Εβδομήντα χρόνα̤ εμπροστά σο σκολείον χαρτία ’κ’ είχανε. Εποίν’νανε μάθεμαν ας σο Κερεκάδ’ και ας σο Ωρολόγιον. Ο Απόστολον, ο καημένον, ξάι ’κ’ επόρ’νεν να εμαθάν’νεν το μάθεμαν ατ’. Μούνον γαβρανοκέφαλος έτον. Άμα το μάθεμαν πα ζόρ’ έτον. Μέρ’ να επορεί και αγναύ’ αγίκα λόγια. Έναν ημέραν ο δέσκαλον είπεν τον Συμιών τη Χαμπίνας να μαθίζ’ α̤τον το μάθεμαν επειδής και έτανε σο ίδιον την τάξην κι εκείνος εύκολα εμαθάν’νεν α’. Επήγαν τ’ άλλ’ την ημέραν σο σκολείον και ο δέσκαλον πρώτα-πρώτα εξέγκεν τον Απόστολον. Ο χ̌ιλά̤κλερον εχάρεν, επειδής και ο Συμιώντς εμάτσεν ατον καλά το μάθεμαν ατ’. Εσκάλωσεν ο δέσκαλον τα ερωτήσεις: -Τι θα ειπεί, Απόστολε, «ο εκτείνων τον ουρανόν»; -Τα χτήνα̤ τ’ ουρανού, δέσκαλε. -Τι θα ειπεί, Απόστολε, «ο στεγάζων»; -Τ’ οσπιτί’ το στεγάδ’, δέσκαλε. -Τι θα ειπεί, Απόστολε, «ο εν ύδασι»; -Τη κιφαλί’ τα κονίδας, δέσκαλε. -Τι θα ειπεί, «ως σουδάριον», Απόστολε; -Τη καραβί’ το σίδερον, δέσκαλε. -Τι θα ειπεί, «τα υπερώα αυτού»; -Τα κόκκινα τα πιπέρα̤, δέσκαλε... Ο Απόστολον όσταν είδεν εγέλανανε οι άλλ’ για το μάθεμαν τ’ έλεγεν, εχάσεν ολίγον την πούσουλαν κι εσκάλωσεν και τερεί αδά κι ακεί. Ο δέσκαλον εγνάεψεν την τιζά̤ν τ’ εποίκεν ο Συμιώντς τον Απόστολον κι εγέλασεν εκείνος πα, επειδής και έξερεν το έτονε πολλά μασχαρά̤νος και καλόν παιδίν ο Συμιώντς.
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| αγίκα | τέτοια | ||
| αδά | εδώ | ||
| ακεί | εκεί | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| δέσκαλον | δάσκαλο | ||
| εγνάεψεν | κατάλαβε | ||
| εμπροστά | μπροστά, πρωτύτερα | ||
| εξέγκεν | έβγαλε | ||
| έξερεν | ήξερε | ||
| εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| εποίν’νανε | έκαναν, έφτιαχναν | ποιέω-ῶ | |
| επορεί | μπορεί | ||
| επόρ’νεν | μπορούσε | ||
| εσκάλωσεν | ξεκίνησε, άρχισε, εκκίνησε ένα έργο/δουλειά | ||
| έτανε | ήταν | ||
| έτον | ήταν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| εχάρεν | χάρηκε | ||
| εχάσεν | έχασε, έδιωξε, πέταξε | ||
| ζόρ’ | ζόρι | zor/zūr | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κιφαλί’ | κεφαλιού | ||
| μάθεμαν | μάθημα | ||
| μαθίζ’ | μαθαίνω/ει κτ σε κπ, διδάσκει | ||
| μέρ’ | (μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος | ||
| ξάι | καθόλου | ||
| ολίγον | λίγο | ||
| οσπιτί’ | σπιτιού | hospitium<hospes | |
| όσταν | όταν | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| σκολείον | σχολείο | ||
| τερεί | κοιτάει | ||
| τιζά̤ν | σειρά | düzen | |
| χ̌ιλά̤κλερον | χιλιάκληρος | ||
| χρόνα̤ | χρόνια | ||
| χτήνα̤ | αγελάδες |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| αγίκα | τέτοια | ||
| αδά | εδώ | ||
| ακεί | εκεί | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| δέσκαλον | δάσκαλο | ||
| εγνάεψεν | κατάλαβε | ||
| εμπροστά | μπροστά, πρωτύτερα | ||
| εξέγκεν | έβγαλε | ||
| έξερεν | ήξερε | ||
| εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| εποίν’νανε | έκαναν, έφτιαχναν | ποιέω-ῶ | |
| επορεί | μπορεί | ||
| επόρ’νεν | μπορούσε | ||
| εσκάλωσεν | ξεκίνησε, άρχισε, εκκίνησε ένα έργο/δουλειά | ||
| έτανε | ήταν | ||
| έτον | ήταν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| εχάρεν | χάρηκε | ||
| εχάσεν | έχασε, έδιωξε, πέταξε | ||
| ζόρ’ | ζόρι | zor/zūr | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κιφαλί’ | κεφαλιού | ||
| μάθεμαν | μάθημα | ||
| μαθίζ’ | μαθαίνω/ει κτ σε κπ, διδάσκει | ||
| μέρ’ | (μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος | ||
| ξάι | καθόλου | ||
| ολίγον | λίγο | ||
| οσπιτί’ | σπιτιού | hospitium<hospes | |
| όσταν | όταν | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| σκολείον | σχολείο | ||
| τερεί | κοιτάει | ||
| τιζά̤ν | σειρά | düzen | |
| χ̌ιλά̤κλερον | χιλιάκληρος | ||
| χρόνα̤ | χρόνια | ||
| χτήνα̤ | αγελάδες |