.
.
Λαογραφικά Κερασούντος

Κάτω στη Ρόδο

fullscreen
Κάτω στην Ρόδο, στο Ροδονήσι
βγήκ’ ένας Τούρκος να κυνηγήσει
Δεν κυνηγάει λαγούς, περδίκες
μόν’ κυνηγάει έμορφες κοπέλες
Κι η σκυλομάνα της την προξενάει
-Πάρ’ τονα, κόρη μου, τον Τούρκον άντρα
να σε φωνάζουν «Χανούμ σουλτάνα»
-Δεν τον εθέλω, δεν τον επαίρνω
περδίκα γίνουμαι, στα όρη φεύγω
-Πάρ’ τονα, κόρη μου, έχει καράβιν
να σε σεργιανίσει Σμύρνη και Πόλην
-Δεν τον εθέλω, δεν τον επαίρνω
καλόγρια γίνουμαι, στα μαύρα μπαίνω
-Πάρ’ τονα, κόρη μου, έχει γουλέταν¹
να σε ταγίσει  άσπρον γαλέταν²
-Δεν τον εθέλω, δεν τον επαίρνω
[...]
-Πάρ’ τονα, κόρη μου, έχει και λίρες
-Ας πάει στον διάβολον, έχει και ψείρες!
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
γίνουμαιγίνομαι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
γίνουμαιγίνομαι
Σημειώσεις
Το τραγούδι καταγράφηκε από την Αντωννέτα Πάρη Στεφανέλλη, η οποία το απήγγειλε στον Γεώργιο Βαλαβάνη.

Όπως σημειώνει ο ίδιος ο Βαλαβάνης, το άσμα δεν ανήκει στον παλαιό κερασουντέικο μουσικό κορμό, αλλά πρόκειται για επείσακτο στοιχείο. Ωστόσο, το εντάσσει στη συλλογή του, καθώς είχε ριζώσει στον τόπο και ακουγόταν για χρόνια στην Κερασούντα. Πρόκειται για παραλλαγή ευρύτερα γνωστή, η οποία συναντάται σε ολόκληρη την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα.

Ο Ξενοφών Άκογλου, στα Λαογραφικά Κοτυώρων, καταγράφει παρόμοιους στίχους σε τραγούδια που συνδέονται με τις τελετουργίες του γάμου στα Κοτύωρα. Ο Βαλαβάνης εικάζει πως το τραγούδι μεταφέρθηκε από την Κερασούντα στα Κοτύωρα (Ορντού), ενδεχόμενο που στηρίζεται ιστορικά, καθώς τα Κοτύωρα, ως νεότερη πόλη και αποικία κατά κύριο λόγο Αργυρουπολιτών, δέχθηκαν πληθυσμιακή ενίσχυση από την Κερασούντα.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι οικογένειες Τελή Παυλάντων, Καρακασ̌άντων, Καπτάν Λαζαράντων, Παντελή Ρεΐζ, Καπτάν Γιαννάντων και Τσιρονάντων — παλαιοί Κερασούντιοι, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν σταδιακά στα Κοτύωρα. Μαζί τους μετέφεραν όχι μόνο τη μνήμη και τις παραδόσεις τους, αλλά και τα τραγούδια τους, που ρίζωσαν και εκεί στη νέα πατρίδα.

¹ γουλέτα (βενετ. goleta):  δικάταρτο ιστιοφόρο 
² γαλέτα (βενετ. galeta): είδος ψωμιού υπερβολικά αφυδατωμένου και σκληρού που χρησιμοποιείται κυρίως στο στρατό και στη ναυσιπλοΐα

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr