.
.
Lautlehre des Pontischen

Aus Trapezunt - Ο βασιλέας με το κέρατον

fullscreen
Επήεν επήεν¹, έτον είνας βασιλέας και απάν’ στο κιφάλ’ν ατ’ είχ̌εν έναν κέρατον. Ο μαύρον εντρέπουτον και καν’νάν ’κ’ έλεεν ατο. Μανάχον ας τον περπέρ’ν ατ’, π’ εξούριζεν κι έκοφτεν τα μαλλία τ’, ’κ’ επόρεσεν να κρύφτ’ α̤το κι όνταν έρθεν σιφτέν να κόφτ’ τα μαλλία τ’, είπεν ατον:
-Κά’ θα λέγω σε, άμα ωρι͜άσον καν’νάν λες ατο, κι αν ’κ’ έν’, κόφτω το κιφάλι σ’!
Ατός πάλ’ ο μαύρον,
-Χάσον!, είπεν, καμίαν λέγ’ ατο;
Αλλομίαν είπεν ατον ο βασιλέας:
-Αδαπάν’ στο κιφάλι μ’ έχω έναν κέρατον· απ’ εσέν ’κ’ επορώ να κρύφτ’ ατο. Άμα τέρεν, άλλο κανείς ’κι θα εξέρ’ α̤το.
Ατός πα όμνυσεν κι ορκίστεν πως καν’νάν ’κι θα λέει ατο. Άμα ο περπέρτς έτον είνας άθρωπος, ξάι μυστικόν ’κ’ εκράν’νεν. Πώς να φτάει να λέει ατο; Πώς να μη ευτάει; Επήεν έσκαψεν έναν κουίν κι εσήβεν αφκά στο χώμαν κι επάτεσεν κι εκούιξεν «Ο βασιλέας έχ̌’ κέρατον!» κι επεκεί επήεν εδήβεν. Αλλομίαν εκεί στο χώμαν, ούμπαν αφκά εσήβεν κι είπεν ατο, εφύτρωσαν από ’πάν’ στάχι͜α και ετράνυναν. Κι επεκεί εδήβανε παιδία απ’ εκεί κέσ’ και έκαψαν τα στάχι͜α κι εποίκανε τσιμπόνι͜α. Αλλομίαν έπαιζαν τα τσιμπόνι͜α κι ατά έλεγαν: «Ο βασιλέας έχ̌’ κέρατον! Ο βασιλέας έχ̌’ κέρατον!». Αλλομίαν έμαθεν ατο όλον η πολιτεία, έμαθεν κι ο βασιλέας πως όλ’ εξέρ’ν’ ατο και πως τα τσιμπόνι͜α λέγ’ν’ ατο. ’Σ σο μίαν έστειλεν κι επήρεν τον περπέρ’ν ατ’ και είπεν ατον:
- Αούτος ο λόγος ας στ’ εσέναν εξήβεν! Κανείς άλλος ’κ’ έξερεν ατο. Ελήγορα, πέ’ με πώς εποίκες και είπες ατο;
Ατός πα είπεν ατον:
-Αέτσ’ κι αέτσ’ εποίκα και εφύτρωσαν στάχι͜α και εποίκαν τσιμπόνι͜α τα παιδία και παίζ’νε και τα τσιμπόνι͜α λέγ’ν’ ατο.
Οτότε ο βασιλέας εσ̌άσ̌εψεν και είπεν ατον:
-Ατό του Θεού θέλημαν έτον· άμε δέβα στο καλό σ’!
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αδαπάν’εδώ πάνω
αέτσ’έτσι
άθρωποςάνθρωπος
αλλομίανάλλη μια φορά
άμε(προστ.) σύρε, πήγαινε
αούτοςαυτός
απάν’πάνω
ατάαυτά
ατόςαυτός
αφκάκάτω
δέβα(προστ.) πήγαινε
εδήβανε(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν διαβαίνω
εδήβενπήγε, διάβηκε, διέσχισε, ξεπέρασε διαβαίνω
είναςένας/μία
εκούιξενφώναξε, λάλησε, κάλεσε κπ ονομαστικά
έκοφτενέκοβε
εκράν’νενκρατούσε
έλεενέλεγε
ελήγοραγρήγορα
έν’είναι
εντρέπουτονντρεπόταν
εξέρ’ξέρω/ει, γνωρίζω/ει
έξερενήξερε
εξέρ’ν’ξέρουν, γνωρίζουν
εξήβενβγήκε
εξούριζενξύριζε
επάτεσενπάτησε
επεκείαπό εκεί, από τότε, ύστερα, κατόπιν
επήενπήγε
εποίκαέκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
εποίκανέκαναν, έφτιαξαν ποιέω-ῶ
εποίκανεέκαναν, έφτιαξαν ποιέω-ῶ
εποίκεςέκανες, έφτιαξες ποιέω-ῶ
επόρεσενμπόρεσε
επορώμπορώ
έρθενήρθε
εσ̌άσ̌εψενσάστισε, τα έχασε şaşmak
εσήβενμπήκε
έτονήταν
ετράνυνανμεγάλωσαν, αναθρεύτηκαν τρανόω-ῶ
ευτάεικάνει, φτιάχνει εὐθειάζω
έχ̌’έχει
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κά’κάτι
καμίανποτέ
καν’νάνκανέναν
κέσ’προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιφάλικεφάλι
κιφάλ’νκεφάλι
κουίνπηγάδι, λάκκος, όρυγμα kuyu
κόφτ’κόβει
κόφτωκόβω
κρύφτ’κρύβω/ει
λέγ’ν’λένε
μανάχον(έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά
μίανμια φορά
ξάικαθόλου
όλ’όλοι/α
όντανόταν
ορκίστενορκίστηκε
οτότετότε
ούμπανόπου κι αν
παπάλι, επίσης, ακόμα
παιδίαπαιδιά
παίζ’νεπαίζουν
πάλ’πάλι, ξανά
’πάν’(απάν’) πάνω
πέ’(προστ.) πες
περπέρ’νμπαρμπέρη, κουρέα barbiere
περπέρτςμπαρμπέρης, κουρέας barbiere
’ς(ας) από
σιφτένπρώτα, αρχικά siftah/istiftāḥ
σο μίανμε τη μία (φορά), μονομιάς
τέρεν(προστ.) κοίταξε
χάσον(προστ.) άφησε, διώξε
ωρι͜άσον(προστ.) πρόσεξε, φύλαξε, φυλάξου
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
αδαπάν’εδώ πάνω
αέτσ’έτσι
άθρωποςάνθρωπος
αλλομίανάλλη μια φορά
άμε(προστ.) σύρε, πήγαινε
αούτοςαυτός
απάν’πάνω
ατάαυτά
ατόςαυτός
αφκάκάτω
δέβα(προστ.) πήγαινε
εδήβανε(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν διαβαίνω
εδήβενπήγε, διάβηκε, διέσχισε, ξεπέρασε διαβαίνω
είναςένας/μία
εκούιξενφώναξε, λάλησε, κάλεσε κπ ονομαστικά
έκοφτενέκοβε
εκράν’νενκρατούσε
έλεενέλεγε
ελήγοραγρήγορα
έν’είναι
εντρέπουτονντρεπόταν
εξέρ’ξέρω/ει, γνωρίζω/ει
έξερενήξερε
εξέρ’ν’ξέρουν, γνωρίζουν
εξήβενβγήκε
εξούριζενξύριζε
επάτεσενπάτησε
επεκείαπό εκεί, από τότε, ύστερα, κατόπιν
επήενπήγε
εποίκαέκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
εποίκανέκαναν, έφτιαξαν ποιέω-ῶ
εποίκανεέκαναν, έφτιαξαν ποιέω-ῶ
εποίκεςέκανες, έφτιαξες ποιέω-ῶ
επόρεσενμπόρεσε
επορώμπορώ
έρθενήρθε
εσ̌άσ̌εψενσάστισε, τα έχασε şaşmak
εσήβενμπήκε
έτονήταν
ετράνυνανμεγάλωσαν, αναθρεύτηκαν τρανόω-ῶ
ευτάεικάνει, φτιάχνει εὐθειάζω
έχ̌’έχει
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κά’κάτι
καμίανποτέ
καν’νάνκανέναν
κέσ’προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιφάλικεφάλι
κιφάλ’νκεφάλι
κουίνπηγάδι, λάκκος, όρυγμα kuyu
κόφτ’κόβει
κόφτωκόβω
κρύφτ’κρύβω/ει
λέγ’ν’λένε
μανάχον(έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά
μίανμια φορά
ξάικαθόλου
όλ’όλοι/α
όντανόταν
ορκίστενορκίστηκε
οτότετότε
ούμπανόπου κι αν
παπάλι, επίσης, ακόμα
παιδίαπαιδιά
παίζ’νεπαίζουν
πάλ’πάλι, ξανά
’πάν’(απάν’) πάνω
πέ’(προστ.) πες
περπέρ’νμπαρμπέρη, κουρέα barbiere
περπέρτςμπαρμπέρης, κουρέας barbiere
’ς(ας) από
σιφτένπρώτα, αρχικά siftah/istiftāḥ
σο μίανμε τη μία (φορά), μονομιάς
τέρεν(προστ.) κοίταξε
χάσον(προστ.) άφησε, διώξε
ωρι͜άσον(προστ.) πρόσεξε, φύλαξε, φυλάξου
Σημειώσεις
¹ Ανάλογο του «Μια φορά κι έναν καιρό»

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost