
Στιχουργοί: Πόλυς Παυλίδης
Συνθέτες: Πόλυς Παυλίδης
Τίνος λαλίαν έν’ άξιον να υμνεί τη λαλία σ’; Και ποίος λόγον επορεί και λέει για την καρδία σ’; Εσύ είσαι, νε δάσκαλε, ο ζωντανόν ο θρύλον Τραγωδείς τη παράδοσην εσύ με τρανόν ζήλον Πόσα γενέας ετράνυνεν το κωδών’ η λαλία σ’ και ποίος ’κ’ ετραγώδεσεν τ’ εσά τα τραγωδίας; ♫ Άτσ̌απα θα ευρίεται σον κόσμον αλλομίαν αίκον έμορφον γλυκύν και -ν- έμνοστον λαλίαν; ♫ Με τη λαλία σ’ ζωγραφί͜εις ορμάνι͜α και λιβάδι͜α Έμορφα τόπι͜α παρχαρί’ γομάτον αλμεγάδι͜α Ση γην φέρτς τον παράδεισον και τοι αγγέλτς ακόμαν Τα άστρα και τον ουρανόν σύρτς, κατηβά͜εις σο χώμαν Τη τραγωδία σ’ που ακούει νέ νυστάζ’, νέ κοιμάται Τον κόσμον όλιον ταξιδεύ’, σα λίβια απέσ’ πάει χάται ♫ Κρύον πεγάδ’ τρεχούμενον και ποταμί’ νερόπον Γεράδες και τέρτι͜α λαρών’ και τ’ εσόν το λαλόπον ♫ Όλιον τον κόσμον τραγωδείς τ’ ομμάτι͜α σ’ όσα ελέπ’νε Τον θάνατον, την ξενιτει͜άν, χαράν και τέρτι͜α π’ έχ’νε Τα χρόνια κι αν εδέβανε κι έσπρυναν τα μαλλία σ’ πάντα κωδών’ κι ακούραγον, Χρύσανθε, η λαλία σ’ Τραγώδ’ αρ’ όσον ντ’ επορείς, μ’ αφήντς οπίσ’ μουράτι͜α Να δί’ς μας -ε- κι άλλο ζωήν προτού τσαμώντς τ’ ομμάτι͜α ♫ Όντες γομούται ο καιρόν και τελείνταν τα χρόνι͜α για ούλτς εμάς τοι Πόντιους εσύ θα ζεις αιώνι͜α
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| αλλομίαν | άλλη μια φορά | ||
| αλμεγάδι͜α | τα πρόσφορα για άρμεγμα ζώα | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| άτσ̌απα | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| αφήντς | αφήνεις | ||
| γενέας | γενιές | ||
| γεράδες | πληγές, τραύματα | yara | |
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| γομάτον | γεμάτο/η | ||
| γομούται | γεμίζει, βουρκώνει, κομπιάζει | ||
| δί’ς | δίνεις | ||
| εδέβανε | (για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν | διαβαίνω | |
| ελέπ’νε | βλέπουνε | ||
| έμνοστον | νόστιμο | ||
| έμορφα | όμορφα | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| έν’ | είναι | ||
| επορεί | μπορεί | ||
| επορείς | μπορείς | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| έσπρυναν | άσπρισαν | ||
| ετραγώδεσεν | τραγούδησε | ||
| ετράνυνεν | μεγάλωσε, ανατράφηκε | τρανόω-ῶ | |
| ευρίεται | βρίσκεται | ||
| έχ’νε | έχουνε | ||
| θάνατον | θάνατος | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κωδών’ | κουδούνι | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| λαλίαν | λαλιά, φωνή | ||
| λαλόπον | λαλιά, φωνή | ||
| λαρών’ | γιατρεύει, θεραπεύει | ||
| μουράτι͜α | επιθυμίες, πόθοι | murat/murād | |
| νέ | ούτε | ne | |
| νερόπον | νεράκι | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| όντες | όταν | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| ορμάνι͜α | δάση | orman | |
| όσα | όσες φορές | ||
| ούλτς | όλους | ||
| παρχαρί’ | θερινού βοσκότοπου (παρχαριού) | ||
| πεγάδ’ | βρύση | ||
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| ποταμί’ | ποταμιού | ||
| σύρτς | σέρνεις, τραβάς, ρίχνεις | ||
| τελείνταν | (αμτβ.) τελειώνουν, εξαντλούνται, μτφ. πεθαίνουν | ||
| τέρτι͜α | καημοί, βάσανα, στενοχώριες | dert | |
| τίνος | ποιού; | ||
| τοι | τους/τις | ||
| τόπι͜α | τόποι, μέρη | ||
| τραγώδ’ | (προστ.) τραγούδησε | ||
| τραγωδείς | τραγουδάς | ||
| τραγωδία | τραγούδι | ||
| τραγωδίας | τραγούδια | ||
| φέρτς | φέρεις, φέρνεις | ||
| χάται | χάνεται |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| αλλομίαν | άλλη μια φορά | ||
| αλμεγάδι͜α | τα πρόσφορα για άρμεγμα ζώα | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| άτσ̌απα | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| αφήντς | αφήνεις | ||
| γενέας | γενιές | ||
| γεράδες | πληγές, τραύματα | yara | |
| γλυκύν | γλυκιά/ό | ||
| γομάτον | γεμάτο/η | ||
| γομούται | γεμίζει, βουρκώνει, κομπιάζει | ||
| δί’ς | δίνεις | ||
| εδέβανε | (για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν | διαβαίνω | |
| ελέπ’νε | βλέπουνε | ||
| έμνοστον | νόστιμο | ||
| έμορφα | όμορφα | ||
| έμορφον | όμορφο | ||
| έν’ | είναι | ||
| επορεί | μπορεί | ||
| επορείς | μπορείς | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| έσπρυναν | άσπρισαν | ||
| ετραγώδεσεν | τραγούδησε | ||
| ετράνυνεν | μεγάλωσε, ανατράφηκε | τρανόω-ῶ | |
| ευρίεται | βρίσκεται | ||
| έχ’νε | έχουνε | ||
| θάνατον | θάνατος | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κωδών’ | κουδούνι | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| λαλίαν | λαλιά, φωνή | ||
| λαλόπον | λαλιά, φωνή | ||
| λαρών’ | γιατρεύει, θεραπεύει | ||
| μουράτι͜α | επιθυμίες, πόθοι | murat/murād | |
| νέ | ούτε | ne | |
| νερόπον | νεράκι | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| όντες | όταν | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| ορμάνι͜α | δάση | orman | |
| όσα | όσες φορές | ||
| ούλτς | όλους | ||
| παρχαρί’ | θερινού βοσκότοπου (παρχαριού) | ||
| πεγάδ’ | βρύση | ||
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| ποταμί’ | ποταμιού | ||
| σύρτς | σέρνεις, τραβάς, ρίχνεις | ||
| τελείνταν | (αμτβ.) τελειώνουν, εξαντλούνται, μτφ. πεθαίνουν | ||
| τέρτι͜α | καημοί, βάσανα, στενοχώριες | dert | |
| τίνος | ποιού; | ||
| τοι | τους/τις | ||
| τόπι͜α | τόποι, μέρη | ||
| τραγώδ’ | (προστ.) τραγούδησε | ||
| τραγωδείς | τραγουδάς | ||
| τραγωδία | τραγούδι | ||
| τραγωδίας | τραγούδια | ||
| φέρτς | φέρεις, φέρνεις | ||
| χάται | χάνεται |

