Παρχάρι͜α καταπράσινα τσ̌ιτσ̌ι͜άκια φορτωμένα και λαγκαδέας χαμελά κουρτούκια σ̌κεπαγμένα Αροθυμώ σας τσ̌ιπ πολλά και καίετ’ η καρδία μ’ κι αναστενάζω θλιβερά και κόπετ’ η λαλία μ’ Νουνίζω σας και γίνομαι άμον τσ̌ιλτουρεμένος γιατ’ είμ’ ογώ ραχ̌όπουλον σην δείσαν μαθεμένος Αν αποθάνω θάψτε με ψηλά σ’ έναν ραχ̌όπον, τσ̌οπάν’ ν’ ακούω σ̌ύριγμαν και γαβαλί’ λαλόπον Σουμά μ’ να τρέχ̌’ και μουρμουρίζ’ κρύον ζιλάλ νερόπον και σο ταφί μ’ ολόερα να φυτρών’ χορταρόπον Σο τσ̌ιμι͜ανόπον απάν’ κέσ’ τα χάταλα να τρέχ’νε και κάπ’ και πού το κερόπο μ’ σο κοιμητέρι μ’ ν’ άφτ’νε
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| αροθυμώ | νοσταλγώ | ||
| άφτ’νε | ανάβουν | ||
| γαβαλί’ | φλογέρας | kaval/ḳawwāl | |
| δείσαν | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| ζιλάλ | πολύ κρύο | αγν.ετυμ. | |
| κάπ’ | κάπου | ||
| κάπ’ και πού | κάπου-κάπου | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| κουρτούκια | χιονοστιβάδες, σωροί χιονιού ή άμμου που έχουν συσσωρευθεί κπ | kürtün (διαλεκτικό kürtük/kürdük/kurtuk) | |
| λαγκαδέας | λαγκαδιές | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| λαλόπον | λαλιά, φωνή | ||
| μαθεμένος | μαθημένος | ||
| νερόπον | νεράκι | ||
| νουνίζω | σκέφτομαι | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ραχ̌όπον | ραχούλα, μικρό βουνό | ||
| ραχ̌όπουλον | πουλί του βουνού/ράχης | ραχ̌ίν + πουλίν | |
| σ̌κεπαγμένα | σκεπασμένα | ||
| σουμά | κοντά | ||
| σ̌ύριγμαν | σφύριγμα | σῦριγξ | |
| ταφί | τάφο | ||
| τρέχ̌’ | τρέχει | ||
| τρέχ’νε | τρέχουν | ||
| τσ̌ιλτουρεμένος | τρελαμένος | çıldırmış | |
| τσ̌ιμι͜ανόπον | γρασίδι, λιβάδι | çimen | |
| τσ̌ιπ | εντελώς, ολότελα, ακριβώς | ||
| τσ̌ιτσ̌ι͜άκια | λουλούδια | çiçek | |
| τσ̌οπάν’ | τσομπάνηδες, βοσκοί, (γεν.) τσομπάνων | çoban/çūbān, şūbān | |
| χαμελά | χαμηλά | ||
| χάταλα | μωρά, παιδιά | ἀταλός | |
| χορταρόπον | χορταράκι |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| αροθυμώ | νοσταλγώ | ||
| άφτ’νε | ανάβουν | ||
| γαβαλί’ | φλογέρας | kaval/ḳawwāl | |
| δείσαν | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| ζιλάλ | πολύ κρύο | αγν.ετυμ. | |
| κάπ’ | κάπου | ||
| κάπ’ και πού | κάπου-κάπου | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| κουρτούκια | χιονοστιβάδες, σωροί χιονιού ή άμμου που έχουν συσσωρευθεί κπ | kürtün (διαλεκτικό kürtük/kürdük/kurtuk) | |
| λαγκαδέας | λαγκαδιές | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| λαλόπον | λαλιά, φωνή | ||
| μαθεμένος | μαθημένος | ||
| νερόπον | νεράκι | ||
| νουνίζω | σκέφτομαι | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ραχ̌όπον | ραχούλα, μικρό βουνό | ||
| ραχ̌όπουλον | πουλί του βουνού/ράχης | ραχ̌ίν + πουλίν | |
| σ̌κεπαγμένα | σκεπασμένα | ||
| σουμά | κοντά | ||
| σ̌ύριγμαν | σφύριγμα | σῦριγξ | |
| ταφί | τάφο | ||
| τρέχ̌’ | τρέχει | ||
| τρέχ’νε | τρέχουν | ||
| τσ̌ιλτουρεμένος | τρελαμένος | çıldırmış | |
| τσ̌ιμι͜ανόπον | γρασίδι, λιβάδι | çimen | |
| τσ̌ιπ | εντελώς, ολότελα, ακριβώς | ||
| τσ̌ιτσ̌ι͜άκια | λουλούδια | çiçek | |
| τσ̌οπάν’ | τσομπάνηδες, βοσκοί, (γεν.) τσομπάνων | çoban/çūbān, şūbān | |
| χαμελά | χαμηλά | ||
| χάταλα | μωρά, παιδιά | ἀταλός | |
| χορταρόπον | χορταράκι |
Εδώ στην Ελλάδα έχει γράψει αρκετά ποιήματα ο Παύλος Τσ̌άτσ̌ας, που αν και γεννήθηκε στη Ρωσία και δεν ξέρει καθόλου τη Σαντά, όμως έγραψε αρκετά παραστατικά. (Στάθης Αθανασιάδης)
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 