.
.
Λαογραφικά των Κοτυώρων | Από τη ζωή του Πόντου

Τη καϊβές το χατίρ’

fullscreen
Έναν ημέραν, σο Τσ̌άμπασ̌ιν απάν’ τρί’ νοματοί εκάθουνταν σην καϊβέν κι εκαλάτσ̌ευαν. Ο λόγος έρθεν σα σκολεία και σοιν δεσκάλτς απάν’. Οι δύος ατουν, ο κύρ’ Στάθης κι ο κύρ’ Χρήστον, εκατηγόραναν τον Σχολάρχην:
-Δεν σου λέω· καλός έν’, άμα τα σχολεία μουν κι άλλο ανώτερον θέλ’νε. Τα τάξεις επερίσσεψαν.
Αγίκα τρανά -κι ας σο πόιν ατ’ κι άλλο τρανά- λόγια έλεγεν ο κύρ’ Στάθης.
Ο άλλος, ο Θανά’ης, υπεστήριζεν τον Σχολάρχην...

Σον κύρ’ Στάθην σουμά εκάθουντουν κι ο Σάββας ο δέσκαλον, ο Τσάρον. Έκουεν, χωρίς να ταράεται σην συζήτησην κι ερούφιζεν ανάμεσα-ανάμεσα με το χουζούρ’ν ατ’ την καϊβέν, τ’ εκέρασεν ατον ο κύρ’ Στάθης. Λόγον σον λόγον απαν’ ο Θανά’ης ’κ’ εβάσταξεν, εκλώστεν αλλομίαν σον Σάββαν το δέσκαλον μερέαν και είπεν ατον:
-Αβουτοίν ατόσον καπεέτ ’κ’ έχ’νε. Το τρανόν το φταίξιμον τ’ εσόν έν’. Κάθεσαι κι ακούς τ’ αβουτοινέτερα τ’ ανοησίας και η λαλία σ’ ’κ’ εβγών’.

Ο δέσκαλον εχαμογέλασεν, ελάιξεν το κιφάλ’ και είπεν ατον:
-Νέπε, σέφτελε, τ’ αχούλι σ’ γιατί ’κι κόφτ’! Ο χερίφ’ς ακόμαν απράναν επαρήγγειλέ με την καϊβέν. Σ’ εμέν λόγος ρούζ’ μη;
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αγίκατέτοια
αλλομίανάλλη μια φορά
απάν’πάνω
απράνανπριν λίγο
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
ατόσοντόσο
ατουντους
αχούλιμυαλό akıl/ʿaḳl
δέσκαλονδάσκαλο
δύοςδύο
εβάσταξενβάσταξε, άντεξε
εβγών’βγαίνει
εκαλάτσ̌ευανμιλούσαν, συνομιλούσαν, συζητούσαν keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
εκλώστενγύρισε, επέστρεψε
έκουενάκουγε
ελάιξενκούνησε, έσεισε
έν’είναι
έρθενήρθε
εσόνδικός/ή/ό σου
έχ’νεέχουνε
θέλ’νεθέλουν
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιφάλ’κεφάλι
κόφτ’κόβει
κύρ’πατέρα
λαλίαλαλιά, φωνή
μερέανμεριά
μουνμας
νέπεβρε!
νοματοίάνθρωποι, άτομα ὀνόματοι
πόινύψος, μπόι boy
ρούζ’πέφτει, ρίχνει, μτφ. αναλογεί
ΣάββανΣάββατο Shabbat
σουμάκοντά
ταράεταιαναμιγνύεται, ανακατεύεται, μπλέκεται
τρανάμεγάλα
τρί’τρεις
Τσ̌άμπασ̌ινπαρχάρι των Κοτυώρων του Πόντου (σημ. Ordu) στα ΝΑ της σημερινής επαρχίας Ορντού πολύ κοντά στα σύνορα με την επαρχία Κερασούντας Çambaşı (κυρ. Πευκοκορφή)
χερίφ’ςάνθρωπος, άντρας herif/ḥarīf
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
αγίκατέτοια
αλλομίανάλλη μια φορά
απάν’πάνω
απράνανπριν λίγο
ας σοαπ’ το ασό σο (από το)
ατόσοντόσο
ατουντους
αχούλιμυαλό akıl/ʿaḳl
δέσκαλονδάσκαλο
δύοςδύο
εβάσταξενβάσταξε, άντεξε
εβγών’βγαίνει
εκαλάτσ̌ευανμιλούσαν, συνομιλούσαν, συζητούσαν keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
εκλώστενγύρισε, επέστρεψε
έκουενάκουγε
ελάιξενκούνησε, έσεισε
έν’είναι
έρθενήρθε
εσόνδικός/ή/ό σου
έχ’νεέχουνε
θέλ’νεθέλουν
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιφάλ’κεφάλι
κόφτ’κόβει
κύρ’πατέρα
λαλίαλαλιά, φωνή
μερέανμεριά
μουνμας
νέπεβρε!
νοματοίάνθρωποι, άτομα ὀνόματοι
πόινύψος, μπόι boy
ρούζ’πέφτει, ρίχνει, μτφ. αναλογεί
ΣάββανΣάββατο Shabbat
σουμάκοντά
ταράεταιαναμιγνύεται, ανακατεύεται, μπλέκεται
τρανάμεγάλα
τρί’τρεις
Τσ̌άμπασ̌ινπαρχάρι των Κοτυώρων του Πόντου (σημ. Ordu) στα ΝΑ της σημερινής επαρχίας Ορντού πολύ κοντά στα σύνορα με την επαρχία Κερασούντας Çambaşı (κυρ. Πευκοκορφή)
χερίφ’ςάνθρωπος, άντρας herif/ḥarīf

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr