.
.
Ιστορία και Λαογραφία της Σαντάς

Αρρώστια | Γεωργίου Πατσ̌άκονος

fullscreen
Ας αρχινώ και λέγω σας
’γώ έναν τραβωδίαν
για τ’ εκείνον που αρρωσταίν’
μακρά σην ξενιτείαν
Αρρωσταίν’νε σην ξενιτει͜άν,
κανείς ’κ’ έν’ να τερεί ατ’ς,
έναν χουλιαρέαν φαΐν,
ούτε νερόν να δί’ ατ’ς
Κανείς ’κι πάει εμπαίν’ απέσ’,
όλ’ πάγ’νε ση δουλείαν
Αν κάποιος παρϊασλιαεύ’
τα τρί’ ημέρας μίαν
Εξέρετεν ντό υποφέρ’
εκείνος ο καημένον;
Ας σον πουρνόν ως τουβραδύ
τ’ ομμάτ’ν ατ’ έν’ κλαιμένον
Ατότε τυρι͜αννίσ̌κεται,
μοιρολογά και κλαίει
τα τι͜άρτι͜α τη καρδίας ατ’
αρχινά ’τός να λέει:
-Μιάρ’ κάτ’ εποίκα ογώ
σον κόσμον αμαρτίαν
και να σύρω σο κρεβάτι μ’
ατόσον αρρωστίαν;
Αχ, ουρανέ, ντ’ εποίκα σε
κι ατόσον τυρι͜αννί͜εις με,
και σα γαρίπ’κα τα μέρι͜α
ατόσον να κλαινί͜εις με;
Εγέντονε σην ξενιτει͜άν
στέκω ατόσα χρόνια
Έπαρ’ την ψ̌η μ’ να γλυτώνω
ας σα τρανά τα πόνια
Αφήνω σε τη μάνα μου
να κλαίει και να ματούται
Αφήνω σε την κάλη μου
να πάει ρούζ’ και σκοτούται
Το μαναχόν το παιδόπο μ’
νά ’λεπα ’ποίκα άχτ’
κι ατώρα ας σου ’κ’ επόρεσα,
εκείνο πα δι͜ατάχτ’
Όνταν τρανύν’ και ερωτά,
«μάνα, πού έν’ ο κύρη μ’;»
ας λέγ’ν’ ατο ντ’ ευρίεται
αδά το κοιμητήρι μ’
Ας μαθίζ’ν’ ατο γράμματα,
στείλ’ν’ ατο σο σχολείον
για να μη βλαστημά εμέν
ντο ’κ’ εφέκα το βίον
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αδάεδώ
απέσ’μέσα
αρρωσταίν’νεαρρωσταίνουν
ας σααπ’ τα ασό σα (από τα)
ας σοναπ’ τον ασό σον (από τον)
ας σουαπό του, από τότε που/αφότου, από αυτό που
ατόσοντόσο
ατότετότε
ατ’ςαυτής, της
ατώρατώρα
βίοντο βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου
γαρίπ’καξένα, μοναχικά, φτωχά, ανήμπορα garip/ġarīb
δί’δίνει
δι͜ατάχτ’πάρε διαταγή
δουλείανδουλειά
εγέντονεέγινε
εμπαίν’μπαίνει
έν’είναι
εξέρετενξέρετε
έπαρ’(προστ.) πάρε
εποίκαέκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
επόρεσαμπόρεσα
ερωτάρωτάει
ευρίεταιβρίσκεται
εφέκαάφησα
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κάληη αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος
καρδίας(τη, γεν.) καρδιάς, (τα, ονομ. πληθ.) καρδιές
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κλαιμένονκλαμένο/η
κλαινί͜ειςκάνεις κάποιον να κλάψει, στενοχωρείς
λέγ’ν’λένε
μακρά(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
μαναχόν(έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά
ματούταιματώνει
μέρι͜αμέρη
μίανμια φορά
όλ’όλοι/α
ομμάτ’νμάτι
όντανόταν
παπάλι, επίσης, ακόμα
πάγ’νεπηγαίνουν, έφυγαν, πάνε
παιδόποπαιδάκι
’ποίκα(εποίκα) έκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
πόνια(ονομ.) πόνοι, (αιτ.) πόνους
πουρνόνπρωί, πρωινό, επαύριον
ρούζ’πέφτει, ρίχνει, μτφ. αναλογεί
σκοτούταισκοτώνεται
σύρωσέρνω, τραβώ, ρίχνω
τερείκοιτάει
τι͜άρτι͜ακαημοί, βάσανα, στενοχώριες dert
τρανάμεγάλα
τρανύν’μεγαλώνω/ει, αναθρέφω/ει τρανόω-ῶ
τρί’τρεις
τυρι͜αννί͜ειςτυραννάς, ταλαιπωρείς
ψ̌ηψυχή
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
αδάεδώ
απέσ’μέσα
αρρωσταίν’νεαρρωσταίνουν
ας σααπ’ τα ασό σα (από τα)
ας σοναπ’ τον ασό σον (από τον)
ας σουαπό του, από τότε που/αφότου, από αυτό που
ατόσοντόσο
ατότετότε
ατ’ςαυτής, της
ατώρατώρα
βίοντο βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου
γαρίπ’καξένα, μοναχικά, φτωχά, ανήμπορα garip/ġarīb
δί’δίνει
δι͜ατάχτ’πάρε διαταγή
δουλείανδουλειά
εγέντονεέγινε
εμπαίν’μπαίνει
έν’είναι
εξέρετενξέρετε
έπαρ’(προστ.) πάρε
εποίκαέκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
επόρεσαμπόρεσα
ερωτάρωτάει
ευρίεταιβρίσκεται
εφέκαάφησα
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κάληη αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος
καρδίας(τη, γεν.) καρδιάς, (τα, ονομ. πληθ.) καρδιές
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κλαιμένονκλαμένο/η
κλαινί͜ειςκάνεις κάποιον να κλάψει, στενοχωρείς
λέγ’ν’λένε
μακρά(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
μαναχόν(έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά
ματούταιματώνει
μέρι͜αμέρη
μίανμια φορά
όλ’όλοι/α
ομμάτ’νμάτι
όντανόταν
παπάλι, επίσης, ακόμα
πάγ’νεπηγαίνουν, έφυγαν, πάνε
παιδόποπαιδάκι
’ποίκα(εποίκα) έκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
πόνια(ονομ.) πόνοι, (αιτ.) πόνους
πουρνόνπρωί, πρωινό, επαύριον
ρούζ’πέφτει, ρίχνει, μτφ. αναλογεί
σκοτούταισκοτώνεται
σύρωσέρνω, τραβώ, ρίχνω
τερείκοιτάει
τι͜άρτι͜ακαημοί, βάσανα, στενοχώριες dert
τρανάμεγάλα
τρανύν’μεγαλώνω/ει, αναθρέφω/ει τρανόω-ῶ
τρί’τρεις
τυρι͜αννί͜ειςτυραννάς, ταλαιπωρείς
ψ̌ηψυχή

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr