από γονείς πρόσφυγες Πόντιους, τον Γεώργιο και την Ελένη, με καταγωγή από την Άγουρσα της Ματσούκας. Μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών του σπουδών το 1955 και την εκπλήρωση της στρατιωτικής του θητείας (1956-1958), εργάστηκε αρχικά ως καπνοκαλλιεργητής. Στις 29 Ιουνίου 1962 μετανάστευσε στην Αυστραλία με το ιταλικό πλοίο Fairsea, έπειτα από πρόσκληση της Βασιλικής Τσαχιρίδου, με την οποία παντρεύτηκε τον επόμενο μήνα, στις 7 Ιουλίου 1962, στον ναό του Αγίου Νικολάου στο Yarraville, με ιερέα τον Αντώνιο Αμανατίδη. Απέκτησαν τρία παιδιά: τον Γεώργιο, τον Αντώνιο και την Ελένη. Στην Αυστραλία, ο Στάθης εργάστηκε αρχικά για 18 χρόνια στο εργοστάσιο αυτοκινήτων της Ford, προτού δραστηριοποιηθεί επιχειρηματικά.
Η ενεργή του ανάμειξη στα ποντιακά κοινά ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Το 1974-1975 εντάχθηκε στην Ποντιακή Αδελφότητα της North Altona. Η περίοδος αυτή χαρακτηριζόταν από έντονο πάθος για τις χαμένες πατρίδες και την Ελλάδα, αλλά και από ιδεολογικές διενέξεις που είχαν σημαδέψει την ομογένεια. Ο Στάθης Τσιταρίδης οραματιζόταν έναν ελληνισμό απαλλαγμένο από τον διχασμό, που θα προχωρούσε ενωμένος, πέρα από κομματικές ταυτότητες.
Το 1975, σε μια περίοδο όπου η ανάγκη για ενότητα ήταν επιτακτική, επιλέχθηκε να ηγηθεί της προσπάθειας ίδρυσης ενός κεντρικού οργάνου. Μαζί με άλλους πρωτοπόρους, υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος και ο πρώτος πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Ποντίων Μελβούρνης και Βικτωρίας «Η Ποντιακή Εστία», του σημαντικότερου και συμπαγέστερου μορφώματος των Ποντίων στην Αυστραλία. Διετέλεσε πρόεδρος για συνολικά δέκα χρόνια, ξεκινώντας από την εκλογή του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου στις 30 Ιανουαρίου 1977. Ηγήθηκε της Εστίας με σύνεση και ρεαλισμό, χαρακτηριζόμενος από συνέπεια και αταλάντευτη διοίκηση. Αντιμετώπισε διαφωνίες, αντιρρήσεις και αντιπαλότητες, όπως τη σοβαρή ρήξη με τον Βασίλη Σεβαστόπουλο, αλλά κατάφερε να κρατήσει το τιμόνι σθεναρά, αποτρέποντας σοβαρές συγκρούσεις και προωθώντας την ενότητα των μελών, παραμένοντας στυλοβάτης του μαχόμενου ελληνισμού. Παρέδωσε την προεδρία σε διάφορες περιόδους, μεταξύ των οποίων στον Χρήστο Τσιφλίδη το 1979 και στον Γιώργο Μωυσίδη για να αμβλύνει τις εντάσεις, αλλά επανήλθε ο ίδιος στην ηγεσία αρκετές φορές, μεταξύ 1982-1987 και για τελευταία φορά το 1993.
Με πρωτοβουλία του Στάθη Τσιταρίδη και των συνεργατών του, η Ποντιακή Εστία απέκτησε ιδιόκτητες στέγες. Το 1982 αγοράστηκε το πρώτο Ποντιακό Σπίτι στο Keilor, ενώ το 1995, μετά την απαλλοτρίωσή του, αγοράστηκε νέο οικόπεδο έξι στρεμμάτων στο West Footscray, όπου ανεγέρθηκαν οι σημερινές εγκαταστάσεις, έργο που συνέχισε ο διάδοχός του, Αλέκος Παναγιωτίδης. Η δράση του προσέδωσε κύρος στην Εστία και την κατέστησε σεβαστή στην ομογένεια. Συνέβαλε καθοριστικά στην προβολή του ποντιακού πολιτισμού και της εθνικής ταυτότητας, συμμετέχοντας ως εκπρόσωπος σε διεθνή συνέδρια για τη Μακεδονία και τον Πόντο.
Πέρα από τη διοικητική του προσφορά σαράντα χρόνων, ο Στάθης Τσιταρίδης έθεσε ως προτεραιότητα τη διατήρηση, την προβολή και την προώθηση της ποντιακής μουσικής κληρονομιάς στην Αυστραλία. Ως ταλαντούχος λυράρης και τραγουδιστής, συμμετείχε σε αμέτρητα μουχαπέτια τις δεκαετίες του 1970 και 1980, τα οποία άφησαν ανεξίτηλα σημάδια. Θεωρούνταν εξαιρετικός στην επιτέλεση της «μακρύν καϊτέ». Μαζί με τους Γιώργο Σουμελίδη και Γιάννη Καλαϊδόπουλο, δημιούργησε έναν πυρήνα που, μέσα από αυθόρμητα μουσικά και κοινωνικά αντάμωματα, κράτησε άσβεστη τη φλόγα της ποντιακής παράδοσης. Συνέβαλε καθοριστικά στη μύηση των νεότερων γενεών στην παραδοσιακή νοοτροπία, το ποντιακό τραγούδι και τους χορούς, τη διάλεκτο και το θέατρο.
Ο Στάθης Τσιταρίδης σκιαγραφείται ως άνθρωπος με σύνεση, ρεαλισμό και παραδοσιακές αξίες, που θυσίασε χρήμα και χρόνο για τα κοινά. Η απώλειά του στέρησε τον οργανωμένο ελληνισμό από έναν έντιμο πατριώτη, καταξιωμένο αρχηγό, ταγό και βετεράνο της κοινοτικής πολιτικής. Ωστόσο, μένει ζωντανός στη συνείδηση χιλιάδων μελών και νέων ανθρώπων που διδάχθηκαν από το παράδειγμα και την προσφορά του στη διατήρηση της ποντιακής ταυτότητας στην Αυστραλία. Ήταν ένας περήφανος Μακεδόνας και Πόντιος, οικογενειάρχης και αγωνιστής, του οποίου η δημιουργική θητεία και η αφοσίωση αποτελούν παράδειγμα.
Απεβίωσε στις 6 Φεβρουαρίου του 2016 αφήνοντας πίσω του μία σημαντική παρακαταθήκη στα ποντιακά δρώμενα του απόδημου ελληνισμού της Αυστραλίας.
