| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Οσήμερον τοβραδί’ με τα μάτι͜α σ’ η θάλασσα κάθα ημέρα ντ’ ενούσανε ας σο μέρος εδέβα. Ουρανός λιβεμένος. Η θάλασσα φουρτουνι͜αγμένο και πολλά κρύο! Ντ’ εποχωρίγαμε η καρδία μ’ ας εγροικά τιγιέ έναν ντο ουκ̌’ έν’ το βρέξιμο. Φρινζεμένο τση θάλασσας τα νερά σο γιαλό ντ’ έχω το ποδάρι μ’ τα χινάρα̤ να σπογγίζουν. Μα τα χρόνια! Ας σην πεντζ̌ερέ επίσ’ με την πογαλισία τη θάλασσα ντο τερεί η κατά εσέναν περ’μέν, ὰμα εγώ έχ̌’ και πάγω. Είμαι Τονιαλίν παιδί σύρω πολλά φυσ̌έκια Τ’ εμόν η σεβνταλίσσα μ’ φορεί καλά κουσ̌άκια¹ Sarağu çiçek açti ayağuma dolaşti Dedi alamam seni ağlamaya bolaşti Και είμαι πολλά καλός εγενούμ’νε παλαλός Η σεβντά μ’ σην Αλμάνια², εγώ στέκω μαναχός Πουλόπο μ’ σην Αλμάνια, εγώ στέκω μαναχός Oldi ayağum yara ezmedendur ezmeden ölüm daha eyidur boyle dertli gezmeden Işlesun yüreğune yarum benum sözlerum Eller yarum diyende benum dolar gözlerum Benum dolar gözlerum Benum dolar gözlerum>
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| ὰμα | αλλά | ama/ammā | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| εγροικά | καταλαβαίνει | ||
| εδέβα | (για τόπο) πέρασα, διέσχισα (για χρόνο) πέρασα | διαβαίνω | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έν’ | είναι | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| έχ̌’ και πάγω | είμαι στον πηγαιμό, πηγαίνω | ||
| κάθα | κάθε | ||
| μαναχός | μοναχός, μόνος | ||
| οσήμερον | σήμερα | ||
| ουκ̌’ | (ιδιωμ. Όφη) δεν | ουκί<οὐχί | |
| παλαλός | τρελός, ανόητος | ||
| ποδάρι | πόδι | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| σεβντά | αγάπη, έρωτας | sevda/sevdā | |
| σεβνταλίσσα | ερωτευμένη, ερωτοχτυπημένη | sevdalı | |
| σύρω | σέρνω, τραβώ, ρίχνω | ||
| τερεί | κοιτάει | ||
| τση | της | ||
| φυσ̌έκια | φυσίγγια | fişek/fişeng/φῦσιγξ |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| ὰμα | αλλά | ama/ammā | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| εγροικά | καταλαβαίνει | ||
| εδέβα | (για τόπο) πέρασα, διέσχισα (για χρόνο) πέρασα | διαβαίνω | |
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έν’ | είναι | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| έχ̌’ και πάγω | είμαι στον πηγαιμό, πηγαίνω | ||
| κάθα | κάθε | ||
| μαναχός | μοναχός, μόνος | ||
| οσήμερον | σήμερα | ||
| ουκ̌’ | (ιδιωμ. Όφη) δεν | ουκί<οὐχί | |
| παλαλός | τρελός, ανόητος | ||
| ποδάρι | πόδι | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| σεβντά | αγάπη, έρωτας | sevda/sevdā | |
| σεβνταλίσσα | ερωτευμένη, ερωτοχτυπημένη | sevdalı | |
| σύρω | σέρνω, τραβώ, ρίχνω | ||
| τερεί | κοιτάει | ||
| τση | της | ||
| φυσ̌έκια | φυσίγγια | fişek/fişeng/φῦσιγξ |
Απόδοση κειμένου ποντιακής στο μαυροθαλασσίτικο ιδίωμα Απόψε πέρασα από εκεί που τα μάτια σου συναντούν τη θάλασσα κάθε πρωί. Ο ουρανός ήταν συννεφιασμένος, η θάλασσα θυμωμένη και παγωμένη. Το μόνο που έλειπε ήταν η βροχή, για να πει στην καρδιά μου ότι ήμασταν χωρισμένοι. Τα ίχνη μου θα σβηστούν τελικά από τα νερά της βαριάς θάλασσας. Η γάτα σε περιμένει κοιτάζοντας τη θάλασσα από το παράθυρο, θρηνώντας, αλλά εγώ φεύγω. ¹ Απ’ το τουρκικό kuşak (πληθ.kuşaklar)= διακοσμημένες ζώνες που φορούσαν οι γυναίκες γύρω από τη μέση ² Almanya (τουρκ.): Γερμανία Ελεύθερη απόδοση από τα τουρκικά: Άνθισε το άγριο λουλούδι και μπλέχτηκε στα πόδια μου Μου είπε «δεν μπορώ να σε πάρω» και ξέσπασε σε κλάμα Πληγιάσαν τα πόδια μου απ’ το συνεχές περπάτημα Ο θανάτος είναι καλύτερος απ’ το να γυρνάς έτσι γεμάτος πόνο Είθε να αγγίξουν την καρδιά σου, αγάπη μου τα λόγια μου Όταν οι άλλοι λένε «αγάπη μου», γεμίζουν τα μάτια μου δάκρυα Γεμίζουν τα μάτια μου δάκρυα Γεμίζουν τα μάτια μου δάκρυα
