.
.
fullscreen
Ο Λευτέρτς κι η Κερεκή εύραν τ’ έναν τ’ άλλο. Οι δύος ατουν οκνά̤ρ’-οκνά̤ρ’, τεμέκ ας σην οκνίαν ατουν το πολλά, τον γάιδα̤ρον «τά̤τα̤» εκούιζαν ατον. Εθαρρείς κι εκείνο το τεμσίλ’, «ντο θα κάγουνταν δύο οσπίτα̤ ας κάεται έναν», για τ’ ατείντς είπαν α’. Είχαν κι έναν χτήνον κι έναν μουσκάρ’. Το μουσκάρ’ τ’ ευλογημένον, πολλά ζαντόν έτον. Σ’ έναν μερέαν ’κ’ εγίνουντουν. Όλον έτρεχ̌εν απάν’ κι αφκά, ελάγγευεν κι έμπαινεν σα κεπία κι εγουσ̌τούρευεν τα κοσσάρας. Κάποτε πα ύλαζεν α’ ο σ̌κύλον κι ετουρλάγγευεν κι άλλο πολλά. Για τ’ ατο, πάντα πα είχαν ατο δεμένον. Έναν ημέραν ελύεν τη κιφαλί’ αθε κι εδέκεν α’ ξαν σο τρέξιμον απέσ’ σα κεπία. Χορτοθερί’ μεσημέρτς, ζέστα̤ πολλά έτον και τοιν δύος ατουν πα, τον Λευτέρ’ και την Κερεκήν, εντώκεν ατ’ς σο τσ̌ίπ τ’ αφορισμένον η οκνία τουν. Είδαν το μουσκάρ’ λυμένον και λέει ο Λευτέρτς την γαρήν ατ’:
-Νε κουτσ̌ή, κάτ’ ’κι πας δέντς ακείνο το χαϊβάν’.
-Κια δέβα δέσον α’ εσύ, λέει ατον κι η Κερεκήν.

Εγώ πάω, εσύ πας, τέρκεν επεφάσιξαν να βάλ’νε κάβλ’: Ήμποιος καλατσ̌εύ’ πρώτος, εκείνος ’α πάει δέν’ το μουσκάρ’. Εθα̤ρρείς κι ασ’ εκείν’ την στιγμήν οι δύ’ πα έραψαν τα στόματά τουν. Η Κερεκή εκλειδώθεν απέσ’ σ’ οσπίτ’. Τρί’ ημέρας ο Λευτέρτς επέγ̆’νεν σο παζάρ’ και νά̤ λαλίαν, νά̤ ’μιλίαν. Ήντσαν ερώτανεν ατον, ξάι τσ̌ογάπ’ ’κ’ εδίν’νεν ατον. Ερώταναν ατον, ντ’ ευτάει η γυναίκα σ’, κι εκείνος ξάι το στόμαν ατ’ ’κ’ ένοιεν. Σ’ ατό απάν’ έσυραν απάν’ ατ’ ιφτιράν, τεγεσίμ εσκότωσεν την γαρήν ατ’. Επίασαν ατον, εκουβάλεσαν ατον σο χεκιμά̤τ’, κι ερωτούν ατον ντ’ εποίκεν την γυναίκαν ατ’. Εκείνος ξαν το στόμαν ατ’ ’κι ανοί͜ει. Επήραν και ’α πάνε κρεμάν’ν’ α̤τον και ξαν ερωτούν ατον. Εκείνος, τη σ̌κύλ’ ο γιον, τιδέν ’κι λέει ξαν. Εθα̤ρρείς κι έραψαν το γαγγρωμένον ατ’.

Εξέβεν ο τελάλτς να κουίζ’ το μιλέτ’, να πάνε σο κρέμαγμαν ατ’ και σίτα̤ επεράν’νεν ας σην μαχαλάν, έκ’σεν ατον η γαρή ατ’, η Κερεκή. Μίαν κι αλλομίαν ελάγγεψεν κι εσ’κώθεν και με τ’ έναν χόβ’ έτρεξεν κι επήεν σον τόπον μέρ’ καικά ’α ’κρέμαναν ατον και άμον το είδεν το σ̌κοινίν σην γούλαν ατ’ εβάρκιξεν
-Άντρας ι-μ’ έν’, άντρας ι-μ’ έν’, μη κρεμάνετ’ α̤τον, ατός καν’νάν ’κι πειράζ’. Ατότες ο Λευτέρτς πα ένοιξεν τ’ άκλερον ατ’ και είπεν ατην:
-Αρ’ εγαζάνεψα το κάβλ’. Δέβα ατώρα δέσον το μουσκάρ’.
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
α’(ατό) αυτό, το
’αθα
αθετου/της
ακείνοεκείνο
άκλερονάκληρο, φτωχό, δύστυχο, ταλαίπωρο
αλλομίανάλλη μια φορά
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανοί͜ειανοίγει
απάν’πάνω
απέσ’μέσα
αρ’εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha ἄρα
ας σηναπ’ την ασό σην (από την)
ασ’από
ατείντςαυτούς
ατόςαυτός
ατότεςτότε
ατουντους
ατ’ςαυτής, της
ατώρατώρα
αφκάκάτω
αφορισμένοναφορισμένο, αναθεματισμένο
βάλ’νεβάλουν
γαρήσύζυγος, γυναίκα karı
γαρήν(αιτ.) γυναίκα karı
γούλανλαιμό gula
δέβα(προστ.) πήγαινε
δέν’δένω/ει
δέντςδένεις
δέσον(προστ.) δέσε
δύ’δύο
δύοςδύο
εβάρκιξενκραύγασε, θρήνησε γοερά
εγαζάνεψακέρδισα, απόκτησα πλούτο kazanmak
εδέκενέδωσε
εδίν’νενέδινε
εθαρρείςθαρρείς, νομίζεις, υποθέτεις
εθα̤ρρείςθαρρείς, νομίζεις
εκείν’εκείνοι/α
εκλειδώθενκλειδώθηκε κτ με κλειδαριά, (αμεταβ.) έκλεισε
εκούιζανφώναζαν, λαλούσαν, καλούσαν κπ ονομαστικά
έκ’σενάκουσε
ελάγγευενπηδούσε लङ्घ (laṅgh)
ελάγγεψενπήδηξε लङ्घ (laṅgh)
ελύενλύθηκε, έλιωσε
έν’είναι
ένοιενάνοιγε
ένοιξενάνοιξε
εντώκενχτύπησε
εξέβενβγήκε, ανέβηκε
επέγ̆’νενπήγαινε
επεράν’νενπερνούσε
επήενπήγε
εποίκενέκανε, έφτιαξε ποιέω-ῶ
ερώτανανρωτούσαν
ερώτανενρωτούσε
ερωτούνρωτάνε
εσ’κώθενσηκώθηκε
έσυρανέσυραν, τράβηξαν, έριξαν
έτονήταν
εύρανβρήκαν
ευτάεικάνει, φτιάχνει εὐθειάζω
ζαντόντρελό σάννας
ζέστα̤ζέστη
ήμποιοςόποιος
ήντσανοποιοσδήποτε, όποιος / οποιονδήποτε, όποιον
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κάγουντανκαίγονται
κάεταικαίγεται
καικάπρος τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά
καλατσ̌εύ’μιλάω/ει, συνομιλώ/ει, συζητώ/άει keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
καν’νάνκανέναν
κεπία(ον.) κήποι, (αιτ.) κήπους
ΚερεκήΚυριακή
ΚερεκήνΚυριακή
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κι άλλο πολλάπερισσότερο, παραπάνω
κιφαλί’κεφαλιού
κοσσάρας(πληθ.) κότες, (γεν.) κότας, οι κλώσσες (ιδιωμ.Νικόπολης)
κουίζ’φωνάζω/ει, λαλώ/εί, καλώ/εί κπ ονομαστικά
κουτσ̌ήκόρη
λαλίανλαλιά, φωνή
μαχαλάνγειτονιά mahalle/maḥalle
μέρ’(μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος
μερέανμεριά
μεσημέρτςμεσημέρι
μίανμια φορά
μιλέτ’φυλή, έθνος millet
’μιλίανομιλία, μιλιά
μουσκάρ’μοσχάρι
ξάικαθόλου
ξανπάλι, ξανά
οκνίανοκνηρία ὀκνηρός < ὄκνος
οσπίτ’σπίτι hospitium<hospes
οσπίτα̤σπίτια hospitium<hospes
παπάλι, επίσης, ακόμα
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
σίτα̤καθώς, ενώ σόταν<εις όταν
σ̌κύλ’(γεν.) σκύλου
τεμέκώστε, δηλαδή demek
τιδέντίποτα
τουντους
τρί’τρεις
χαϊβάν’ζώο, μτφ. ανεγκέφαλος, ανάλγητος άνθρωπος hayvan/ḥayvān
Χορτοθερί’Ιουλίου
χτήνοναγελάδα
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
α’(ατό) αυτό, το
’αθα
αθετου/της
ακείνοεκείνο
άκλερονάκληρο, φτωχό, δύστυχο, ταλαίπωρο
αλλομίανάλλη μια φορά
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ανοί͜ειανοίγει
απάν’πάνω
απέσ’μέσα
αρ’εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha ἄρα
ας σηναπ’ την ασό σην (από την)
ασ’από
ατείντςαυτούς
ατόςαυτός
ατότεςτότε
ατουντους
ατ’ςαυτής, της
ατώρατώρα
αφκάκάτω
αφορισμένοναφορισμένο, αναθεματισμένο
βάλ’νεβάλουν
γαρήσύζυγος, γυναίκα karı
γαρήν(αιτ.) γυναίκα karı
γούλανλαιμό gula
δέβα(προστ.) πήγαινε
δέν’δένω/ει
δέντςδένεις
δέσον(προστ.) δέσε
δύ’δύο
δύοςδύο
εβάρκιξενκραύγασε, θρήνησε γοερά
εγαζάνεψακέρδισα, απόκτησα πλούτο kazanmak
εδέκενέδωσε
εδίν’νενέδινε
εθαρρείςθαρρείς, νομίζεις, υποθέτεις
εθα̤ρρείςθαρρείς, νομίζεις
εκείν’εκείνοι/α
εκλειδώθενκλειδώθηκε κτ με κλειδαριά, (αμεταβ.) έκλεισε
εκούιζανφώναζαν, λαλούσαν, καλούσαν κπ ονομαστικά
έκ’σενάκουσε
ελάγγευενπηδούσε लङ्घ (laṅgh)
ελάγγεψενπήδηξε लङ्घ (laṅgh)
ελύενλύθηκε, έλιωσε
έν’είναι
ένοιενάνοιγε
ένοιξενάνοιξε
εντώκενχτύπησε
εξέβενβγήκε, ανέβηκε
επέγ̆’νενπήγαινε
επεράν’νενπερνούσε
επήενπήγε
εποίκενέκανε, έφτιαξε ποιέω-ῶ
ερώτανανρωτούσαν
ερώτανενρωτούσε
ερωτούνρωτάνε
εσ’κώθενσηκώθηκε
έσυρανέσυραν, τράβηξαν, έριξαν
έτονήταν
εύρανβρήκαν
ευτάεικάνει, φτιάχνει εὐθειάζω
ζαντόντρελό σάννας
ζέστα̤ζέστη
ήμποιοςόποιος
ήντσανοποιοσδήποτε, όποιος / οποιονδήποτε, όποιον
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κάγουντανκαίγονται
κάεταικαίγεται
καικάπρος τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά
καλατσ̌εύ’μιλάω/ει, συνομιλώ/ει, συζητώ/άει keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
καν’νάνκανέναν
κεπία(ον.) κήποι, (αιτ.) κήπους
ΚερεκήΚυριακή
ΚερεκήνΚυριακή
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κι άλλο πολλάπερισσότερο, παραπάνω
κιφαλί’κεφαλιού
κοσσάρας(πληθ.) κότες, (γεν.) κότας, οι κλώσσες (ιδιωμ.Νικόπολης)
κουίζ’φωνάζω/ει, λαλώ/εί, καλώ/εί κπ ονομαστικά
κουτσ̌ήκόρη
λαλίανλαλιά, φωνή
μαχαλάνγειτονιά mahalle/maḥalle
μέρ’(μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος
μερέανμεριά
μεσημέρτςμεσημέρι
μίανμια φορά
μιλέτ’φυλή, έθνος millet
’μιλίανομιλία, μιλιά
μουσκάρ’μοσχάρι
ξάικαθόλου
ξανπάλι, ξανά
οκνίανοκνηρία ὀκνηρός < ὄκνος
οσπίτ’σπίτι hospitium<hospes
οσπίτα̤σπίτια hospitium<hospes
παπάλι, επίσης, ακόμα
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
σίτα̤καθώς, ενώ σόταν<εις όταν
σ̌κύλ’(γεν.) σκύλου
τεμέκώστε, δηλαδή demek
τιδέντίποτα
τουντους
τρί’τρεις
χαϊβάν’ζώο, μτφ. ανεγκέφαλος, ανάλγητος άνθρωπος hayvan/ḥayvān
Χορτοθερί’Ιουλίου
χτήνοναγελάδα

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr