.
.
Ιστορία και Λαογραφία της Σαντάς

Θάνατος | Γεωργίου Πατσ̌άκονος

fullscreen
Ν’ αηλί εμέν, να χα εμέν,
άλλο ’κ’ είδα αΐκον
Απόψ’ είδα ’ναν όρωμαν,
έτον πολλά ατσ̌αΐπ’κον
Είδα τη θάλασσαν γαράν,
τα παπόρι͜α γιαπία
Είδα ζώσκουμ’ έναν ζωνάρ’,
δεκαπέντε αλι͜απία
Είδα τη πεθερού μ’ τ’ οσπίτ’
όλεν βρούλαν γομάτον
και η αγάπη μ’ σ’ οσπιτί’
τη μέσεν εκοιμάτον
Είδα ερρούξα σο ποτάμ’,
εγέμ’ και περισ̌άν’ -ι
Ατσάπς αβούτο τ’ όρωμαν
σα ποίον έν’ νισ̌άνι;
Όποιος εξηγίζει͜ ατο
να ιεύ’ σην καρδία μ’
άμον ντο λέγ’ ατ’ αδακά
’γώ με την τραβωδία μ’
Ας εξηγίζ’ ατο ογώ
κι εσείν αφουκρεθέτεν
και ως να τελειών’ ατο,
εσείν ωρία κλαίτεν
Η θάλασσα έν’ ουρανόν
και το ζωνάρ’ ο ήλεν
Ν’ αηλί ατέν την άκλερον
το χαπάρ’ αν επήρεν
Το χ̌ι͜όν’ κρύον η ξενιτει͜ά,
το τέλος εθε ’κ’ έρ’ται
Το αίμαν έν’ ο θάνατον,
χαπάρ’ όθεν έν’ έρ’ται
Η φωτία έν’ καμονή,
αγάπ’ς τυρι͜αννισίαν
Μάνα, τ’ αρνί σ’ επέθανεν
σ’ έρημον την Περσίαν
Τη ποταμί’ το ρούξιμον
ντ’ εγέμ’ και περισ̌άν’ -ι
Τα δά̤κρυ͜α σ’ θα τρέχ’νε ποτάμ’
σ’ εκείνο είν’ νισ̌άνι
Κλάψο με, μάνα, φλιβερά,
επέμ’να σα γαρίπ’κα
Τη ξενιτείας τα μέρι͜α
για τ’ εμάς είν’ αΐκα
Μάνα, ’γώ ας δι͜ατάχκουμαι,
όλι͜α ντο λέγω ποίσον
Ατό τ’ έρημον την οτά μ’
ασκηταρείον χτίσον
Ατού σον τόπον ντ’ εκοιμούμ’
βάλεν εσύ εικόναν,
τον Α’έρ’, Αε-Θόδωρον
και τον Αε-Νικόλαν
Ποίσον και το κοιμητέρι μ’,
βάλεν απέσ’ καντήλαν
κι ας έρχουν τονατεύ’ν’ ατο
εμέν οι φίλ’ που ’κ’ είδαν
Κι εσύ όσα θα κρούει κωδών’
το καντηλόπο μ’ άψον
Όσα κρούω κι ογώ σο νου σ’,
δέβα εκαικά και κλάψον
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αβούτοαυτό
αγάπ’ςαγάπης
αδακάεδώ κόντα
Α’έρ’αϊ-Γιώργη
αηλίαλίμονο ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός)
αΐκατέτοια/ες
αΐκοντέτοιο/α
άκλερονάκληρο, φτωχό, δύστυχο, ταλαίπωρο
αλι͜απίαπήχεις αγν.ετυμολογίας
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
απέσ’μέσα
ατέναυτήν
ατούεκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση)
ατσ̌αΐπ’κονπερίεργο, εκκεντρικό, προκλητικό acayip/ʿacāʾib
αφουκρεθέτεν(προστ.) αφουγκραστείτε
άψον(προστ.) άναψε
βάλεν(προστ.) βάλε
βρούλανφλόγα brûler
γαρίπ’καξένα, μοναχικά, φτωχά, ανήμπορα garip/ġarīb
γιαπίαημιτελές οικοδομές yapı
γομάτονγεμάτο/η
δέβα(προστ.) πήγαινε
δι͜ατάχκουμαιδίνω οδηγίες, κάνω διαθήκη
εγέμ’έγινα
εθετου/της
είν’(για πληθ.) είναι
εκαικάεκεί κοντά ακριβώς, εκεί κάτω
εκοιμάτονκοιμόταν
εκοιμούμ’κοιμόμουν
έν’είναι
εξηγίζ’εξηγώ/είς
εξηγίζειεξηγεί
επέθανενπέθανε
επέμ’νααπόμεινα
ερρούξαέπεσα
έρ’ταιέρχεται
έρχουνέρχονται
εσείνεσείς
έτονήταν
ζώσκουμ’ζώνομαι, φορώ πάνω μου ζώννυμι
ήλενήλιος/ήλιο
θάνατονθάνατος
ιεύ’ταιριάζει uymak
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καμονήκαημός
καντηλόποκαντηλάκι
κλάψο(προστ.) κλάψε
κλάψον(προστ.) κλάψε
κρούειχτυπάει κρούω
κρούωχτυπώ
κωδών’κουδούνι
μέρι͜αμέρη
μέσενμέση
ν’ αηλίαλίμονο μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός
νισ̌άνισημάδι, στόχος, αρραβώνας nişan/nişān
όθενόπου, οπουδήποτε, σε όποιον
όλενόλη/ο, ολόκληρη/ο
όρωμανόνειρο
όσαόσες φορές
οσπίτ’σπίτι hospitium<hospes
οσπιτί’σπιτιού hospitium<hospes
οτάδωμάτιο oda
παπόρι͜αβαπόρια, καράβια vapore
περισ̌άν’εξαθλιωμένo, κακομοίρη, δυστυχή perişan/perīşān
ποίσον(προστ.) κάνε, φτιάξε ποιέω, ποιῶ
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ποτάμ’ποτάμι
ποταμί’ποταμιού
ρούξιμονπέσιμο
τονατεύ’ν’διακοσμούν, στολίζουν, (για τραπέζι) στρώνουν μεγαλοπρεπώς, καλλωπίζουν donatmak
τραβωδίατραγούδι
τρέχ’νετρέχουν
τυρι͜αννισίαντυράννια, ταλαιπωρία
φίλ’(προστ. φιλώ) φίλα, (πληθ. φίλον) φίλοι
φλιβεράθλιβερά
χ̌ι͜όν’χιόνι
χαπάρ’χαμπάρι, είδηση, μαντάτο haber/ḫaber
χτίσον(προστ.) χτίσε, φτιάξε
ωρία(προστ.) πρόσεξε, φύλαξε, φυλάξου, επέβλεψε
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
αβούτοαυτό
αγάπ’ςαγάπης
αδακάεδώ κόντα
Α’έρ’αϊ-Γιώργη
αηλίαλίμονο ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός)
αΐκατέτοια/ες
αΐκοντέτοιο/α
άκλερονάκληρο, φτωχό, δύστυχο, ταλαίπωρο
αλι͜απίαπήχεις αγν.ετυμολογίας
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
απέσ’μέσα
ατέναυτήν
ατούεκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση)
ατσ̌αΐπ’κονπερίεργο, εκκεντρικό, προκλητικό acayip/ʿacāʾib
αφουκρεθέτεν(προστ.) αφουγκραστείτε
άψον(προστ.) άναψε
βάλεν(προστ.) βάλε
βρούλανφλόγα brûler
γαρίπ’καξένα, μοναχικά, φτωχά, ανήμπορα garip/ġarīb
γιαπίαημιτελές οικοδομές yapı
γομάτονγεμάτο/η
δέβα(προστ.) πήγαινε
δι͜ατάχκουμαιδίνω οδηγίες, κάνω διαθήκη
εγέμ’έγινα
εθετου/της
είν’(για πληθ.) είναι
εκαικάεκεί κοντά ακριβώς, εκεί κάτω
εκοιμάτονκοιμόταν
εκοιμούμ’κοιμόμουν
έν’είναι
εξηγίζ’εξηγώ/είς
εξηγίζειεξηγεί
επέθανενπέθανε
επέμ’νααπόμεινα
ερρούξαέπεσα
έρ’ταιέρχεται
έρχουνέρχονται
εσείνεσείς
έτονήταν
ζώσκουμ’ζώνομαι, φορώ πάνω μου ζώννυμι
ήλενήλιος/ήλιο
θάνατονθάνατος
ιεύ’ταιριάζει uymak
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καμονήκαημός
καντηλόποκαντηλάκι
κλάψο(προστ.) κλάψε
κλάψον(προστ.) κλάψε
κρούειχτυπάει κρούω
κρούωχτυπώ
κωδών’κουδούνι
μέρι͜αμέρη
μέσενμέση
ν’ αηλίαλίμονο μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός
νισ̌άνισημάδι, στόχος, αρραβώνας nişan/nişān
όθενόπου, οπουδήποτε, σε όποιον
όλενόλη/ο, ολόκληρη/ο
όρωμανόνειρο
όσαόσες φορές
οσπίτ’σπίτι hospitium<hospes
οσπιτί’σπιτιού hospitium<hospes
οτάδωμάτιο oda
παπόρι͜αβαπόρια, καράβια vapore
περισ̌άν’εξαθλιωμένo, κακομοίρη, δυστυχή perişan/perīşān
ποίσον(προστ.) κάνε, φτιάξε ποιέω, ποιῶ
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ποτάμ’ποτάμι
ποταμί’ποταμιού
ρούξιμονπέσιμο
τονατεύ’ν’διακοσμούν, στολίζουν, (για τραπέζι) στρώνουν μεγαλοπρεπώς, καλλωπίζουν donatmak
τραβωδίατραγούδι
τρέχ’νετρέχουν
τυρι͜αννισίαντυράννια, ταλαιπωρία
φίλ’(προστ. φιλώ) φίλα, (πληθ. φίλον) φίλοι
φλιβεράθλιβερά
χ̌ι͜όν’χιόνι
χαπάρ’χαμπάρι, είδηση, μαντάτο haber/ḫaber
χτίσον(προστ.) χτίσε, φτιάξε
ωρία(προστ.) πρόσεξε, φύλαξε, φυλάξου, επέβλεψε

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr