Προβολή Τραγουδιού
Συλλογή Πατσ̌ι͜άκου | Έμορφος |
Ιστορία και Λαογραφία της ΣαντάςΚαλλιτέχνες: Στάθης Αθανασιάδης
Κορτσόπον ασπροκόκκινον, ο πρόσωπο σ’ φωτάζει Κι όσα τερώ σον πρόσωπο σ’ έρ’ται μ’ η γη τρομάζει Αν κάπ’ τυχαίν’ κι ελέπω σε τ’ ομμάτι͜α μ’ όλι͜α ανοίγουν και τα ψηλά τα ραχ̌ία ελέπ’ ατα πώς σείουν Η εμορφι͜άδα σ’ έν’ πολλά και με το περισσόν κι η ασπροκοκκινιάδα σ’ εδέβεν το χρυσόν Εγαντούρεψες τον Θεόν κι όλι͜α εσέν εδέκεν Τ’ οπισινά τα κορτσόπα πουγαλεμένα εφέκεν Και όλ’ έρχουν τερούν εσέν και στέκ’νε αβαράδες Δος κι εκεινούς ας χ̌αίρουνταν, ας έν’ με τα παράδας Απ’ ολίγον δος κι εκεινούς, ας παίρ’ν’ ατείν’ μουράτι͜α κι εσύ πα γουρταρεύκεσαι ας σ’ ουλονών τ’ ομμάτι͜α Άσπρεσσα άμον το χ̌ι͜όν’, κόκκινος άμον χρυσόν Μαύρεσσα, μαυριδι͜ανή, π’ ελέπ’ σε ομμάτι͜α ανοί’ Όνταν κρεμί͜εις τα μαλλία σ’ και φανερώντς την καρδι͜ά σ’ όποιος τυχαίν’ κι ελέπ’ σε καταράται και ξεραίν’ -τ- σε
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανοί’ | ανοίγει | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| άσπρεσσα | άσπρη | ||
| ατα | αυτά | ||
| ατείν’ | αυτοί | ||
| γουρταρεύκεσαι | γλυτώνεις, διασώζεσαι | kurtarmak | |
| δος | δώσε | ||
| εγαντούρεψες | ξεγέλασες, εξαπάτησες, κορόιδεψες | kandırmak | |
| εδέβεν | πήγε, διάβηκε, διέσχισε, ξεπέρασε | διαβαίνω | |
| εδέκεν | έδωσε | ||
| ελέπ’ | βλέπει/βλέπω | ||
| ελέπω | βλέπω | ||
| εμορφι͜άδα | ομορφιά | ||
| έν’ | είναι | ||
| έρ’ται | έρχεται | ||
| έρχουν | έρχονται | ||
| εφέκεν | άφησε | ||
| κάπ’ | κάπου | ||
| καταράται | καταριέται | ||
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| κορτσόπον | κοριτσάκι | ||
| κρεμί͜εις | γκρεμίζεις, ρίχνεις κάποιον | ||
| μαύρεσσα | μαύρη | ||
| μουράτι͜α | επιθυμίες, πόθοι | murat/murād | |
| όλ’ | όλοι/α | ||
| ολίγον | λίγο | ||
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| όνταν | όταν | ||
| όσα | όσες φορές | ||
| ουλονών | ολωνών | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παίρ’ν’ | παίρνουν | ||
| παράδας | χρήματα, λεφτά | para/pāre | |
| περισσόν | περίσσευμα, περίσσιο | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουγαλεμένα | σκασμένα, βαριεστημένα, στενοχωρημένα | bunalma | |
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| σείουν | σείονται | ||
| στέκ’νε | στέκουν | ||
| τερούν | κοιτούν | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| τρομάζει | τρέμει | ||
| φανερώντς | φανερώνεις | ||
| φωτάζει | φωτίζει, λάμπει | ||
| χ̌αίρουνταν | χαίρονται | ||
| χ̌ι͜όν’ | χιόνι |
Λίγα χρόνια ύστερα από τη δημοσίευση της Συλλογής του Φ. Χειμωνίδη, δημοσιεύει περισσότερα και εκτενέστερα ποιήματα ο Πατσ̌ι͜άκον ο Γιωρίκας. Η συλλογή του Πατσ̌ι͜άκου είναι η σπουδαιότερη απ’ όλες, το δε περιεχόμενο αυτής ποικίλο: ερωτικά, σατιρικά, της ξενιτιάς κλπ. Παρακάτω παραθέτω μερικά· δύο ποιήματα του δημοσιεύονται στο κεφάλαιο «Η ξενιτιά». (Στάθης Αθανασιάδης)
