| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Τα χώματα σ’, πατρίδα μ’, σον κόσμον ’κι ανασπάλλω Άτσ̌απσανο σ’ αβούτο την ζωήν ντό θα ελέπουμε κι άλλο; ♫ Δα̤κρωμένα και -ν- ομμάτι͜α πουγαλεμένα και ψ̌ήα Όνταν κρούει σο νου μ’ ο Πόντον ματούται η καρδία μ’ Επέρασαν πολλά χρόνι͜α και η γερὰ ’κι λαρών’¹ Έρ’ται με και σην καρδία μ’ κάποιος μαχ̌αίρ’ καρφών’ Και ντο είδανε εκείνοι, και ντο έσυραν ατείν’ Πόσον αίμαν και -ν- εκχ̌ύεν ας σο ρωμαίικον ψ̌ην² Θα έρ’ται κι έναν ημέραν και θα κλώσκουμες οπίσ’ Σ’ ευλοημένα τα χώματα θα ζούμε ξανά εμείς
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αβούτο | αυτό | ||
| ανασπάλλω | ξεχνώ | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατείν’ | αυτοί | ||
| άτσ̌απσανο | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| γερὰ | πληγή, τραύμα | yara | |
| δα̤κρωμένα | δακρυσμένα | ||
| εκχ̌ύεν | εκχύθηκε, χύθηκε, εξέρρευσε | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| έρ’ται | έρχεται | ||
| έρ’ται με | μου έρχεται, μου φαίνεται | ||
| έσυραν | έσυραν, τράβηξαν, έριξαν | ||
| ευλοημένα | ευλογημένα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλώσκουμες | γυρίζουμε, επιστρέφουμε | ||
| κρούει | χτυπάει | κρούω | |
| λαρών’ | γιατρεύει, θεραπεύει | ||
| ματούται | ματώνει | ||
| μαχ̌αίρ’ | μαχαίρι | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| όνταν | όταν | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουγαλεμένα | σκασμένα, βαριεστημένα, στενοχωρημένα | bunalma | |
| ρωμαίικον | αυτό που είναι των Ρωμιών, ελληνικό | ||
| ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αβούτο | αυτό | ||
| ανασπάλλω | ξεχνώ | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατείν’ | αυτοί | ||
| άτσ̌απσανο | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| γερὰ | πληγή, τραύμα | yara | |
| δα̤κρωμένα | δακρυσμένα | ||
| εκχ̌ύεν | εκχύθηκε, χύθηκε, εξέρρευσε | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| έρ’ται | έρχεται | ||
| έρ’ται με | μου έρχεται, μου φαίνεται | ||
| έσυραν | έσυραν, τράβηξαν, έριξαν | ||
| ευλοημένα | ευλογημένα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κλώσκουμες | γυρίζουμε, επιστρέφουμε | ||
| κρούει | χτυπάει | κρούω | |
| λαρών’ | γιατρεύει, θεραπεύει | ||
| ματούται | ματώνει | ||
| μαχ̌αίρ’ | μαχαίρι | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| όνταν | όταν | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουγαλεμένα | σκασμένα, βαριεστημένα, στενοχωρημένα | bunalma | |
| ρωμαίικον | αυτό που είναι των Ρωμιών, ελληνικό | ||
| ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
¹ Ορθότερη η χρήση του αμετάβατου τύπου του ρήματος «λαρούται»=γιατρεύεται. ² Ορθότερο στα ποντιακά «ας σο ρωμαίικον την ψ̌ην»
