Έναν ημέραν, σο Τσ̌άμπασ̌ιν απάν’ τρί’ νοματοί εκάθουνταν σην καϊβέν κι εκαλάτσ̌ευαν. Ο λόγος έρθεν σα σκολεία και σοιν δεσκάλτς απάν’. Οι δύος ατουν, ο κύρ’ Στάθης κι ο κύρ’ Χρήστον, εκατηγόραναν τον Σχολάρχην: -Δεν σου λέω· καλός έν’, άμα τα σχολεία μουν κι άλλο ανώτερον θέλ’νε. Τα τάξεις επερίσσεψαν. Αγίκα τρανά -κι ας σο πόιν ατ’ κι άλλο τρανά- λόγια έλεγεν ο κύρ’ Στάθης. Ο άλλος, ο Θανά’ης, υπεστήριζεν τον Σχολάρχην... Σον κύρ’ Στάθην σουμά εκάθουντουν κι ο Σάββας ο δέσκαλον, ο Τσάρον. Έκουεν, χωρίς να ταράεται σην συζήτησην κι ερούφιζεν ανάμεσα-ανάμεσα με το χουζούρ’ν ατ’ την καϊβέν, τ’ εκέρασεν ατον ο κύρ’ Στάθης. Λόγον σον λόγον απαν’ ο Θανά’ης ’κ’ εβάσταξεν, εκλώστεν αλλομίαν σον Σάββαν το δέσκαλον μερέαν και είπεν ατον: -Αβουτοίν ατόσον καπεέτ ’κ’ έχ’νε. Το τρανόν το φταίξιμον τ’ εσόν έν’. Κάθεσαι κι ακούς τ’ αβουτοινέτερα τ’ ανοησίας και η λαλία σ’ ’κ’ εβγών’. Ο δέσκαλον εχαμογέλασεν, ελάιξεν το κιφάλ’ και είπεν ατον: -Νέπε, σέφτελε, τ’ αχούλι σ’ γιατί ’κι κόφτ’! Ο χερίφ’ς ακόμαν απράναν επαρήγγειλέ με την καϊβέν. Σ’ εμέν λόγος ρούζ’ μη;
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγίκα | τέτοια | ||
| αλλομίαν | άλλη μια φορά | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απράναν | πριν λίγο | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατόσον | τόσο | ||
| ατουν | τους | ||
| αχούλι | μυαλό | akıl/ʿaḳl | |
| δέσκαλον | δάσκαλο | ||
| δύος | δύο | ||
| εβάσταξεν | βάσταξε, άντεξε | ||
| εβγών’ | βγαίνει | ||
| εκαλάτσ̌ευαν | μιλούσαν, συνομιλούσαν, συζητούσαν | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| εκλώστεν | γύρισε, επέστρεψε | ||
| έκουεν | άκουγε | ||
| ελάιξεν | κούνησε, έσεισε | ||
| έν’ | είναι | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| έχ’νε | έχουνε | ||
| θέλ’νε | θέλουν | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κιφάλ’ | κεφάλι | ||
| κόφτ’ | κόβει | ||
| κύρ’ | πατέρα | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μερέαν | μεριά | ||
| μουν | μας | ||
| νέπε | βρε! | ||
| νοματοί | άνθρωποι, άτομα | ὀνόματοι | |
| πόιν | ύψος, μπόι | boy | |
| ρούζ’ | πέφτει, ρίχνει, μτφ. αναλογεί | ||
| Σάββαν | Σάββατο | Shabbat | |
| σουμά | κοντά | ||
| ταράεται | αναμιγνύεται, ανακατεύεται, μπλέκεται | ||
| τρανά | μεγάλα | ||
| τρί’ | τρεις | ||
| Τσ̌άμπασ̌ιν | παρχάρι των Κοτυώρων του Πόντου (σημ. Ordu) στα ΝΑ της σημερινής επαρχίας Ορντού πολύ κοντά στα σύνορα με την επαρχία Κερασούντας | Çambaşı (κυρ. Πευκοκορφή) | |
| χερίφ’ς | άνθρωπος, άντρας | herif/ḥarīf |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγίκα | τέτοια | ||
| αλλομίαν | άλλη μια φορά | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απράναν | πριν λίγο | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατόσον | τόσο | ||
| ατουν | τους | ||
| αχούλι | μυαλό | akıl/ʿaḳl | |
| δέσκαλον | δάσκαλο | ||
| δύος | δύο | ||
| εβάσταξεν | βάσταξε, άντεξε | ||
| εβγών’ | βγαίνει | ||
| εκαλάτσ̌ευαν | μιλούσαν, συνομιλούσαν, συζητούσαν | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| εκλώστεν | γύρισε, επέστρεψε | ||
| έκουεν | άκουγε | ||
| ελάιξεν | κούνησε, έσεισε | ||
| έν’ | είναι | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| έχ’νε | έχουνε | ||
| θέλ’νε | θέλουν | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κιφάλ’ | κεφάλι | ||
| κόφτ’ | κόβει | ||
| κύρ’ | πατέρα | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μερέαν | μεριά | ||
| μουν | μας | ||
| νέπε | βρε! | ||
| νοματοί | άνθρωποι, άτομα | ὀνόματοι | |
| πόιν | ύψος, μπόι | boy | |
| ρούζ’ | πέφτει, ρίχνει, μτφ. αναλογεί | ||
| Σάββαν | Σάββατο | Shabbat | |
| σουμά | κοντά | ||
| ταράεται | αναμιγνύεται, ανακατεύεται, μπλέκεται | ||
| τρανά | μεγάλα | ||
| τρί’ | τρεις | ||
| Τσ̌άμπασ̌ιν | παρχάρι των Κοτυώρων του Πόντου (σημ. Ordu) στα ΝΑ της σημερινής επαρχίας Ορντού πολύ κοντά στα σύνορα με την επαρχία Κερασούντας | Çambaşı (κυρ. Πευκοκορφή) | |
| χερίφ’ς | άνθρωπος, άντρας | herif/ḥarīf |