Τη παράς η αξία

Ο Σεμενλής ο Γιακώφ’ς εφτά χρόνα̤ εποίκεν χαλαϊτσ̌ουλούκ’ σην Βλαχίαν κέσ’. Κάθαν μήναν εστείλ’νεν σ’ οσπί’ν ατ’ ενάμ’σ’ γαλλικόν λίραν.

Άναυα ατά, εγαζάνεψεν και δα̤κόσ̌α εικοσόφραγκα, εσέγκεν ατα σο κεμέρ’ν ατ’ κι εκλώστεν να πάει σην πατρίδαν ατ’. Ας τ’ έφτασεν σην Ορτούν, ενούνιζεν να σιναεύ’ τη ’σπιτα̤νούς ατ’. Εξέγκεν τα καλά τα λώματα τ’, εφόρεσεν χωρέτ’κα ταρταγάνα̤, εφέκεν τα γένα̤ τ’ και τα μαλλία τ’, επήρεν έναν τορπάν, εσέγκεν απέσ’ ολίγον λαζουδένον ψωμίν, επήρεν σα χ̌έρα̤ τ’ κι έναν ζαρωτόν δα̤βρίν κι εδρομά̤εν για το Σεμέν.

Σην στράταν ενούνιζεν:
-Ας τερούμε οι ’σπιτα̤νοί μ’ ας το θα ελέπ’νε με σ’ αβούτο το χάλ’, ντό θα λένε; Τ’ έναν την ημέραν τ’ εχπάστεν έμενεν σην Τουρναλούν και τ’ άλλ’ την ημέραν σ’ ολημέρα κέσ’, έφτασεν σο Σεμέν. Τογρούγια επήεν σ’ οσπί’ν ατ’. Είδαν ατον με τα πα̤λά̤ τα λώματα αξύριγον κι άνιφτον, είδαν το λαζουδένον το κουσ̌κούρ’ σην τορπάν ατ’, και έναν «καλώς όρισες» πα με το ζόρ’ είπαν ατο ’κεί κρύα-κρύα. Ας έν’ η γυναίκα τ’, ας έν’ κι ο κύρ’ς ατ’, ας έν’ κι ο γιος ατ’, π’ ετράνυνεν κι επάντρεψεν κι επήεν σώγαμπρος. Η μάνα τ’ η μαυράχαρος, επέθανεν έτον, πριν τέσσερα χρόνα̤. Ο κύρ’ς ατ’ κι η γυναίκα τ’ επρόσβαλαν ατον κέλα.
-Ασ̌κ ολσούν¹ ση Κωτάνονος το Γιωρίκα, είπεν ο κύρ’ς ατ’.
-Ένα τορπά λίρας έγκε ας ση ξενιτεία².
-Χέλπετ, είπεν κι η γυναίκα τ’, όλ’ οι αρθέπ’ ένα ’κ’ είναι.

Ο Γιακώφ’ς ξάι την καρδίαν ατ’ ’κ’ εχάλασεν. Εκάτσεν επεγί αρκετά σ’ οσπίτ’ κι επεκεί επήεν σην καϊβέν. Τόμου κι εσέβεν απέσ’ είπεν αμὰν τον καϊβετσ̌ήν ν’ ανοί͜ει έναν σ̌ισ̌άν κονιάκ και να κεράζ’ όλτς π’ έταν απέσ’ σην καϊβέν. Εκέρασεν ατ’ς κι απ’ έναν καϊβέν, εδέκεν ατ’ς κι απ’ έναν παπιρόζ’, επλέρωσεν όλα̤, εφέκεν δύο γορόσ̌α παχσ̌ούσ̌’ τον καϊβετσ̌ήν κι εδέκεν α’ για την Ορτούν. Επήεν εκεί, εφόρεσεν κι ενέλλαξεν, ένοιξεν κι έναν καλόν πακάλικον, έβαλεν απέσ’ ολίγον πα ψιλοβολέαν κι εσκάλωσεν τ’ αλισ̌βερίσ̌’. Ο Θεός ευλόγεσεν! Η δουλεία τ’ όλον επέγ̆’νεν εμπροστά.

Τζ̌αΐρ-τζ̌αΐρ εγαζάνευεν τα παράες. Άμα για τη ’σπιτα̤νούς ατ’ νά̤ λαλίαν, νά̤ ’μιλίαν. Ενέσπαλεν ατ’ς κέλα. Ξάι να ’νομάτιζεν ατ’ς ’κ’ εθέλ’νεν. Ο κύρ’ς ατ’ κι η γυναίκα τ’ έμαθαν τα καθέκαστα και ’α ζαντύν’νε ας σο κακόν ατουν! Άμα νά̤ φαϊτά³! Εχάλασαν μίαν την καρδίαν ατ’. Ας σα πολλά κι ύστερα ο κύρ’ς ατ’ εσέγκεν έναν φίλον ατ’, τον Καρίπογλουν, να πϊάν’ α̤τον και να παρακαλεί ατον να εσεσπάλ’ την γαϊδουρότα̤ν τ’ εποίκαν ατον και να συχωρά την γυναίκαν ατ’ και τον κύρ’ν ατ’. Εχαζουρλάεψεν ο Καρίπογλους πα έναν μεσημέρ’ τα πριζόλας σην μεϊχανάν ατ’, είχ̌εν και καλόν Πουλαντζαχί’ κρασίν⁴, κι επροσκάλεσεν τον Γιακώφ, να παέι και να τρώνε εντάμαν. Ας τ’ έφαγαν κι έπαν κι ύστερα, ο Καρίπογλους γιάνα̤-γιάνα̤ έσυρεν ατον τον λόγον. Ο Γιακώφ’ς εγνάεψεν αμὰν τον σκοπόν ατ’. Εξέγκεν κι επετύλτσεν την κεσέν ατ’, εσέγκεν απέσ’ το χ̌όρ’ν ατ’ κι επίασεν έναν λίραν εφίλεσεν α’ και είπεν:
-Αχά ο κύρη μ’.
Εσέγκεν αλλομίαν το χ̌όρ’ν ατ’, επίασεν άλλ’ έναν λίραν, εφίλεσεν α’ και ξαν είπεν:
-Αχά κι η γυναίκα μ’.
Επήρεν εφίλεσεν άλλ’ έναν λίραν και είπεν:
-Αχά κι οι συγγενοί μ’.
Εξέγκεν ύστερα εδέκεν δέκα λίρας τον Καρίπογλουν και είπεν ατον να δί’ ατα τον κύρ’ν ατ’ ν’ αγοράζ’ μουλάρα̤ κι ευτάει γατουρτζ̌ουλούκ’. Εδέκεν ατον ύστερα άλλα δέκα λίρας και είπεν ατον να δί’ ατα την γαρήν ατ’ για ν’ αγοράζ’ αγελάδα̤ και να ζει κι εκείνε μετ’ εκείνα.
-Άμα, είπεν ατον, από το νύ’ κι υστέρ’ π’ α̤γκεύ’ ατ’ς πα ’κι θέλ’ ατον.