Η σ’χωρεμέντσα η Σαΐα η Καλογερίνα, όντας εμπαίνεν το τρανόν η Σαρακοστή, ενέστευεν ας σο πρωί ους το βράδον, κάθαν ημέραν. Η νεστεία τ’ς πα πολλά δυνατόν: Νά̤ ελάδ’, νά̤ ελαίας. Ξερόν ψωμίν, λάχανα με τα φασούλα̤, χοσ̌χοράνα̤, σκορδωμένα κορασίτας, κιντέας. Ανάμεσα-ανάμεσα έτρωεν κι ολίγον χαλβάν ας σα χαιρετισμούς και ύστερα. Το βραδυσ’νόν το φαγίν ατ’ς έτρωγεν α’ ας σ’ εσπερινού την απόλυσην κι υστέρ’. Έναν ημέραν έπλυνεν έτονε κι επείνασεν πολλά. Πριν να πάει σον εσπερινόν, είπεν να παίρ’ βουκούται ολίγον ψωμόπον, για να σώζ’ και πορπατεί. Ένοιξεν το τολάπ’. Σ’ απάν’ το ταρέζ’ έτον η εικόνα τη Παναγίας και σ’ αφκά το ταρέζ’ το ψωμίν. Επήρεν ’κ’ επήρεν το ψωμίν σα χ̌έρα̤ τ’ς, αμὰν εφέκεν α’ και άμον αχπαραμέντσα, εποίκεν το σταυρόν ατ’ς. -Ντ’ έπαθες Σαΐα; είπεν ατην η κυρά τ’ς η Παρθένα. -Λελεύω σε, κυρά Παρθένα, είδε με η Παναγία ας σο ταρέζ’ ’κειάν, ντ’ επαίρ’να το ψωμίν να έτρωγα, κι έγρεινεν τ’ ομμάτα̤ τ’ς κι ετέρεσε με απέσ’ σην ψ̌ην, γουζεμέντσα! Ήμαρτον, Πάναγια, άλλο ’κ’ εφτάγ’ α’. Εσύ ’α δί’ς με την δύναμην!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| ’α | θα | ||
| αμὰν | αμέσως, ευθύς, μονομιάς | hemen/hemān | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| αφκά | κάτω | ||
| αχπαραμέντσα | τρομαγμένη, ξαφνιασμένη | εκσπαράσσω | |
| βουκούται | βάζει μπουκιά στο στόμα, μπουκώνει | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| δί’ς | δίνεις | ||
| ελάδ’ | λάδι | ||
| ελαίας | (τα) ελιές, (τη) ελιάς | ||
| ένοιξεν | άνοιξε | ||
| επαίρ’να | έπαιρνα | ||
| εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| έτον | ήταν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| έτρωεν | έτρωγε | ||
| εφέκεν | άφησε | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάθαν | κάθε | ||
| ’κειάν | εκεί πάνω | ||
| κιντέας | τσουκνίδες | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| νεστεία | νηστεία | ||
| ολίγον | λίγο | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| όντας | όταν | ||
| ους | ως, μέχρι | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πορπατεί | περπατάει | ||
| σ’χωρεμέντσα | συγχωρεμένη, μακαρίτισσα | ||
| ταρέζ’ | ράφι | étagère | |
| τολάπ’ | ντουλάπι | dolap/dūlāb | |
| υστέρ’ | στερνό, τελευταίο | ||
| χ̌έρα̤ | χέρια | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| α’ | (ατό) αυτό, το | ||
| ’α | θα | ||
| αμὰν | αμέσως, ευθύς, μονομιάς | hemen/hemān | |
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| αφκά | κάτω | ||
| αχπαραμέντσα | τρομαγμένη, ξαφνιασμένη | εκσπαράσσω | |
| βουκούται | βάζει μπουκιά στο στόμα, μπουκώνει | ||
| βράδον | βράδυ | ||
| δί’ς | δίνεις | ||
| ελάδ’ | λάδι | ||
| ελαίας | (τα) ελιές, (τη) ελιάς | ||
| ένοιξεν | άνοιξε | ||
| επαίρ’να | έπαιρνα | ||
| εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| έτον | ήταν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| έτρωεν | έτρωγε | ||
| εφέκεν | άφησε | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάθαν | κάθε | ||
| ’κειάν | εκεί πάνω | ||
| κιντέας | τσουκνίδες | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| νεστεία | νηστεία | ||
| ολίγον | λίγο | ||
| ομμάτα̤ | μάτια | ||
| όντας | όταν | ||
| ους | ως, μέχρι | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πορπατεί | περπατάει | ||
| σ’χωρεμέντσα | συγχωρεμένη, μακαρίτισσα | ||
| ταρέζ’ | ράφι | étagère | |
| τολάπ’ | ντουλάπι | dolap/dūlāb | |
| υστέρ’ | στερνό, τελευταίο | ||
| χ̌έρα̤ | χέρια | ||
| ψ̌ην | ψυχή |