Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

Η Κυρεϊλή κι ο Κωσταντάς

Ιστορία και Λαογραφία της ΣαντάςΙστορία και Λαογραφία της Σαντάς

Καλλιτέχνες: Στάθης Αθανασιάδης


Την Κυρεϊλή ’προξένευαν
κάπου μακρά σα ξένα,
σα ξένα τ’ ανεγνώριμα
μακρά σην Ρωμανίαν
κι η μάνα τ’ς ατέν έλεεν
σουμά σην γειτονίαν
-Είσαι μικρή και φλίεσαι
και πας μακρά και κλαις -ι
κι ο κύρτς ατ’ς ο χ̌ιλιάκλερον
σ’ έναν ζεγκίν οσπίτι·
τ’ αδέλφι͜α, τα καλαδέλφι͜α τ’ς
σ’ εφτά ραχ̌ία οπίσ’ -ι
κι ο Κωσταντίνον ο καλόν,
ο καλοΚωσταντίνον
εκείνεν επροξένεψεν
πιδεβαστά σα ξένα
Ερή κλαίει και φλίεται:
-Ογώ μακρά ’κι πάγω·
’δελφού χαράν αν γίνεται
εμέν τσί στυχαρι͜άζ’ με;
Κι αν αποθάν’ η μάνα μου,
εμέν ποίος καλεί με;
Ο Κωσταντίνον όμοσεν
σ’ άγια και σα βαγγέλια,
επέρεν όρκον κι όμνυσμαν,
λυσιμονήν ’κ’ επέρεν
Κυρού πίκραν αν γίνεται,
εγώ εσέν θα φέρω,
’δελφού χαράν αν γίνεται
διαλαλετής θ’ εβγαίνω,
κι εσέν αν ’κι θα φέρω σε
το χώμαν να μη τρώ͜ει με
Έρθεν ο χρόνος δίσεχτον
και μήνας οργισμένα,
ούλ’ εντάμαν επέθαναν,
ούλ’ εντάμαν εθάφαν
Κλαίει η μάνα τους εφτά,
κλαίει τον Κωσταντίνον
π’ επέρεν όρκον κι όμοσμαν
κι επήεν ομνυσμένος
Ο Κωσταντίνον ο καλόν
αφκά η γης ’κ’ επέμ’νεν
ατόν η γη ’κ’ εδέχτηκεν
κι ατόν καπούλ’ ’κ’ ευτάει
Α’έρτς δί’ ατον τ’ άλογον,
η Παναγιά την σέλαν,
ο Ποιητής δί’ την πνοήν
κι ατός λαγγεύ’ και σ’κούται
Επήεν κι εταγιανεύτεν
ση Κυρεϊλής την πόρταν·
κι ατέ έλουζεν το νήπιον
και σο κουνίν εβάλλ’νεν
-Άνοιξ’, αδελφή μ’, άνοιξον,
έρθεν ο Κωσταντίνον!
-Οπίσ’, Χάρε, οπίσ’, Χάρε,
εμέναν ’κι κομπώνεις,
ο αδελφό μ’ επέθανεν,
ο αδελφό μ’ εθάφεν
-Άνοιξ’, αδελφή μ’, άνοιξον,
ο Κωσταντίνον έρθεν!
Χα! το μαντίλ’ ντ’ επλούμιζες
σον φέγγον και σην νύχταν
-Καλώς, καλώς τον αδελφό μ’,
καλώς κι απόθεν έρθες;
και για χαράν αν έρχεσαι
χρυσά ας αναλλάζω
κι από λύπης αν έρχεσαι
ας εμπαίνω σα μαύρα
-Για άφ’ς, για άφ’ς, καλαδελφή μ’,
άμον ντο είσαι χάιτε!
-Και ντ’ έπαθες, νε αδελφέ μ’
κι εκούφαναν τ’ ομμάτι͜α σ’;
-Τ’ ομμάτι͜α μου εκούφαναν
από την αγρυπνίαν
-Και ντ’ έπαθες, νε αδελφέ μ’
κι εζ̌άγκωσαν τα δόντι͜α σ’;
-Τα δόντι͜α μου εζ̌άγκωσαν
ας σην αναφαΐαν
-Και ντ’ έπαθες, νε αδελφέ μ’
και -ν- έλλαξεν το χρώμα σ’;
-Το χρώμα μου πα έλλαξεν
ας σην αναπλυσίαν
-Ας τρώγομε κι ας πίνομε,
ας κείμες και κοιμούμες,
ας πλύσκουμες κι αθίσκουμες
κι αέτσ’ ας σ’κούμες πάμε
-Για σους, για σους, καλαδελφή,
σίτ’ είμες, χάιτε ας πάμε
Έμπρου κέσ’ πάει το λείμψανον
κι άλλ’ απ’ οπίσ’ η κόρη
-Για τέρ’, αδελφέ, ντό λέγ’νε
τ’ ουρανού τα πουλόπα!
-Ατά μικρά και παλαλά,
’κι ξέρ’ν να κελαηδούνε
Επήγαν κι εταγιανεύταν
και σ’ Α’ερί’ την πόρταν
Δί’ τον Α’έρην τ’ άλογον,
την Παναγιάν την σέλαν,
τον Ποιητήν δί’ την πνοήν
κι εκείνος εξιπνόισεν
-Έλα, μάνα μ’, για άνοιξον
έρθεν η Κυρεϊλή σου
-Οπίσ, Χάρε, οπίσ’, Χάρε,
εμέναν ’κι κομπώνεις,
η Κυρεϊλή μ’ αλάλετος
κι αμίλετον πουλόπον
-Έλα, μάνα, για άνοιξον,
’γώ είμ’, η Κυρεϊλή σου,
Χα! τα μαλλιά ντ’ εχτένιζες
καταντικρύ σον φέγγον
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
Α’ερί’Αη-Γιώργη
Α’έρτςΑη-Γιώργης
αέτσ’έτσι
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
αναφαΐαναφαγία
ανεγνώριμαμη γνώριμα, άγνωστα, ξένα
άνοιξον(προστ.) άνοιξε
αποθάν’πεθαίνει
απόθεναπό που, από όπου
ατάαυτά
ατέαυτή
ατέναυτήν
ατόςαυτός
ατ’ςαυτής, της
αφκάκάτω
άφ’ς(προστ.) άφησε
βαγγέλιαευαγγέλια
δί’δίνει
εβάλλ’νενέβαζε
εζ̌άγκωσανσκούριασαν, μτφ. αδυνάτισαν, ίσχναιναν
εθάφανθάφτηκαν
εθάφεντάφηκε, θάφτηκε
είμεςείμαστε
εκείνενεκείνη
εκούφανανβαθούλωσαν, έγιναν κούφια
έλεενέλεγε
έλλαξενάλλαξε
εμπαίνωμπαίνω
έμπρουεμπρός, μπροστά
εντάμανμαζί
εξιπνόισενεξέπνευσε, πέθανε
επέθανανπέθαναν
επέθανενπέθανε
επέμ’νεναπόμεινε
επέρενπήρε
επήενπήγε
έρθενήρθε
έρθεςήρθες
εταγιανεύταναπόκαμαν, ξέμειναν από αντοχές, πλησίασαν τόσο ώστε να ακουμπάνε dayanmak
εταγιανεύτεναπόκαμε, ξέμεινε από αντοχές, πλησίασε τόσο ώστε να ακουμπάει dayanmak
ευτάεικάνει, φτιάχνει εὐθειάζω
ζεγκίνπλούσιο/α zengin/sengīn
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καπούλ’υποδοχή, αποδοχή kabul/ḳabūl
καταντικρύακριβώς απέναντι
κείμεςκειτόμαστε, ξαπλώνουμε
κέσ’εκεί μέσα, προς τα εκεί κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κοιμούμεςκοιμόμαστε
κουνίνκούνια
κυρούπατέρα
κύρτςκύρης, πατέρας
λαγγεύ’πηδάω/ει
λέγ’νελένε
μακρά(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
ομμάτι͜αμάτια
όμνυσμανόρκος
οπίσ’πίσω
οσπίτισπίτι hospitium<hospes
ούλ’όλοι
παπάλι, επίσης, ακόμα
παλαλάτρελά, τρέλες
πίνομεπίνουμε
ποίος(ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος
πουλόπαπουλάκια
πουλόπονπουλάκι
ραχ̌ίαράχες, βουνά
σίτ’καθώς, ενώ σόταν<εις όταν
σ’κούμεςσηκωνόμαστε
σ’κούταισηκώνεται
σουμάκοντά
σους(προστ.) σώπα, πάψε, κάνε ησυχία susmak
στυχαρι͜άζ’συγχαίρω/ει, αγγέλω/ει ευχάριστο γεγονός
τέρ’(προστ.) κοίταξε
τρώγομετρώμε
τσί(τις) ποιός;
φέγγονφεγγάρι
φλίεσαιθλίβεσαι
φλίεταιθλίβεται
χ̌ιλιάκλερονστείρα, άκληρη γυναίκα, που πέρασαν τα χρόνια της χωρίς καμιά ελπίδα για τεκνοποίηση
χα!να!, ορίστε!, ιδού!
χάιτεάντε haydi<hay de (οθωμ.)

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2024

Τραγούδια: 9056 | Albums/Singles: 1426 | Συντελεστές: 1837 | Λήμματα: 15689
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr