Δύο χαλαϊτσ̌ήδες επήγαν σ’ έναν τούρκικον χωρίον να χαλαγιών’νε. Επίασαν δουλείαν σ’ έναν οσπίτ’. Εκεί πολλά χαλκωματένα̤ σ̌κεύα̤ αχαλαγίωτα είχεν. Για τ’ ατό και μόνον άντζ̌α σα δύο ημέρας επόρεσαν κι ετελείωσαν ατα. Η νοικοκυρά πρωί, μεσημέρ’, βράδον μανάχον σ̌ουρβάν και ψωμίν εφάζ’νεν ατ’ς. Εμαύρυναν τ’ ομμάτα̤ τη χεριφα̤ντίων, κι αλλομίαν ας τ’ ετέλωσαν την δουλείαν ατουν, ο είνας κρυφά-κρυφά επίασεν έναν ταβλούσαν κοσσάραν, εζούλτσεν την γούλαν ατ’ς κι εφόσιξεν ατην αγλήγορα-αγλήγορα σην τορπάν ατ’. Αρ’ ετοιμάσταν να φεύ’νε και λέει την νοικοκυράν εκείνος π’ είχ̌εν την κοσσάραν σην τορπάν ατ’. -Κόγκσ̌ου, αλλαχά ισμαρλατούκ¹! -Αχσ̌αμτάμ τσ̌ορπά, ζαπαχτάν τσ̌ορπά, η κοσσάρα σην τορπάν, χαλάλ έτ, κογκσ̌ού²! -Κιουλέμ, κιουλέ, ογλούμ, χαλάλ ολσούν³! είπεν κι η Τούρκ’σα.
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγλήγορα | γρήγορα | ||
| αλλομίαν | άλλη μια φορά | ||
| άντζ̌α | μόλις που, μετά βίας, τότε μόνο | ancak | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατα | αυτά | ||
| ατουν | τους | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| γούλαν | λαιμό | gula | |
| δουλείαν | δουλειά | ||
| εζούλτσεν | έστριψε | ||
| είνας | ένας/μία | ||
| εμαύρυναν | μαύρισαν | ||
| επίασεν | πιάστηκε | ||
| επόρεσαν | μπόρεσαν | ||
| κοσσάρα | κότα | ||
| κοσσάραν | κότα | ||
| μανάχον | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| σ̌ουρβάν | σούπα από ξεφλουδισμένο και χοντροκομμένο σιτάρι ή κριθάρι | çorba/şūrbā | |
| φεύ’νε | φεύγουν |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγλήγορα | γρήγορα | ||
| αλλομίαν | άλλη μια φορά | ||
| άντζ̌α | μόλις που, μετά βίας, τότε μόνο | ancak | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατα | αυτά | ||
| ατουν | τους | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| γούλαν | λαιμό | gula | |
| δουλείαν | δουλειά | ||
| εζούλτσεν | έστριψε | ||
| είνας | ένας/μία | ||
| εμαύρυναν | μαύρισαν | ||
| επίασεν | πιάστηκε | ||
| επόρεσαν | μπόρεσαν | ||
| κοσσάρα | κότα | ||
| κοσσάραν | κότα | ||
| μανάχον | (έναρθρο) μοναχός, μοναχό, (επίρρ) μόνο/μοναχά | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| σ̌ουρβάν | σούπα από ξεφλουδισμένο και χοντροκομμένο σιτάρι ή κριθάρι | çorba/şūrbā | |
| φεύ’νε | φεύγουν |
¹ (τουρκ.) Komşu, Allaha ısmarladık! Γειτόνισσα, σας αφήνομε γειά! ² (τουρκ.) Akşamdan çorba, sabahtan çorba, η κοσσάρα σην τορπάν, halal et, komşu! Αποβραδίς σούπα, το πρωί σούπα (η κότα στον τορβά), χαλάλι κάν’ τα, γειτόνισσα! ³ (τουρκ.) Güle güle, oğlum, halal olsun! Στο καλό με γέλια, παιδί μου, χαλάλι να ’ναι!
