Δύο χαλαϊτσ̌ήδες εγένταν έναν κι εξέβαν σα χωρία να χαλαγιών’νε. Σο χωρίον μέρ’ εβραδά̤στεν, επήγαν σ’ έναν οσπίτ’. Οι νικοκύρ’, φιλόξενοι ανθρώπ’, εμόναξαν ατ’ς με τ’ εφτά καρδίας. Επειδής και επέρασεν η ώρα, και ’κ’ είχαν άλλο χαζούρ’ φαγίν, εποίκαν ατ’ς έναν τσ̌ορπάν. Οι χαλαϊτσ̌ήδες πα ατό το ’κ’ εθέλ’ναν έτονε. Όπως έτανε ’νεγκασμέν’ ας σην δουλείαν και ας σην στράταν, έφαγαν ζεστόν-ζεστόν την τσ̌ορπάν, εγόμωσαν την κοιλίαν ατουν κι έπεσαν κι εκοιμέθαν. Απουρπουνού σ̌ίρσ̌ιμα εσ’κώθεν κι εδρομά̤γαν. Σην στράταν λέει ο είνας τον άλλον: -Νέπε Λευτέρ’, ’δέν εξέρτς; Οψέ το βράδον η τσ̌ορπά τ’ εφάγαμε άναλον έτονε. -Ναι, πασ̌α-Λία, άναλον έτον, είπεν κι ο Λευτέρτς. Ατώρα τη σ̌κύλ’ τα παιδία ’α τρώνε κι εκείν’ πα και ’α λένε, «αβούτοιν ντο χομπούλ’ ανθρώπ’ έταν και ’κ’ εγροίκ’σαν τ’ έτον άναλον η τσ̌ορπά». Ας κλώσκομες οπίσ’ και πάμε λέγομ’ α’ τον νοικοκύρ’. Τ’ είπαν α’ και τ’ εποίκαν α’ έναν έτον. Αμὰν εκλώσταν κέλα οπίσ’. -Χαΐρ’ όλα¹! Ντ έπαθατε κι εκλώστετε,» ερώτεσεν ατ’ς ο νοικοκύρτς. -Άκ’σον αδά, σύντεκνε, είπεν ατον κι ο μάστορα-Λίας· έρθαμε να λέγομε σε, χομπούλ γερινέ² μ’ εθα̤ρρείτε μας το βραδυσ’νόν η τσ̌ορπά τ’ εφάγαμε άναλον έτον...
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| ’α | θα | ||
| αδά | εδώ | ||
| άκ’σον | (προστ.) άκουσε | ||
| αμὰν | αμέσως, ευθύς, μονομιάς | hemen/hemān | |
| άναλον | ανάλατο | ||
| ανθρώπ’ | άνθρωποι | ||
| απουρπουνού | κατά το πρωί, πρωινιάτικα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ατουν | τους | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| ’δέν | τίποτα | ||
| δουλείαν | δουλειά | ||
| εβραδά̤στεν | βραδιάστηκε | ||
| εγένταν | έγιναν | ||
| εγόμωσαν | γέμισαν | ||
| εγροίκ’σαν | κατάλαβαν | ||
| εθέλ’ναν | ήθελαν | ||
| είνας | ένας/μία | ||
| εκείν’ | εκείνοι/α | ||
| εκλώσταν | γύρισαν, επέστρεψαν | ||
| εκοιμέθαν | κοιμήθηκαν | ||
| εξέβαν | βγήκαν | ||
| εξέρτς | ξέρεις, γνωρίζεις | ||
| εποίκαν | έκαναν, έφτιαξαν | ποιέω-ῶ | |
| έρθαμε | ήρθαμε | ||
| ερώτεσεν | ρώτησε | ||
| εσ’κώθεν | σηκώθηκε | ||
| έταν | ήταν | ||
| έτανε | ήταν | ||
| έτον | ήταν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καρδίας | (τη, γεν.) καρδιάς, (τα, ονομ. πληθ.) καρδιές | ||
| κέλα | κιόλας | ||
| μέρ’ | (μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος | ||
| νέπε | βρε! | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
| οψέ | χθες | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| σ̌κύλ’ | (γεν.) σκύλου | ||
| χαΐρ’ | προκοπή, καλή τύχη, ευημερία | hayır/ḫayr | |
| χωρία | χωριά |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| ’α | θα | ||
| αδά | εδώ | ||
| άκ’σον | (προστ.) άκουσε | ||
| αμὰν | αμέσως, ευθύς, μονομιάς | hemen/hemān | |
| άναλον | ανάλατο | ||
| ανθρώπ’ | άνθρωποι | ||
| απουρπουνού | κατά το πρωί, πρωινιάτικα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ατουν | τους | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| ’δέν | τίποτα | ||
| δουλείαν | δουλειά | ||
| εβραδά̤στεν | βραδιάστηκε | ||
| εγένταν | έγιναν | ||
| εγόμωσαν | γέμισαν | ||
| εγροίκ’σαν | κατάλαβαν | ||
| εθέλ’ναν | ήθελαν | ||
| είνας | ένας/μία | ||
| εκείν’ | εκείνοι/α | ||
| εκλώσταν | γύρισαν, επέστρεψαν | ||
| εκοιμέθαν | κοιμήθηκαν | ||
| εξέβαν | βγήκαν | ||
| εξέρτς | ξέρεις, γνωρίζεις | ||
| εποίκαν | έκαναν, έφτιαξαν | ποιέω-ῶ | |
| έρθαμε | ήρθαμε | ||
| ερώτεσεν | ρώτησε | ||
| εσ’κώθεν | σηκώθηκε | ||
| έταν | ήταν | ||
| έτανε | ήταν | ||
| έτον | ήταν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καρδίας | (τη, γεν.) καρδιάς, (τα, ονομ. πληθ.) καρδιές | ||
| κέλα | κιόλας | ||
| μέρ’ | (μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος | ||
| νέπε | βρε! | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
| οψέ | χθες | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| σ̌κύλ’ | (γεν.) σκύλου | ||
| χαΐρ’ | προκοπή, καλή τύχη, ευημερία | hayır/ḫayr | |
| χωρία | χωριά |
¹ (τουρκ.) σε καλό σας ² (τουρκ.) για κορόιδα