Δίστιχα της αγάπης

Αβούτο τ’ εμόν το πισ̌τόφ’
ας σον κώλον γομούται
Κι εμέν ντο παίρ’ το κορτσόπον
καμίαν ’κι κομπούται

Αγάπην που ’κ’ εγάπεσεν,
φιλίαν που ’κ’ εποίκεν
χαϊβάν’ έρθεν κι επέρασεν,
γαλαπαλούχ’ εποίκεν

Αδά σον κατακέφαλον
λιθάρι͜α θα κυλίζω
κι ατού σα λεγνά τα μὲσα σ’
τα χ̌έρι͜α μ’ θα τυλίζω

Α’έρη μ’ κι αε-Θόδωρε μ’
με τ’ άσπρον τ’ αλογόπον
έπαρ’ και δέβα κρέμ’σο με
σ’ αγάπης τ’ εγκαλόπον

Αέτσ’ έν’, ρίζα μ’ και πουλί μ’,
αέτσ’ άμον ντο λέγω
Την ώραν ντο ’κ’ ελέπω σε
κάθουμαι κα’ και κλαίω

Ακείνα τ’ άστρι͜α τ’ ουρανού
νά ’σαν λεφτοκαρόπα
Θα ’βάλλ’να τα σην τσ̌έπι͜α μου
θα ’κόμπωνα κορτσόπα

Ανάθεμα, ανάθεμα,
ανάθεμα το σόι σ’
Έκαψεν και -ν- εμάντσεν με
το τσ̌ιλβι͜αλίν το πόι σ’

Ανάθεμα, ανάθεμα,
άλλο ’κ’ είδα αΐκον
Το κρεβατόπο μ’ εύκαιρον,
το μαξιλάρ’ γαρίπ’κον

Ανάθεμα, ανάθεμα
και διπλαναθεμά σε
Τ’ ομμάτι͜α μ’ αραεύ’νε σε,
κι η ψ̌η μ’ αροθυμά σε

Ανάθεμα, ανάθεμα
τη λύρας ι-σ’ τ’ ωτία
Ευτάγ’νε με και λάσκουμαι
μεσανυχτί’ σκοτία

Ανάθεμα, ανάθεμα,
το πέραν κιάν’ τ’ αλάτι͜α
Εκείνα πα εγροικούν ατο
ντο ’κ’ επέρα μουράτι͜α

Ανάθεμα και τα μακρά,
όθεν ’κι πάει λαλίαν
Έκαψεν και εχάσε με
τ’ εγάπ’ς αροθυμία

Ανάθεμα τη γενεά σ’,
αλάι μαλάι το σόι σ’
Έκαψεν και -ν- εμάντσεν με
το τσ̌ιλβι͜αλίν το πόι σ’

Ανάθεμα τη μάνα σου
και την αφορισμέντσαν
’Κ’ εφέκε με να ’λέπω σε
μίαν αναλλαγμέντσαν

Ανάθεμα τη μάνα σου
την τσούναν την εβραίισσαν
’Κ’ εφέκε με να χ̌αίρουμαι
και μετ’ εσέν την νέισαν

Ανάθεμα σε, νε κουτσ̌ή,
ε! τσ̌ι͜ακλαρομματία
Ας σα τσ̌ι͜ακλάρι͜α τ’ ομμάτι͜α σ’
εκάεν η καρδία μ’

Ανάθεμα το χωρίο σ’,
άναυα τα εικόνας
Εγώ εθάρρ’να τ’ εμόν έσ’
κι εσύ έσ’νε τη χώρας

Άνοιξον το ταφόπο μου
τρία-τέσσερα πήχεις,
κούντα και κρέμ’σο με απέσ’
να βλαστημώ την τύχη σ’

Απάν’ σην ποδαρέα σου,
αρνί μ’, θα πάω χάμαι
Άλλο αέτσ’ αν θα ’φτάς με,
ατώρα δέβα κι άμε

Απ’ αδά κιάν’ ντ’ εράευες;
Πλάν κιάν’ κατ’ εδεβαίνες;
Έρθες κι εδέβες, είδα σε
κι άλλ’ ας σο νου μ’ ’κ’ εξέβες

Απουρατάν ασ̌ιαγά,
τρέχ̌’ ολίγον νερόπον
Έπαρ’ με, κόρ’, έπαρ’ με,
είμαι καλόν παιδόπον

Απόψ’ η νύχτα ’δίπλασεν
κι ο φέγγον επιάστεν¹
Τη παραδεισί’ μ’ το πουλίν
σα ξένα εβραδι͜άστεν

Αρνί μ’, όνταν ’κ’ εγάπανες,
αρνί μ’, όνταν ’κ’ εθέλ’νες
σον πολυέλαιον αφκά
μετ’ εμέναν ντ’ επέγ’νες;

Αρνί μ’, τρώγω την καρδι͜ά μου
πώς έχασες την υεία σ’;
Ποίος θα σύρ’ την καμονή σ’
και την αροθυμία σ’;

Αρνί μ’, το δαχτυλίδι σου
και το χαλκωματένεν
ατό ογώ ’κι αλλάζ’ ατο
σ’ έναν μαλαματένεν

Αρνόπο μ’, όνταν πας σ’ ορμάν’
κι ευτάς το σ̌α̤λι͜ακόπο σ’
τα δεντρά ’κι ορωτούνε σε
πού έν’ τ’ άλλο τ’ εσ̌όπο σ’;

Ας είχα χ̌ίλια πρόατα
και πεντακόσ̌ι͜α αρνία
κι ας είχα την τρυγόνα μου
ση Σαντάς τα ραχ̌ία

Άσπρα φορείς, άσπρα αναλλά͜εις,
άσπρον η φορεσία σ’
Άσπρα τσ̌ιτσ̌άκια ’κχ̌ύουνταν
ας σην πορπατησία σ’

Ατό τ’ εσόν ο πρόσωπον,
ατά τ’ εσά τ’ ομμάτι͜α
τογραεύ’νε την καρδι͜ά μου
κι ευτάγ’ν’ ατο κομμάτι͜α

Αφκά σο πεγάδ’ έστεκες,
τη σειρι͜ά σ’ ενεμένες
Έρθα κι εδέβα επ’ εκέσ’
εμέν επυκνοτέρ’νες

Αφκά σο σπαλερόπο σου
ντό είν’ ατά ντο κείνταν
Κιμισ̌χανάς μηλόπα είν’,
εμέν κι εσέν κανείνταν

Βέχω, βέχω, ξεροβέχω,
κείμα κα’ τ’ αρνόπο μ’ ’κ’ έχω
Κι ας σα πολλά τα δά̤κρυ͜α μου
το μαξιλάρι μ’ βρέχω

Γιά μάισσα μάνα ’ποίκε σε,
γιά μαϊσσωμένον είσαι
Σα μέρι͜α τ’ ανεγνώριμα
πώς ινανεύ’ς και κείσαι;

Για χτέντσον τα μαλλόπα σου
και δος ατα πιτσ̌ίμ’ -ι
Τύλτσον ατα ση γούλα μου,
σύρον κι έπαρ’ την ψ̌η μ’ -ι

Εγ’ αγαπώ σε κι έρχουμαι
κι εσύ παραμερί͜εις με
Ντόσιλεγον καρδόπον έ͜εις,
σίτι͜α γελώ κλαινί͜εις με
Έλα-έλα μικρίτσικον,
έλα μη τυρι͜αννί͜εις με

Εγάπ’ είχα κι εχάσ’ ατεν
και με την αμελεία μ’
Σα ξένα χ̌έρι͜α ελέπ’ ατεν
και τρώγω την καρδία μ’

Εγάπ’ θέλει καλόν τι͜αρτίπ’
και παλληκάρ’ καρδίαν
να επορεί και ταγιανεύ’
τα νύχτας ση σκοτίαν

Εγώ γράμματα ’κ’ έμαθα
και δά̤σκαλος εκάτσα
Τα έμορφα τα κορτσόπα
το σεβταλούχ’ εμάτσα

Εγώ είμαι τη μάνας ι-μ’
το λαλαχ̌άρ’ τ’ αρνόπον
Ση κρεβατί’ σ’ το γιάν’ καικά
ποίσον κι εμένα τόπον

Εγώ είμαι Σαντάς παιδίν
σην δείσαν μαθεμένον
Σ’ έναν έμορφον κόρασ̌ον
είμαι σουμαδεμένον

Εγώ εσέν εγάπεσα
κι εσύ εμέν ’κ’ εθέλ’νες
Εγώ εποίν’να παλαλά
κι εσύ σεΐρ’ ετέρ’νες

Εγώ το ρακίν ’κ’ έπινα
αέτσ’ καλά-καλά -ι
Εσέβεν σο κιφαλόπο μ’
κι ευτάγω παλαλά -ι

Είδα τ’ ομμάτι͜α σ’, είδα ’τα,
είδα ’τα δα̤κρωμένα
Φοούμαι γιάμ’ εντώκε σε
η μάνα σ’ για τ’ εμέναν

Εκάα, μάνα, εκάα,
εκάα κι εμανία
Είδα το σ̌κυλοκούταβον
και ξαν ετυρι͜αννία

Έκαψες το καρδόπο μου,
’ποίκες ατο μανέαν
Τον ήλεν αίμαν να ελέπ’ς,
την γην σκοτεινασέαν

Έλα, αρνί μ’, έλα, πουλί μ’,
έλα μη τυρα̤ννί͜εις με
Σην αγκάλια μ’ ετράνυνες
κι ατώρα ’κ’ εγνωρί͜εις με
Έλα, η ψ̌η μ’ ολίγον έν’
εβγαίν’ κι άλλο ’κ’ ευρήκ’ς με

Έλα, κάθκα σα γόνατα μ’,
ας πλέκω τα μαλλία σ’
Αποκουμπι͜άγ’, ε! σ̌κύλ’ κουτάβ’,
ας φαίνετ’ η καρδία σ’

Έλα, κόρη, σα ήμαρτα,
ποίσον τρία μετάνοιας
Σύρον άν’ τ’ αβραχ̌ιόνας ι-σ’
κι έπαρ’ με σην αγκάλια σ’

Έλα τ’ εμόν τσ̌εχέλαινα,
έλα τ’ εμόν παλάλα
Άνοιξον τα χ̌ερόπα σου
κι έπαρ’ με σην αγκάλια σ’

Εμέν η μάνα μ’ είπε με,
«Έλα, ογλούμ, Γιωρίκα,
Θα βλάφτς εσύ τα κορτσόπα,
μη τραγωδείς γαρίπ’κα!»

Εμέν η μάνα μ’ είπε με,
«Γουρπάν’ ατού σα κάλλια σ’!
Τα περιστέρι͜α κελαηδούν
σ’ έρημον την αγκάλια σ’!»

Έναν και μαναχόν είσαι
και τίναν θα κανείσαι;
Αν φιλώ σε μαραίνεσαι,
αν δάκ’νω σε τελείσαι

Έναν κορτσόπον αγαπώ,
τ’ όνεμαν ατ’ς Ελπίδα
Όλεν τον κόσμον εκλώστα
κι άμον ατέναν ’κ’ είδα

Έναν κορτσόπον αγαπώ,
τ’ όνεμαν ατ’ς Κερέκη
Ατέν αν ’κι θα παίρ’ ατεν,
καλόν να μη ελέπει!

Έναν κορίτσ’ εγάπεσα
απέσ’ σην γειτονία
κι η μάνα τ’ς ’καταρέθε με,
’κι ρούζ’ με κοινωνίαν

Ε! ουρανέ, παράκλητε,
κατέβ’ αφκά και κρίσον
Εμέν και την τρυγόνα μου
σ’ έναν μέρος για ποίσον

Επέθανεν τ’ αρνόπο μου
σην κόλασην επήεν
’Κι κλαίω ντο επέθανεν,
κλαίω ντ’ εκολατίεν

Επέταξεν το χ̌ελιδόν
κι επίασεν την μύαν
Μικρός έμ’ και ’κ’ εγροίκανα,
θα ’φίλ’να σε αλλομίαν
Την τραβωδίαν ντο είπες
για πέ’ ατ’ αλλομίαν

Επήεν η κόρ’ σο νερόν,
επήεν και π’ επήεν;
Φοούμ’ ερρούξεν σο ποτάμ’
κι άμον σ̌ι͜ακιάρ’ ελύεν
Εκλίστεν κα’ να παίρ’ νερόν,
ερρούξεν κι εφουρκίεν

Έρθεν, αρνόπο μ’, η Λαμπρή,
τα καλά τα ημέρας
Θα φορούν και σ̌κεπάουνταν
τα κορίτσ̌ι͜α τη χώρας

Εσέναν ποίος έπλασεν
’κ’ είχ̌εν άλλο δουλείαν
και ’κ’ έτυχεν να σ̌ασ̌ιρεύ’
ατός το κοντύλ’ μίαν;

Εσέν όνταν εγάπεσα
ας λέγω σε πώς έτον
Απάν’ σην πόρταν έστεκες,
ημέρα ’ξεργος έτον

Εσέν π’ εποίκεν η μάνα
να είχ̌εν ποίσ’ν άλλ’ είναν
Εποίκεν εσέν μοναχόν
κι εχαρεντέρτσεν είναν

Εσέν π’ εποίκεν η μάνα,
χρυσόν έν’ η κοιλία τ’ς
Εποίκε σε παντέμορφον
ασ’ όλια τα παιδία τ’ς

Έχ̌’ κι έρ’ται, αρνί μ’, άνοιξη,
θ’ ανοίγ’νε τα τσ̌ιτσ̌άκια
Θα σύρω το μαρτέν’ σ’ ωμί μ’,
ση γούλα μ’ τα φυσ̌ά̤κια

Εσύ, μικρίκον, τράνυνον
κι ογώ ας μεγαλύνω
Σην Παναΐαν όμνυσα,
το σπαλέρι σ’ να λύνω

Εσύ που είσαι έμορφος
γιατί ’κ’ ευτάς το ψ̌όπο σ’
Όνταν πας σον παράδεισον
χαζίρ να έν’ ο τόπο σ’

Εσύ που είσαι έμορφος,
έχεις περηφανείαν
Μη τυρι͜αννί͜εις το ψ̌όπο μου,
’κι ρού͜ει σε κοινωνίαν

Εσύ το κομμενόχρονον
και το καταραμένον,
κρύον νερόν γιατί ’κι ’κχ̌ύντς
σην καρδι͜ά μ’ το καμένον

Εσύ το κομμενόχρονον
να βάλ’ -τ- σε κα’ η μάνα σ’
Επέγ’νες εμαρτύρανες
ντ’ εκοιμούμ’ σην αγκάλια σ’

Εσύ το κομμενόχρονον
να τρως τα δύ’ ομμάτι͜α σ’
Άμον ντ’ εθέλ’νες είδες με
κι επέρες τα μουράτι͜α σ’

Ετέρεσα σο παραθύρ’,
σο τζ̌άμ’ απέσ’ κάτ’ είδα
’Κι ξέρω το γιαβρόπο μ’ έν’,
κι ξέρω επαρείδα

Εφτά και πέντε, δώδεκα
και τρία, δεκαπέντε
Θειίτσα μ’, το κορτσόπο σου
σο κιφαλόπο μ’ ντ’ έγκεν!

Εχάσα οφρύδι͜α έμορφα
κι ομμάτι͜α άμον ελαίας
Θα ρούζω κι αραεύ’ ατα
ση πουλί’ τα φωλέας

Η θάλασσα φουρτούνα έτον
και το παπόρ’ επέγ’νεν
Τ’ αρνόπο μ’ ας σο θαλασσάκρ’
εσ̌άσ̌εψεν κι ετέρ’νεν

Η κάλη μ’ έν’ πολλ’ άρρωστος
και κείται σα κρεβάτι͜α
Μερών’ και βραδύν’ ο Θεός,
’κι φέρ’ απάν’ ομμάτι͜α

Η κάλη μ’ παρχαρεύκεται
σα ψηλά τα ραχ̌ία
και με το κρενίν κατηβάζ’
το γάλαν σα χωρία

Η κόρ’ επήεν σον παρχάρ’
να γίνεται ρομάνα
και για τ’ ατέν θα γίνομαι
τρανός αβτζ̌ής σ’ ορμάνια

Η λύρα μ’ έν’ κοκκύμελον
και το τοξάρ’ ελαίαν
Θα ρούζω κι αραεύ’ ατεν
ση πουλί’ τη φωλέαν

Η μάνα λέει ’κι αντρίζ’ ατο,
το κορίτσ’ λέει θ’ αντρίζω
Και ποίος έχ̌’ το καπαχάτ’
’κ’ επορώ να γνωρίζω

Η μασ̌ίνα όντες πορπατεί
και τα ραχ̌ία σείουν
Αρνί μ’, θα καταρούμαι σε
τα μαλλόπα σ’ να ’κχ̌ύουν

Η Παναΐα λειτουργά
κι ο γούμενον κοιμάται
Τερέστ’ ομμάτι͜α έμορφα
πάω κι αροθυμάτε

Η πεθερά μ’ εδέκε με
ασημένεν ταπακέραν
Έκλισεν κα’ και είπε με,
«έπαρ’ τη θα̤γατέρα μ’»

Η σεβτά κακόν πράγμαν έν’,
άρθωπον παλαλώνει
Δείκνει ατον το ποτάμ’ στράταν,
τη θάλασσαν αλώνι

Η Συμελά η Παναγιά
έχει μακρέα σκάλας
κι η κόρ’ τηνάν εγάπεσα
έχει μακρέα τσάμι͜ας

Θ’ αποθάνω, αρνόπο μου,
σην αύλια σ’ εμέν θάψον
Το βράδον όνταν σκοτεινεύ’
το καντηλόπο μ’ άψον

Θεία, εσύ παντέμορφος
κι η κόρη σ’ γαλαφόρα
Μη στείλτς ατεν σο παναΰρ’
ζηλεύ’ν’ ατεν η χώρα

Θειίτσα μ’, ποδεδίζω σε,
γουρπάν’ σα ποραδόπα σ’
Ποίσον με έναν πετεινόν
απέσ’ σα νοσσακόπα σ’

Θειίτσα μ’, το κορτσόπο σου
γιατί ’κι καλατσ̌εύ’ με;
Ογώ πεκιάρτς κι ατέ κορίτσ’,
γιατί ’κι θέλ’ να παίρ’ με;

Και με το είμαι ορφανός
και με το ’κ’ έχω βίον,
αρνί μ’, θα πεσ̌λιαεύω
ας σον κύρη σ’ καλλίον

Καίουμαι, μάνα, καίουμαι,
καίουμαι και βρουλίζω
Σην καρδι͜ά μ’ έχω άψουμον
και πώς να ταγιανίζω;

Κάμνω και δίγω σο ρακίν
και σα παλαλωτά -ι
Ατώρα η τρυγόνα μου
για τ’ εμέν ορωτά -ι

Κάμνω και δίγω σο ρακίν,
παρόπον ’κι απομέν’ με
Ατώρα η τρυγόνα μου
κάθεται κι αναμέν’ με

Κανένας ’κι κούζ’ τ’ όνεμα σ’
ν’ ακούω τη λαλία σ’
Τ’ ομμάτι͜α μ’ εσκοτείνεψαν
ας σην αροθυμία σ’

Κι αρ’ ελέπ’ς, θεία, σκοτία έν’,
άψον το φα̤να̤ρόπο σ’
Για τέρ’ απ’ οπίσ’ ι-σ’ ντ’ ευτάει
το μικρόν το κορτσόπο σ’

Κατήβ’ αφκά και άνοιξον,
έβγα απάν’ και κλείδα
κι αν ορωτά η μάνα σου,
πέ’ ατεν «καν’νάν ’κ’ είδα»

Κόρ, απ’ αδά σ’ εσέτερα
οσπίτι͜α είναι δέκα
Την ώρα μ’ και τ’ εγκόλπιο μ’
σ’ εσέτερα εφέκα

Κόρ’ ας σα ζα ντ’ ωρίαζες
το έναν εκυλίεν
κι ας σ’ έμορφα τα τσαμόπα σ’
τ’ έναν επετυλίεν

Κόρ’, ξομολοΐσκουμαι σε,
λέγω σε το τι͜αρτόπο μ’
Αν αγαπάς με πέ’ ατο
μη τρώγω το καρδόπο μ’

Κόρη, για πέ’ και γέλασον
άμον ντ’ εποίν’νες πρώτα
Εσύ τη χώραν μη τερείς,
την καρδία σ’ ορώτα

Κόρη, ντό σουμαδεύκεσαι
σα ξένα τα χωρία;
Πασ̌κεί ντο ’κ’ είν’ να παίρ’νε σε
ση μαχαλά σ’ παιδία;

Κορτσόπον δωδεκάχρονον
ταραπολόζ’ ζωσμένον
Κλίσκουμαι κα’ φιλώ ατο,
’κι θέλ’ τ’ αφορισμένον

Κορτσόπον δωδεκάχρονον,
φέρεν νερόν ας πίνω
Τη καρδίας ι-μ’ τ’ άψουμον
ολίγον ας εβζήνω

Κορτσόπα, ντό τερείτε με
και ντό χαμογελάτε;
Σεβτάν έχω σο καρδόπο μ’,
τσ̌εχέλ’κα ’κ’ εγροικάτε

Κορτσόπα, τριυλίστε με
και βάλτε με σην μέσεν
Αν θέλετε σκοτώστε με,
η κάλη μ’ αδαπέσ’ έν’

Κορτσόπον κάτ’ θα λέγω σε,
κάτ’ θα παρακαλώ σε
Τ’ ημψόν την ψ̌η μ’ ας δίγω σε
και μίαν ας φιλώ σε

Κορτσόπον, τα μαλλόπα σου
σην καρδι͜ά μ’ απέσ’ κείνταν
Στερέα μ’, καταρούμ’ ατα,
ζευγάρι͜α οφίδι͜α γίν’νταν

Κορώνα σίτ’ επέτανεν
ερρούξεν το φτερόν ατ’ς
Κόρη, τη μάνα σ’ πέ’ ατεν
ας κρατεί το ξερόν ατ’ς

Κρύον νερόν, κρύον νερόν,
κρύον ’κι ποτισκάται
κι άμον εσέν, τρυγόνα μου,
σον κόσμον ’κ’ ευρισκάται

Λέγ’νε με κατί τραβωδείς
κι ογώ λαλόπον ’κ’ έχω
Λέγ’νε με κατί χ̌αίρεσαι,
το τρυγονόπο μ’ ’κ’ έχω

Λελεύω σε, λελεύω σε,
κόκκινον πιπερόπον
Για έλα έμπα σο χορόν
σο δεξ̌έν το χ̌ερόπο μ’

’λί εμέν, μάνα, ’λί εμέν,
’πόνεσεν η κοιλία μ’
Τα χρόνια μ’ δεκατέσσερα
κι έσπρυναν τα μαλλία μ’

’λί εμέν, μάνα, ’λί εμέν,
πονεί το ποδαρόπο μ’
και ’κ’ επορώ να πορπατώ
και πάγω με τ’ αρνόπο μ’

Μάνα, αν είσ’ η μάνα μου
κι αν είμαι το παιδόπο σ’·
εδέβαν τα νεότητα μ’,
υπάντρεψο μ’ οφέτος

Μα τον Θεόν, μα τον Χριστόν,
μα τ’ είναν άεν κι άλλο·
το δαχτυλίδ’ ντ’ εδέκες με
ας σο χ̌έρι μ’ κ’ εβγάλλω

Μάνα, πολλά χαΐναινα,
μάνα πολλά κακέσσα
η μαναχ̌ία αν έν’ καλόν,
πέσκα συ μαναχ̌έσσα

Μάνα, πολλά χαΐναινα,
μάνα, γιατί ’κι τσ̌ού͜εις με
κι ας ση μικρέσσαν τη νύφε σ’
γιατί ν’ αποχωρί͜εις με;

Μικρίκον τσ̌ιβαΐρ-τασ̌ιν
έλα κάθκα σο γιάνι μ’
ας λέγω σε τα τι͜αρτόπα μ’
ντ’ εδέβαν σο κιφάλι μ’

Μικρίκον τσ̌ιβαΐρ-τασ̌ιν
ντ’ εχάλαν’νες την υεία σ’;
Ποίος θα σύρ’ την καμονή σ’
και την αροθυμία σ’;

Μικρός έμ’νε κι ετράνυνα
κι ακόμα μεγαλύνω
Σην Παναΐαν όμνυσα
το σπαρέλι σ’ να λύνω

Ν’ αηλί εμέν, μανίτσα μου,
πονεί το ποδαρόπο μ’
και ’κ’ επορώ να πορπατώ
και πάω με τ’ αρνόπο μ’

Ν’ αηλί εμέν, να βάι εμέν
η καρδία μ’ εκάεν
και άμον το Καράκαπαν
χ̌ι͜ονόπον εσ̌κεπάεν

Ν’ αηλί εμέν τον ορφανόν,
ν’ αηλί εμέν, μανίτσα,
τ’ εμόν την καρδι͜άν έκαψεν
άπιστος τρυγονίτσα

Νασάν εκείνεν που γεννά
τα τράντα χρόνια μίαν
Ευτάει υιόν τραντέλλενον
και νύφεν γαλαφόραν

Ντό θα ’φτάγω τ’ εγκόλπια,
ντό θα ’φτάγω τα ώρας;
Αέτσ’ πα αγαπούνε με
τα κορτσόπα τη χώρας

Ξεροχτέντσον το τσαμόπο σ’
και δος ατο πιτσ̌ίμι
Τύλτσον ατο ση γούλα μου,
σύρον κι έπαρ’ την ψ̌η μ’ -ι

Ογώ όνταν έμ’ μικρόν παιδίν
εγάπανα τ’ αρνόπα
κι ατώρα ας σ’ ετράνυνα
αγαπώ τα κορτσόπα

Ο ήλεν σην ανατολήν
ελέπ’ σε και φοάται
Ο πρόσωπο σ’ λάμπ’ περισσόν
και τ’ ιχτιπάρ’ν ατ’ χάται

Ο ήλεν μαραίν’ μάραντα
και παλαλά χορτάρι͜α
κι η κόρ’ μαραίν’ και παλαλών’
έμορφα παλληκάρι͜α

Ο κύρη σ’ έτον παλαλός
κι η μάνα σ’ έτον λάλα
Πώς εγροίκ’σαν κι εποίκανε
άμον εσέν φραντάλαν;

Όλια τα μαντηλόπα μου
σα δά̤κρυ͜α μ’ απέσ’ βάφτω
Κι όνταν λέγω, τρυγόνα μου,
τον κόσμον όλεν βλάφτω

Ομμάτι͜α κι ομματόφρυδα,
μαύρα άμον ελαίας
Ερρούξα κι αραεύ’ ατα
ση πουλί’ τα φωλέας

Ομνώ και κατορκίσουμαι
σ’ ομματόπα μ’ τα δύο·
Αρνί μ’, και αν σκοτών’νε με
εσέν ’κι παραδίγω

Ο πεθερό μ’ εκράτ’νε με
κι η πεθερά μ’ εντούνεν
κι η άπιστος η νουσ̌αλού μ’
τα μαλλόπα μ’ εσύρ’νεν

Οσήμερον Παρασ̌κευή
και αύριον έν’ Σάββα
Θα πάγω και ση πεθερού μ’,
θα τρώγω την κοσσάραν

Πάντα να έτον Κερεκή,
πάντα να έτον Σάββα
Θα ’πέγ’να ’γώ ση πεθερού μ’,
θα ’τρωγα την κοσσάραν

Ποίος έν’ π’ εζωγράφτσε σε
και μετ’ ατόσα κάλλια;
’ποίκεν τα μάγ’λα σ’ κόκκινα
κι ομοι͜άζ’νε πορτοκάλια

Πολλά πουλόπα κηλαηδούν
να γίν’νταν χ̌ελιδόνι͜α
Λύεται το καρδόπο μου
άμον άνοιξης χ̌ι͜όνι͜α

Ποπάδες και γραμματικοί,
όλ’ έχ’ν’ ατο γραμμένον·
την έμορφον που θα φιλεί
πάντα συγχωρεμένον

Ραχ̌όπα ντ’ επορπάτεσα,
κρύα νερόπα ντ’ έπα
Όσα δι͜αβαίντς κι αντιδι͜αβαίντς
’κχ̌ύσον τρία δα̤κρόπα

Ραχ̌όπα ντό σ̌υρίζετε,
ποτάμι͜α ντό βοάτε;
Θα έρ’ται το μικρόν τ’ αρνί μ’,
να δι͜αβαίν’ -τ- σας φοάται

Σα ψηλασέας λάσκουμαι,
σα χαμελά γυρίζω
κι εκεί σον τόπον ντο πατείς
την πόδα σ’ εγνωρίζω

Χ̌αίρουμαι, πώς ’κι χ̌αίρουμαι;
Χ̌αίρουμαι, ’σάν εμέναν!
Άντρα σ’ θα πάεΙ σην ξενιτει͜άν
κι εσέν θ’ αφήν’ εμέναν

Σα Πλάτανα ελίβωσεν,
σην Τραπεζούνταν βρέχ̌ει
Φοούμαι κάτ’ παθάν’ τ’ αρνί μ’
κι η μάνα ’θε άλλο ’κ’ έχ̌ει

Σεβτάν έχω, σεβτάν πουλώ
και σεβταλής γυρίζω
Σεβτάν έχω σο καρδόπο μ’
και πώς να ταγιανίζω;

Ση θάλασσας τον πέλαγ̆ον
θα χτίζω το ταφόπο μ’
Θα ρούζω και φουρκίσκουμαι
κι εσύ νά ’εις το κριμόπο μ’

Ση Παναΐα το ποτάμ’
εκρέμ’σα την κλειδίτσα μ’
Μάνα, ρούξον κι αράεψον
σ’ εμέν κιορι͜ά νυφίτσαν

Ση Κωφού τον ανέφορον
χαρτώματα τσιρίζ’νε
κι ακεί σ’ έμορφον το χορόν
κορτσόπα κοκκινίζ’νε

Ση ζουπούνα σ’ να γίνουμαι
κουμπίν μαλαματένεν
να κείμαι σ’ αγκαλόπο σου
το μαργαριταρένεν

Σιτ’ στέκω κάπως γίνομαι,
σιτ’ στέκω κάτ’ παθάνω
Σιτ’ στέκω κρούει τ’ αρνί μ’ σο νου μ’
και πάω ν’ αποθάνω

Σ̌κυλάπιστος να γίνεται
ατέ τ’ εμόν η κάλη
Λέει με «δέβα σην ξενιτει͜άν,
μετ’ αβούτο το χάλι»

Σον Αϊ-Λίαν αφκακιάν’
θερίζ’ τ’ εμόν τ’ αρνόπον
Και ντ’ έμορφα και νόστιμα
κρατεί το καγανόπον!

’Χ̌ι͜ονίγα, μάνα μ’, ’χ̌ι͜ονίγα,
’χ̌ι͜ονίγα ’πατουλίγα
Και σον Α’έρ’ αφκά καικά
την κάλη μ’ ετυλίγα

Σον ουρανόν πετά πουλίν,
ση γην ευτάει εβόραν
Εμέν κατηγορούνε με
πολλ’ αγαπάς τη χώραν

Συλλογισμένα πορπατώ,
τα χ̌έρι͜α μ’ σταυρωμένα
Κανείς κακόν να μη παθάν’,
αρνί μ’, άμον εμένα

Τ’ αρνί μ’ ελιγοθύμεσεν,
σην αγκάλια μ’ ερρούξεν
Ξάι μη κατηγοράτε ’το,
τσ̌εχέλ’κον έν’, ’κ’ εγροίκ’σεν

Τ’ αρνί μ’ επαρακάλ’να ’το
κι ατό εποίν’νεν νάζι͜α
Τα δά̤κρυ͜α μ’ εκατήβαιναν
Καλομηνά χαλάζι͜α

Τ’ αρνόπο μ’ κείται άρρωστον
κι ογώ σύρω τα πόνια
Θεέ μ’, να κόφτ’ς και δί’ς ατο
τ’ εμά τ’ ημψά τα χρόνια

Τ’ αρνόπο μ’ κείται άρρωστον
και ση θανάτ’ τα χάλια
Αρρωστικά θα φέρ’ ατο
τη Γιάφας πορτοκάλια

Τ’ άστρι͜α με τ’ άστρι͜α πολεμούν
κι ο ήλεν με τον φέγγον
Ο κόσμος με τον κόσμον ατ’
κι ογώ με την Ελέγκων

Τα τραβωδίας τα καλά
τ’ έναν πέ’, τ’ άλλο άκ’σον
Τα έμορφα τα κορτσόπα
τ’ έναν φίλ’, τ’ άλλο δάκ’σον

Τερώ, τερώ ολόερα,
τ’ αρνί μ’ πουθέν ’κ’ ελέπω
και την αροθυμίαν ατ’ς
τόπον ’κ’ έχω να θέκω

Τερώ τον ουρανόν γελώ,
την μαύρην γην και κλαίω
Τερώ τα ραχ̌οκέφαλα,
παρηγορίαν παίρω

Τη Μέσωνας τα πρόατα,
άσπρα κι αλατσ̌αλία
και τη Σαντάς τα κορτσόπα
μικρά και σεβταλία

Την έμορφον όλ’ αγαπούν,
σαεύ’νε το χατίρ’ν ατ’ς
Την άσ̌κεμον κανείς ’κι θέλ’
κι όλ’ βλαστημούν τον κύρ’ν ατ’ς

Τ’ ομμάτι͜α μ’ αραεύ’νε σε,
η ψ̌η μ’ αροθυμά σε
Ας έπλανε με ο Θεός
σον τόπον ντο κοιμάσαι

Την κόρ’ όνταν εγάπεσα
ας λέγω σας πώς έτον
Αφκά σο πεγάδ’ έστεκεν,
ημέρα έξεργος έτον

Τ’ ομμάτι͜α τ’ς είν’ ολόμαυρα,
τ’ οφρύδι͜α τ’ς είν’ τσ̌ατμάδας
Για τ’ ατέν μαχ̌αιρι͜άουνταν
τη Σαντάς οι γιοσμάδες

Τ’ ομμάτι͜α μ’ αραεύ’νε σε,
η ψ̌η μ’ αροθυμά σε
Χαράμ’ να έν’ χωρίς εμέν
ο ύπνον ντο κοιμάσαι

Τον κύρη μ’ ογώ είπα ’τον
«τι͜άτι͜α ’κι γυναικίζω»
Ατώρα επουσ̌μάνεψα,
καίουμαι και βρουλίζω

Τον ουρανόν χρωστώ την ψ̌η μ’,
τον Άδην το κορμόπο μ’
Εσέν ντό χρωστώ, σ̌κύλ’ κουτάβ’,
και τυραννί͜εις το ψ̌όπο μ’

Το σεβταλήν τον άρθωπον
ογώ πολλά λυπούμαι
Εδέβεν σο κιφαλόπο μ’,
’κ’ επόρ’να να κοιμούμαι

Το σεβταλούχ’ ’κι γίνεται
και με την αμελείαν
Γίνεται με την καλατσ̌ήν
και με τη μασχαρείαν

Το σπαλερόπο σ’ κόκκινον
κι η φοτά σ’ γερανέεν
κι ατό τσ̌αλουμόπο σου
Τούρκον ευτάει Ρωμαίεν

Τ’ οσπίτι μ’ καινουρόχτιστον,
καράβ’ αρματωμένον
Ο πρόσωπο μ’ λέει και γελά
κι η καρδι͜ά μ’ ματωμένον

Τ’ οσπιτόπο σ’ ετριγύλτσα
και σην αυλή σ’ εκάτσα
Εσύ την πόρταν ’κ’ ένοιξες
και με τα δά̤κρυ͜α εχπάστα

Το φίλεμαν τιδέν πα ’κ’ έν’,
σπογγί͜εις ατο και χάται
Το δάξιμον έν’ έμορφον
σιχνιά κι άλλο ’κι χάται

’Τραβώδεσα, ’τραβώδεσα
κι εκόπεν το λαλόπο μ’
Αν αγαπάς με πέ’ ατο
μη τρώγω το καρδόπο μ’

Τραβώδ’ εσύ το παλληκάρ’
κι ογώ ας αφουκρούμαι
Σύρον τα λόγια τη σεβτάς
κι ογώ ας παλαλούμαι

Τραπεζουντέικα κορτσόπα
και με τα φουλιρία,
έρχουνταν παρχαρεύκουνταν
ση Σαντάς τα ραχ̌ία

Τσ̌απκούν’ εξέγκαν τ’ όνεμα μ’,
ο κόσμος μαρτυρά ’το
Το φίλεμαν ντ’ εδέκες με,
τρυγόνα μ’, έλα, να το!

Τσ̌ούζω σε, πουλί μ’, τσ̌ούζω σε,
τσ̌ούζω σε και πονώ σε
Έλα, δέβα σ’ εμέτερα
κι αν αρρωσταίντς τερώ σε

Τσ̌οπάνε μ’, ντ’ έμορφος είσαι,
νασάν που έ͜ει σε άντραν!
Αφ’ς ατα κι έλα μετ’ εμέν,
τα πρόατα σ’ ’κι χάν’νταν

Φύλαξον το μαντιλόπο μ’
όπως φυλάττ’ς εσέναν
Κι όσα φοράς ελέπ’ς ατο
ενθυμέθ’ και εμέναν

Χτίσον το κοιμητέρι μου,
βάλεν απέσ’ εικόναν
τον α’έρ’ κι αε-Θόδωρον
και τον αε-Νικόλαν

Χωρίς αέραν το πουλίν,
χωρίς νερόν τ’ οψάρι
Χωρίς εγάπ’ ’κι γίνεται
κανέναν παλληκάρι

Ψηλά ραχ̌ία πράσινα
και δέντρα φυλλωμένα,
κλίστεν κα’ τα κλαδόπα σουν
και κλάψτεν για τ’ εμέναν

Ψηλά ραχ̌ία πράσινα
και δέντρα φυλλωμένα,
για φέρτε την εγάπη μου
για επάρ’τε κι εμένα

Ψηλά τα παραθύρια σου,
συρμένα τα πα̤ρτά̤δας
’Κι ξέρ’ ακόμαν κάθεσαι,
’κι ξέρω εκοιμέθες

Ψηλόν ραχ̌ίν, χαμέλυνον,
’κ’ επορώ να δι͜αβαίνω!
Κι απ’ ατό τη σ̌κύλ’ το κουτάβ’
και πώς ν’ απιδι͜αβαίνω;