Ατόσα κάστρους είδα κι όλια γύρισα κι άμον τ’ Ωριάς τον κάστρον, κάστρος ’κ’ έτονε Σεράντα πόρτας είχ̌εν κι όλια σίδερα κι εξήντα παραθύρι͜α κι όλι͜α χάλκενα και του γιαλού η πόρτα ’στράφτει μάλαμαν Τούρκοι το παραστέκουν χρόνους δώδεκα κι ένα μικρός Τουρκίτσος ρωμιογύριστος ρόκαν και ροκοτσίπι βάλλ’ στα μέσα του, αρδάχτι και σποντύλι παίρ’ στα χ̌έρι͜α του, μαξιλαρίτζαν βάλλει κι εμπροζώσ̌κεται και γίνεται γυναίκα βαριασμένισσα Τον κάστρ’ όλο γυρίζει και μοιρολογά κι απέσ’ η κόρ’ ακούει και καρδοπονά Να βάι εμέν την ξένην και την ορφανήν που είμαι γαστρωμένη και στες ώρες μου τριών ημερών φεγγάρι θέλω να γεννώ πού να κοιλοπονήσω χ̌ειμωγκόν καιρόν; Άνοιξον πόρτ’, άνοιξον, πύργε μου ψηλέ, ανοίξτε να εμπαίνω Τούρκοι διέχ’νε με Απέ το παραθύριν κόρ’ ελάλεσεν: Ανοίξετε την πόρταν μέσα πάρτε την ’Κόμαν πόρτα ’κ’ ενοίγεν χ̌ίλιοι έτρεξαν κι άμα εκαλανοίγεν μύριοι εσήβανε κι άλλοι την κόρ’ αρπάζ’νε κι άλλοι τα φλουριά
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| άνοιξον | (προστ.) άνοιξε | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρπάζ’νε | αρπάζουν | ||
| βάλλ’ | βάζω/ει | ||
| βαριασμένισσα | έγκυος | ||
| διέχ’νε | διώχνουν | ||
| ελάλεσεν | έβγαλε λαλιά, κάλεσε, αποκάλεσε, προσκάλεσε, οδήγησε | ||
| εμπαίνω | μπαίνω | ||
| ενοίγεν | ανοίχθηκε | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κόμαν | ακόμη | ||
| μάλαμαν | ο χρυσός | ||
| όλια | όλα | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| πόρτας | (ονομ.πληθ.) πόρτες | porta | |
| ρόκαν | εργαλείο για το γνέσιμο τού μαλλιού, ραβδί με ειδικά διαμορφωμένη άκρη ώστε να στερεώνεται το μαλλί ή το βαμβάκι που προορίζεται για γνέσιμο | ||
| ροκοτσίπι | το ξύλο της ρόκας | ||
| ρωμιογύριστος | χριστιανός που έγινε μουσουλμάνος | ||
| σεράντα | σαράντα | ||
| χ̌ειμωγκόν | (ονομ.) χειμώνας, (γεν.) χειμώνα | ||
| χάλκενα | χάλκινα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| άνοιξον | (προστ.) άνοιξε | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρπάζ’νε | αρπάζουν | ||
| βάλλ’ | βάζω/ει | ||
| βαριασμένισσα | έγκυος | ||
| διέχ’νε | διώχνουν | ||
| ελάλεσεν | έβγαλε λαλιά, κάλεσε, αποκάλεσε, προσκάλεσε, οδήγησε | ||
| εμπαίνω | μπαίνω | ||
| ενοίγεν | ανοίχθηκε | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κόμαν | ακόμη | ||
| μάλαμαν | ο χρυσός | ||
| όλια | όλα | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| πόρτας | (ονομ.πληθ.) πόρτες | porta | |
| ρόκαν | εργαλείο για το γνέσιμο τού μαλλιού, ραβδί με ειδικά διαμορφωμένη άκρη ώστε να στερεώνεται το μαλλί ή το βαμβάκι που προορίζεται για γνέσιμο | ||
| ροκοτσίπι | το ξύλο της ρόκας | ||
| ρωμιογύριστος | χριστιανός που έγινε μουσουλμάνος | ||
| σεράντα | σαράντα | ||
| χ̌ειμωγκόν | (ονομ.) χειμώνας, (γεν.) χειμώνα | ||
| χάλκενα | χάλκινα |
