Το γιοσμαλούχ’ σ’ που θα τερεί, θαρρεί εσύ κάτ’ είσαι Το πόι σ’ και τη θωρέα σ’ και ντ’ άναλος πα είσαι ’Μώ σε, νέπρε Θόδωρε, όλ’ εσέν λέγ’ν άπορε Πατείς τρως την γαβουρμάν και ταράεσαι σ’ ορμάν’ Πας και ’κ’ ευτάς ευλοΐαν εγέντς γέλος, μασχαρείαν Νιαφιλιάν άλλο ντο πας ξύλα ας σου ’κι θα ’φτάς Κείσαι την ημέραν όλον σ’ είνος καφουλί’ τον κώλον Τρως και την μαντζούραν στύπον τεσ̌ι͜αεύκεσαι σον ύπνον ’Μώ σε, εύρα την πελιά μ’, λέγ’ ατο την πεθερά μ’ Τερέστεν κάπ’ στείλτε ατον, ’κ’ επορώ να σύρ’ ατον Έδεσα ’τον σο ζώσ̌κοινον κι επεκαικά ελύεν Γειτόνοι μ’, ποδεδίζω σας, εθαρρείς εζαλίεν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| ας σου | από του, από τότε που/αφότου, από αυτό που | ||
| γαβουρμάν | καβουρμά (=κρέας που μαγειρεύεται και ψήνεται στο δικό του λίπος, στη συνέχεια τρώγεται ή καταψύχεται και αποθηκεύεται) | kavurma | |
| γέλος | γέλιο, περίγελος | ||
| εγέντς | έγινες, κατάντησες | ||
| εζαλίεν | ζαλίστηκε | ||
| εθαρρείς | θαρρείς, νομίζεις, υποθέτεις | ||
| ελύεν | λύθηκε, έλιωσε | ||
| επεκαικά | από εκεί πέρα | ||
| επορώ | μπορώ | ||
| ευλοΐαν | ευλογία | ||
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| ζώσ̌κοινον | δέμα αγελάδας | ||
| θωρέα | θωριά, όψη | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάπ’ | κάπου | ||
| καφουλί’ | θάμνου | κατάφυλλον<καταφύλλιον<κατ’φούλλιν | |
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μαντζούραν | γιαούρτι | macun | |
| μασχαρείαν | αστείο, αστεϊσμός | maskara/masḫara | |
| ’μώ | (επιφ.) εκδήλωση έκπληξης, θαυμασμού ή δυσφορίας, βρε! σε καλό σου! | γαμώ | |
| νέπρε | μωρέ, βρε, βρε συ | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πατείς | πατάς | ||
| πελιά | βάσανο, σκοτούρα | bela | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| πόι | ύψος, μπόι (ανάστημα) | boy | |
| στύπον | ξινό, στυφό | ||
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| ταράεσαι | αναμιγνύεσαι, ανακατεύεσαι, μπλέκεσαι | ||
| τερεί | κοιτάει | ||
| τερέστεν | (προστ.) κοιτάξτε | ||
| τεσ̌ι͜αεύκεσαι | στρώνεσαι, απλώνεσαι | döşemek | |
| ’τον | αυτόν | ||
| ’φτάς | (ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| ας σου | από του, από τότε που/αφότου, από αυτό που | ||
| γαβουρμάν | καβουρμά (=κρέας που μαγειρεύεται και ψήνεται στο δικό του λίπος, στη συνέχεια τρώγεται ή καταψύχεται και αποθηκεύεται) | kavurma | |
| γέλος | γέλιο, περίγελος | ||
| εγέντς | έγινες, κατάντησες | ||
| εζαλίεν | ζαλίστηκε | ||
| εθαρρείς | θαρρείς, νομίζεις, υποθέτεις | ||
| ελύεν | λύθηκε, έλιωσε | ||
| επεκαικά | από εκεί πέρα | ||
| επορώ | μπορώ | ||
| ευλοΐαν | ευλογία | ||
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| ζώσ̌κοινον | δέμα αγελάδας | ||
| θωρέα | θωριά, όψη | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάπ’ | κάπου | ||
| καφουλί’ | θάμνου | κατάφυλλον<καταφύλλιον<κατ’φούλλιν | |
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μαντζούραν | γιαούρτι | macun | |
| μασχαρείαν | αστείο, αστεϊσμός | maskara/masḫara | |
| ’μώ | (επιφ.) εκδήλωση έκπληξης, θαυμασμού ή δυσφορίας, βρε! σε καλό σου! | γαμώ | |
| νέπρε | μωρέ, βρε, βρε συ | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πατείς | πατάς | ||
| πελιά | βάσανο, σκοτούρα | bela | |
| ποδεδίζω | (ενεργ. και μέση) χαίρομαι, απολαμβάνω, προσκυνώ | από+δέδιν (<δείδω=φοβάμαι, ανησυχώ) | |
| πόι | ύψος, μπόι (ανάστημα) | boy | |
| στύπον | ξινό, στυφό | ||
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| ταράεσαι | αναμιγνύεσαι, ανακατεύεσαι, μπλέκεσαι | ||
| τερεί | κοιτάει | ||
| τερέστεν | (προστ.) κοιτάξτε | ||
| τεσ̌ι͜αεύκεσαι | στρώνεσαι, απλώνεσαι | döşemek | |
| ’τον | αυτόν | ||
| ’φτάς | (ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω |
Λίγα χρόνια ύστερα από τη δημοσίευση της Συλλογής του Φ. Χειμωνίδη, δημοσιεύει περισσότερα και εκτενέστερα ποιήματα ο Πατσ̌άκον ο Γιωρίκας. Η συλλογή του Πατσ̌άκου είναι η σπουδαιότερη απ’ όλες, το δε περιεχόμενο αυτής ποικίλο: ερωτικά, σατιρικά, της ξενιτιάς κλπ. Παρακάτω παραθέτω μερικά· δύο ποιήματα του δημοσιεύονται στο κεφάλαιο «Η ξενιτιά». (Στάθης Αθανασιάδης)
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 