Ντό σύρ’νε ο κύρ’ κι η μάνα
| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |

| Στιχουργοί | |
| Συνθέτες |
Ντό σύρ’νε ο κύρ’ κι η μάνα τα παιδία να τρανύν’νε! Τα μαλλία τουν ασπρύν’νε ατά ους να μεγαλύν’νε Τα κορίτσ̌ι͜α να προικίζ’νε, ατά ν’ επορούν κι αντρίζ’νε Οι γαμπροί όλ’ ψαλαφούν και -ν- αν έχ’νε ’κ’ ερωτούν Ν’ αηλί τον κύρ’ και την μάναν, εένταν βελόν και ράμμαν Ο πατέρας κουβαλεί ατός όσον ντ’ επορεί Και -ν- η μάνα χουσμα̤τεύ’, σιδερών’, πλύν’ και μαειρεύ’ Αρχινά όντες μερών’ και τελέν’ όντες νυχτών’ Κι ατά όλα για το βίον, για το χατίρ’ τη παιδίων Κι ατά μεκατίρ’ ’κ’ εξέρ’νε, άλλο πολλά -ν- αραεύ’νε Τα παιδία όντες τρανύν’νε σημασίαν ξάι ’κι δίν’νε Ατείν’ την ψ̌ην ατουν δίν’νε ατά ους να μεγαλύν’νε Ο γέρον εγέρασεν κι η γραία -ν- εζάρωσεν Με το ζόρ’ κρατούν την ψ̌ην, τα ποδάρι͜α σο ταφίν Και ταβίζ’νε τα παιδία απάν’ σην κληρονομίαν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αντρίζ’νε | αντρίζουν, παντρεύουν, παντρεύονται | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αραεύ’νε | ψάχνουν, αναζητούν, γυρεύουν | aramak | |
| ασπρύν’νε | ασπρίζουν | ||
| ατά | αυτά | ||
| ατείν’ | αυτοί | ||
| ατός | αυτός | ||
| ατουν | τους | ||
| βίον | το βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου | ||
| γραία | γριά | ||
| δίν’νε | δίνουν | ||
| εγέρασεν | γέρασε | ||
| εένταν | έγιναν | ||
| εξέρ’νε | ξέρουν, γνωρίζουν ή ήξερε, γνώριζε | ||
| επορεί | μπορεί | ||
| επορούν | μπορούν | ||
| ερωτούν | ρωτάνε | ||
| έχ’νε | έχουνε | ||
| ζόρ’ | ζόρι | zor/zūr | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κρατούν | κρατάνε στο χέρι, βαστάνε, αντέχουν, συγκρατούν, διαρκούν | ||
| κύρ’ | πατέρα | ||
| μαειρεύ’ | μαγειρεύει | ||
| μεγαλύν’νε | μεγαλώνουν | ||
| μεκατίρ’ | αξία (ηθική), ποσότητα, ικανότητα | (ενικ.) miḳdār/ (πληθ.) meḳādīr/mawaqīdīr | |
| μερών’ | μερώνει, ξημερώνει | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| νυχτών’ | νυχτώνει | ||
| ξάι | καθόλου | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| όντες | όταν | ||
| ους | ως, μέχρι | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παιδίων | παιδιών | ||
| πλύν’ | πλένω/ει | ||
| ποδάρι͜α | πόδια | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ράμμαν | χοντρή κλωστή, αρμαθιά καπνών περασμένα σε χοντρή κλωστή | ||
| σιδερών’ | σιδερώνω/ει | ||
| σύρ’νε | σέρνουν, τραβούν, ρίχνουν | ||
| ταβίζ’νε | μαλώνουν, φιλονικούν, επιπλήττουν | dava/daʿvā | |
| ταφίν | τάφος | ||
| τελέν’ | (μεταβ.) τελειώνω/ει κτ | ||
| τουν | τους | ||
| τρανύν’νε | μεγαλώνουν, αναθρέφουν | τρανόω-ῶ | |
| χατίρ’ | χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir | |
| χουσμα̤τεύ’ | υπηρετεί, φροντίζει | hizmet | |
| ψαλαφούν | ζητούν, αιτούνται | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αντρίζ’νε | αντρίζουν, παντρεύουν, παντρεύονται | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| αραεύ’νε | ψάχνουν, αναζητούν, γυρεύουν | aramak | |
| ασπρύν’νε | ασπρίζουν | ||
| ατά | αυτά | ||
| ατείν’ | αυτοί | ||
| ατός | αυτός | ||
| ατουν | τους | ||
| βίον | το βιος, το σύνολο των ζωντανών που έχει στην ιδιοκτησία του κάποιος, η περιουσία κάποιου | ||
| γραία | γριά | ||
| δίν’νε | δίνουν | ||
| εγέρασεν | γέρασε | ||
| εένταν | έγιναν | ||
| εξέρ’νε | ξέρουν, γνωρίζουν ή ήξερε, γνώριζε | ||
| επορεί | μπορεί | ||
| επορούν | μπορούν | ||
| ερωτούν | ρωτάνε | ||
| έχ’νε | έχουνε | ||
| ζόρ’ | ζόρι | zor/zūr | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κρατούν | κρατάνε στο χέρι, βαστάνε, αντέχουν, συγκρατούν, διαρκούν | ||
| κύρ’ | πατέρα | ||
| μαειρεύ’ | μαγειρεύει | ||
| μεγαλύν’νε | μεγαλώνουν | ||
| μεκατίρ’ | αξία (ηθική), ποσότητα, ικανότητα | (ενικ.) miḳdār/ (πληθ.) meḳādīr/mawaqīdīr | |
| μερών’ | μερώνει, ξημερώνει | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| νυχτών’ | νυχτώνει | ||
| ξάι | καθόλου | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| όντες | όταν | ||
| ους | ως, μέχρι | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παιδίων | παιδιών | ||
| πλύν’ | πλένω/ει | ||
| ποδάρι͜α | πόδια | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| ράμμαν | χοντρή κλωστή, αρμαθιά καπνών περασμένα σε χοντρή κλωστή | ||
| σιδερών’ | σιδερώνω/ει | ||
| σύρ’νε | σέρνουν, τραβούν, ρίχνουν | ||
| ταβίζ’νε | μαλώνουν, φιλονικούν, επιπλήττουν | dava/daʿvā | |
| ταφίν | τάφος | ||
| τελέν’ | (μεταβ.) τελειώνω/ει κτ | ||
| τουν | τους | ||
| τρανύν’νε | μεγαλώνουν, αναθρέφουν | τρανόω-ῶ | |
| χατίρ’ | χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir | |
| χουσμα̤τεύ’ | υπηρετεί, φροντίζει | hizmet | |
| ψαλαφούν | ζητούν, αιτούνται | ||
| ψ̌ην | ψυχή |

