.
.
Λαογραφικά των Κοτυώρων | Από τη ζωή του Πόντου

Ο Θεόν χωρέτ’κα πα εξέρ’

fullscreen
Η σ’χωρεμέντσα τ’ Αλτούντς η Σιμέλα πολλά θρήσκαινα έτον.
Την ημέραν τρία φοράς έστεκεν σην εικόναν ’κειάν κι εποίν’νεν μακρέα-μακρέα τ’ ευχ̌ία και τα μετάνα̤ς. Η ευχ̌ή ατ’ς πα πολλά εβάστανεν. Έλεγεν-έλεγεν και τελεμονήν ’κ’ είχ̌εν. Για τ’ ούλτς τη ’σπιτα̤νούς είναν-είναν επαρακάλ’νεν τον Θεόν. Τα γράμματα τ’ς πα ολίγα. Ελληνικά καλά-καλά ’κ’ επόρ’νεν να εκαλάτσ̌ευεν. Άμα εσπίχκουντουν κι έλεγεν τ’ ευχάντας τσ̌ιπ σα Ελληνικά απάν’. Πολλά φοράς εθά̤ρρ’νεν κανείς ’κ’ έκουεν ατην κι έλεγεν τ’ ευχ̌ία τ’ς τσ̌αϊχτά. Τ’ ανέψ̌α τ’ς έκουγαν ατην κι εγέλανανε για τα ελληνικούρας ατ’ς. Έναν ημέραν ο τρανόν ο ανεψ̌ός ατ’ς, ο σ’χωρεμένον ο Νίκον, ’κ’ εβάσταξεν και είπεν ατην:
-Ευλογημέντσα να ’ίνεσαι, κάλομανα, ντό απολεμάς και λες την ευχ̌ή σ’ ελληνικά; Πέ’ ατα σ’ εμέτερον την γλώσσαν, μη φογάσαι, ο Θεόν χωρέτ’κα πα εξέρ’...
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
απάν’πάνω
ατααυτά
ατ’ςαυτής, της
εβάσταξενβάσταξε, άντεξε
είνανέναν, μία
εκαλάτσ̌ευενμιλούσε keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
έκουγανάκουγαν
έκουενάκουγε
εμέτερονδικός/ή/ό μου ἡμέτερος
εξέρ’ξέρω/ει, γνωρίζω/ει
επαρακάλ’νενπαρακαλούσε
εποίν’νενέκανε, έφτιαχνε ποιέω-ῶ
επόρ’νενμπορούσε
έτονήταν
ευλογημέντσαευλογημένη
ευχ̌ίαευχές
ευχάνταςευχές
’ίνεσαιγίνεσαι
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
’κειάνεκεί πάνω
μακρέα(επιθ.) μακριά
ούλτςόλους
παπάλι, επίσης, ακόμα
πέ’(προστ.) πες
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
σ’χωρεμένονσυγχωρεμένο, μακαρίτη
σ’χωρεμέντσασυγχωρεμένη, μακαρίτισσα
τελεμονήντελειωμό
τσ̌αϊχτάφωναχτά, με επιπληκτικό ύφος
τσ̌ιπεντελώς, ολότελα, ακριβώς
φογάσαιφοβάσαι
φοράςφορές
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
απάν’πάνω
ατααυτά
ατ’ςαυτής, της
εβάσταξενβάσταξε, άντεξε
είνανέναν, μία
εκαλάτσ̌ευενμιλούσε keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας)
έκουγανάκουγαν
έκουενάκουγε
εμέτερονδικός/ή/ό μου ἡμέτερος
εξέρ’ξέρω/ει, γνωρίζω/ει
επαρακάλ’νενπαρακαλούσε
εποίν’νενέκανε, έφτιαχνε ποιέω-ῶ
επόρ’νενμπορούσε
έτονήταν
ευλογημέντσαευλογημένη
ευχ̌ίαευχές
ευχάνταςευχές
’ίνεσαιγίνεσαι
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
’κειάνεκεί πάνω
μακρέα(επιθ.) μακριά
ούλτςόλους
παπάλι, επίσης, ακόμα
πέ’(προστ.) πες
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
σ’χωρεμένονσυγχωρεμένο, μακαρίτη
σ’χωρεμέντσασυγχωρεμένη, μακαρίτισσα
τελεμονήντελειωμό
τσ̌αϊχτάφωναχτά, με επιπληκτικό ύφος
τσ̌ιπεντελώς, ολότελα, ακριβώς
φογάσαιφοβάσαι
φοράςφορές

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr