Προβολή Τραγουδιού
Εγώ είμαι ας σο Τσουπανό |
Τ’ εγάπ’ς μαχ̌αιρέαςΣτιχουργοί: Κωνσταντίνος Φιλιππίδης
Συνθέτες: Κωνσταντίνος Φιλιππίδης
Καλλιτέχνες: Ανέστης Ραμπίδης, Πόλιος Παπαγιαννίδης, Χρήστος Ραμπίδης
Εγώ είμαι ας σο Τσουπανό¹, τ’ αρνί μ’ ας σα Λιβάδι͜α² Θυμάσαι όταν επέγ’ναμε εντάμαν σα παρχάρι͜α; Επέγ’ναμε σα ραχ̌ία μαζί με τα παιδία Σ’ ορμάνι͜α τη Γαλίανας³ κι εποίν’ναμε τσατσία Ση παρχάρ’ τα τσ̌ιμενόπα κρασία και ρακία Η Γαλιανίτ’σσα σ’ άψιμον θα ψέν’ και τα χαψία Ο ουρανόν φυσά και βρέχ̌’ και τ’ αρνί μ’ ετραγώδ’νεν κι ο λυριτζ̌ής σο γιάν’ καικά τρανόν ζίπκαν εφόρ’νεν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άψιμον | φωτιά | ||
| βρέχ̌’ | βρέχει | ||
| γιάν’ | πλάι, πλευρά | yan | |
| εντάμαν | μαζί | ||
| επέγ’ναμε | πηγαίναμε | ||
| εποίν’ναμε | κάναμε, φτιάχναμε | ποιέω-ῶ | |
| ετραγώδ’νεν | τραγουδούσε | ||
| εφόρ’νεν | φορούσε | ||
| ζίπκαν | (γεν, του ζίπκα) ανδρική φορεσιά της εποχής | zıpka<(αμπχαζικά) adziykva (=στενό παντελόνι) | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| ορμάνι͜α | δάση | orman | |
| παιδία | παιδιά | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| ρακία | (πληθ.) αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
| ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
| τσατσία | ξεροκλάδια θάμνων, φρύγανα | ||
| τσ̌ιμενόπα | γρασίδια, λιβάδια | çimen | |
| χαψία | γαύροι | hamsi<ჰამსი | |
| ψέν’ | ψήνω/ει |
¹ (Τσουπανού ή Τσουπανόη, νυν Kuşçu) Χωριό της επαρχίας Ματσούκας του Πόντου (τμήμα Γαλίανας) κάτω από τη Βάλαινα, το οποίο είχε περίπου 60 ελληνικές οικογένειες, ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και δημοτικό σχολείο ² (ή Λειβάδι͜α, νυν Çayırlar) Χωριό της επαρχίας Ματσούκας του Πόντου (τμήμα Γαλίανας) με 800 κατοίκους. Τα Λειβάδι͜α ήταν η γενέτειρα του Χαρ. Κιαγχίδη, που ασχολήθηκε με τα κοινά των Ποντίων. ³ (ή Γαλίαινα) Ονομασία έκτασης η οποία περιελάμβανε : α. Την δυτική πλευρά του όρους Τούφα η οποία άρχιζε από του Μιχιρτζή, ακριβώς εκεί που ενώνονταν οι δύο βραχίονες του Πυξίτη ποταμού, ο ένας ανατολικά κατερχόμενος απ’ τη Γαλίανα και ο άλλος δυτικά απ’ το Τζεβιζλούκ στο οποίο κάτω απ’ το οθωμανικό χωριό Τούφα υπάρχει το περιώνυμο γεφύρι της Τρίχας. Στην κορυφογραμμή του όρους Τούφα υπήρχαν τα ανάκτορα των τερέπεγηδων της Γαλίανας και Ματσούκας. Υπάρχει παράδοση ότι χτίστηκαν με αγγαρεία χριστιανών οι οποίοι αραδιασμένοι κάτω απ΄ το ποτάμι μέχρι πάνω στην κορυφή του όρους μετέφεραν χέρι-χέρι άμμο και πέτρες για την οικοδομή των ανακτόρων. β. Την ανατολική πλευρά του όρους Πίλταγη ή Μούλκταγη και γ. Το μεταξύ τούτων περικλειόμενο βουνό της Κολιάχας το οποίο ξεκινά απ’ τον Διπόταμον και φτάνει μέχρι τα βόρεια της Σαντάς. Πηγή: kotsari.com
