Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

Μάγδας Καπανά

Ιστορία και Λαογραφία της ΣαντάςΙστορία και Λαογραφία της Σαντάς

Καλλιτέχνες: Στάθης Αθανασιάδης


Σα χ̌ίλια εννιακόσια
και σα είκοσι έναν
σα στράτας απάν’ κέσ’ έκχ̌’σαν
το σαντέτ’κον το αίμαν

Τα έξ’ χωρία μάζεψαν
έγκαν σοι Πισ̌τοφάντων
και το βίον ελάλεσαν
και έγκαν σοι Γλιτσ̌ι͜άντων

Πρώτην φοράν εξόρτσανε
τα έξ’ χωρία μίαν
και ύστερα σοι Πισ̌τοφάντς
...........

Ο λαός εμουρδούλιζεν
ση Κρωμί’ τα ραχ̌ία
κι επεχωρίεν εκαικά
μάνα ας σα παιδία

Κι όνταν έγκαν εμάς ση Κρώμ’,
σο Κάν είπαν θα πάτε
Εκεί θα τελείται η κρίσ’
θα τερούν ντό θα ’φτάτε

Ση Κιμισ̌χανάς τα χωρία
εκεί εμάς θα εφήν’ναν
Αφορισμέν’ οι τσ̌ετέδες
τιδέν να μη εποίν’ναν

Ατότες έρθεν διαταγήν
ας σην Κιμισ̌χανάν
Τοι Σαντέτας ’τοπλάεψαν
αφκά σο Ταλταπάν

Εσέγκαν εμάς σην σειρι͜άν
και από δύο-δύο
Ερχίνεσαν γιαγμαλαεύ’ν
τ’ εμέτερον το βίον

Αρ’ ατότες εγροίκ’σαμε
ντο πάμε εξορίαν,
ντο έχομε εινός μηνού
εμείς οδοιπορίαν

Σο Ερζερούμ και σο Χουνούζ
είπαν εμάς θα πάτε
Σ’ ατά τα δύο τ’ έρημα
κατοικίαν θα ’φτάτε

Έκιτι οσπιτόπα μουν
και έρημα πουτσ̌ι͜άχα,
εμείς μουχατσ̌ίρ’ λάσκουμες
απέσ’ κέσ’ σα σοάχα

Αχ! ντ’ εγέντανε οι Σαντέτ’,
τ’ εμόν οι γειτονάδες;
Ατείν’ ταφία ’γόμωσαν
σ’ Ερζερουμί’ τ’ οβάδες

Ατόσ’ αρθώπ’ επέθαναν,
όλ’ ας σην αρρωστίαν
χωρίς ποπάν, χωρίς ψάλτι͜αν
και χωρίς κοινωνίαν

Κι ο Χατζ̌ηπαναγιωτίδης
πρώτος εμπροϊστός
Πολλά καλά εποίκεν
τοι Σαντέτας ατός
και άλλα θα εποίν’νεν
αφώτιστος η Τουρκία
ατόν για να εφήν’νεν

Εσέγκεν ατον σο παπόρ’
και έστειλεν σην Πόλ’
και τ’ οπισινόν το λαόν
εφέκεν ορφανόν
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
απάν’πάνω
απέσ’μέσα
ατάαυτά
ατείν’αυτοί
ατόςαυτός
ατότεςτότε
αφκάκάτω
αφορισμέν’αφορισμένοι/ες
βίοντο βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου
εγέντανεέγιναν
έγκανέφεραν
εγροίκ’σαμεκαταλάβαμε
εινόςενός
εκαικάεκεί πέρα
έκιτιέκφραση αναπόλησης που υποδηλώνει νοσταλγία για κάτι παρελθοντικό hey gidi
έκχ̌’σανεξέχυσαν, έχυσαν, εξέβαλαν εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω
ελάλεσανέβγαλαν λαλιά, κάλεσαν, αποκάλεσαν, προσκάλεσαν, οδήγησαν
εμέτερονδικός/ή/ό μου ἡμέτερος
εμόνδικός/ή/ό μου ἐμοῦ
εμουρδούλιζενγρύλλιζε υπόκωφα, έλεγε κάτι ασαφώς
έξ’έξω ή ο αριθμός έξι
επέθανανπέθαναν
εποίκενέκανε, έφτιαξε ποιέω-ῶ
εποίν’νανέκαναν, έφτιαχναν ποιέω-ῶ
εποίν’νενέκανε, έφτιαχνε ποιέω-ῶ
έρθενήρθε
ερχίνεσανάρχισαν
εσέγκανμπήκαν
εσέγκενέβαλε, εισήγαγε
εφέκενάφησε
εφήν’νανάφηναν
εφήν’νενάφηνε
έχομεέχουμε
κέσ’εκεί μέσα, προς τα εκεί κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε
Κιμισ̌χανάνΑργυρούπολη του Πόντου Gümüşhane
κρωμί’Κρώμνης
λάσκουμεςπεριφερόμαστε, τριγυρίζουμε, περιπλανιόμαστε ἀλάομαι/ηλάσκω
μίανμια φορά
μουνμας
μουχατσ̌ίρ’(αιτ. εν.) πρόσφυγα, μετανάστη, (πληθ.) πρόσφυγες, μετανάστες muhacir/muhācir
οβάδεςπεδιάδες ova
όλ’όλοι/α
όντανόταν
οσπιτόπασπιτάκια hospitium<hospes
παιδίαπαιδιά
παπόρ’βαπόρι, καράβι vapore
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ποπάνπαπά
πουτσ̌ι͜άχαάκρες, γωνιές, τόποι bucak
ραχ̌ίαράχες, βουνά
Σαντέτ’οι έχοντες καταγωγή από την Σάντα
σοάχασοκάκια, στενά δρομάκια ανάμεσα σε κτίσματα sokak/zuḳāḳ
σοιστους/στις, τους/τις
στράτας(ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους
ταφίατάφοι, το νεκροταφείο
τελείται(αμτβ.) τελειώνει, εξαντλείται, μτφ. πεθαίνει
τερούνκοιτούν
τιδέντίποτα
τοιτους/τις
’τοπλάεψαν(ετοπλάεψαν) μάζεψαν, συγκέντρωσαν toplamak
τσ̌ετέδεςσυμμορίτες, άτακτες ομάδες οπλισμένων μουσουλμάνων υπότροπων κατάδικων çete<četa
’φτάτε(ευτάτε) κάνετε, φτιάχνετε εὐθειάζω
χωρίαχωριά

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2024

Τραγούδια: 9056 | Albums/Singles: 1426 | Συντελεστές: 1837 | Λήμματα: 15689
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr