Θερίον

Προβολή Τραγουδιού

Καλλιτέχνες: Αφήγηση/Απαγγελία/Ψαλμός, Παναγιώτης Μωυσιάδης, Πόλυς Παυλίδης, Χορωδία

Ποιο είναι τούτο το θερίο
με φρύδια γιαταγάνια
καβάλα απάνω στ’ άλογο
να σκίζει τα ρουμάνια;

♫

Έι, ρίζα μ’, για σταθέστεν!
Για πέτε με -ν- τίνος έν’ αού’ το παλληκάρ’,
απόθεν έν’ και ποία είν’ τα γονα̤κά τ’;

♫

Βασίλ-ουστά τον λέγανε
αμάν, γιάβρουμ, γιάβρουμ

Την ώρα που πολέμαγε
και σφύριζε το βόλι
Ψηλά την ουρανόπορτα
ορθάνοιχτη κρατούσε [χάι! χάι!]

Εκεί του στήναν παγανιά
διαβόλοι και τριβόλοι
Κι εκεί ψηλά το μπόι του
η πόρτα δεν χωρούσε [χάι! χάι!]

Ποιος είναι αυτός με τ’ άρματα,
τα μαύρα τα πεσλίκια
κι οπού περνάει καρπίζουνε
στους κλώνους φυσεκλίκια;

♫

Έι, παιδία! 
Ατόσον χρονών ένουμ’νε
πολλά κι ολίγα είδα
ὰμα, άμον ατό το παλληκάρ’
πουδέν καμίαν ’κ’ είδα!

♫

Βασίλ-ουστά τον λέγανε
αμάν, γιάβρουμ, γιάβρουμ

Μες στον χορό τα μάτια του
διπλές φωτιές πετούσαν
Οι κεμεντζέδες στέναζαν
κι αυτός χορεύει ακόμα [χάι! χάι!]

Στα χέρια του π’ ανέμιζαν
σπαθιά λαμποκοπούσαν
Άνοιγαν οι πατούσες του
λακούβες μες στο χώμα [χάι! ×5]

Γλωσσάρι

Κείμενο	Επεξήγηση	Ετυμ. Ρίζα
ὰμα	αλλά	ama/ammā
άμον	σαν, όπως, καθώς	ἅμα
αού’	αυτός/ή/ό/ά
απόθεν	από που, από όπου
άρματα	όπλα	armum
ατόσον	τόσο
γιάβρουμ	αγαπημένη μου, γιαβρί μου	yavrum
γιαταγάνια	είδος πλατιού και καμπυλωτού σπαθιού, που χρησιμοποιούσαν στους πολέμους μουσουλμανικοί λαοί από τον 16ο ως τον 19ο αι.	yatağan
γονα̤κά	γονείς
είν’	(για πληθ.) είναι
έν’	είναι
ένουμ’νε	έγινα
’κ’	δεν	οὐκί<οὐχί
καμίαν	ποτέ
ουστά	αφέντης, μάστορας	usta/ustād
παιδία	παιδιά
πέτε	(προστ.) πείτε
πολλά	(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
πουδέν	πουθενά
σταθέστεν	(προστ.) σταθείτε
τίνος	ποιού;