Προβολή Τραγουδιού
Σαντάς χορός |
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Γιάννης Ορφανίδης, Ξανθίππη Ιωσηφίδου
Και -ν- ακούσατε παιδία και ντ’ εποίκα την δουλείαν και -ν- εχπάστα και -ν- επήγα και σην καβέν του Πιστόφ’ Εκεί κάποσον εκάτσα και -ν- εσ’κώθα και -ν- ευχέθα «Ταή,» είπα -ν-, «ο Θεός [και] να χαρί͜ει σε τον υιό σ’!» -«Ντό λες» είπε με «καημένε; Τραγουδείς, τσ̌ουλνταρεμένε! Τα παράδες αν ’κι δί’ς θα βάλω σε σο χαπίς» Εχάλασα σο τσεπόπο μ’ εύρα έναν καπεκόπον Έπλωσα ’τον την παράν μετ’ έναν τρανόν χαράν -Έπες κρασίν βαρελέας και ρακία πουλουλέας και ψωμία πέντε τάϊα κι εκατόν πενήντα τσ̌άϊα Κι εσύ δί’ς με το καπέκ’; Τέρ’ εσύ και τον κεπέκ! Έβγαλ’ δος με το παλτόν κι εσύ δέβα σο καλόν Έβγαλ’ δος με τα τσαρούχ̌ι͜α σ’ Αν ’κ’ έν’, θ’ αχπάνω τα νύχ̌ια σ’ Έβγαλ’ δος με την κουκούλα σ’ Αν ’κ’ έν’, θ’ αχπάνω τη γούλα σ’ Εφέκε με τσιρτσ̌ουπλάχ’, κεπαζέν κι άμον χορτλάχ’ Έναν λάχταν εδέκε με σο κιφάλ’ απάν’ ερρούξα Σο κιφάλ’ απάν’ ερρούξα το κιφάλι μ’ εταράεν, Το κιφάλι μ’ εταράεν, εκείνος εχπαράεν [Αλλαγή θεματολογίας] Ση Σαντάν μίαν φοράν εντώκεν τρανόν ποράν’ Άλλ’ εσώρευαν τα ξύλα, άλλ’ εποίν’νανε τα φύλλα Τ’ ουρανού τα καταρράχτρα̤ ένοιξαν δια μίας Όλ’ εκούξαν «(α)λί εμάς Ντό έν’ αγούτο η αντάρα και του Θεού η κατάρα; Ντό έν’ αγούτο, γουρπάν’ -τ- σ’; Θα φουρκίζ’ και τοι τσ̌οπάντς»
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
αγούτο | αυτό/ή | ||
άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
απάν’ | πάνω | ||
αχπάνω | ξεριζώνω, ξεκολλώ, αποκολλώ βιαίως | ἐκσπάω | |
βαρελέας | με τα βαρέλια, βαρελιές | ||
γούλα | λαιμός | gula | |
γουρπάν’ | θυσία | kurban/ḳurbān | |
δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
δί’ς | δίνεις | ||
δος | δώσε | ||
δουλείαν | δουλειά | ||
έβγαλ’ | (προστ.) βγάλε | ||
εδέκε | έδωσε | ||
εκάτσα | κάθισα | ||
εκούξαν | φώναξαν, λάλησαν, κάλεσαν κπ ονομαστικά | ||
έν’ | είναι | ||
ένοιξαν | άνοιξαν | ||
εντώκεν | χτύπησε | ||
έπες | ήπιες | ||
έπλωσα | άπλωσα, έτεινα | ||
εποίκα | έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
εποίν’νανε | έκαναν, έφτιαχναν | ποιέω-ῶ | |
ερρούξα | έπεσα | ||
εσ’κώθα | σηκώθηκα | ||
εσώρευαν | μάζευαν, συγκέντρωναν | ||
εταράεν | ταράχθηκε, ανακατεύτηκε, μπερδεύτηκε, αναμίχθηκε | ||
εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
ευχέθα | ευχήθηκα | ||
εφέκε | άφησε | ||
εχάλασα | χάλασα, έχωσα το χέρι | ||
εχπαράεν | (αμτβ) τρόμαξε, ξαφνιάστηκε | ||
εχπάστα | αναχώρησα, κίνησα για | ||
’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
καβέν | καφέ, καφενείον | kahve | |
καπεκόπον | καπίκι, νόμισμα της εποχής ισοδύναμο με 1/100 του ρουβλίου | kapik/копейка | |
καταρράχτρα̤ | καταρράχτες | ||
κεπαζέν | ρεζίλι, περίγελος | kepaze/kepāẕe | |
κεπέκ | σκύλος | köpek | |
’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
κιφάλ’ | κεφάλι | ||
κιφάλι | κεφάλι | ||
λάχταν | κλωτσιά | λάκτισμα<λακτίζω | |
μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
μίαν | μια φορά | ||
όλ’ | όλοι/α | ||
παιδία | παιδιά | ||
παράδες | λεφτά, χρήματα | para/pāre | |
παράν | λεφτά, το χρήμα | para/pāre | |
ποράν’ | μπόρα, καταιγίδα | boran<βενετ. bora<λατ. Boreas <Βορέας (αντιδάνειο) | |
πουλουλέας | πιθάρια | ||
ρακία | (πληθ.) αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
ταή | θείο! | dayı | |
τέρ’ | (προστ.) κοίταξε | ||
τοι | τους/τις | ||
’τον | αυτόν | ||
τσιρτσ̌ουπλάχ’ | ολόγυμνος | çıplak, çırılçıplak | |
τσ̌οπάντς | τσοπάνους, βοσκούς | çoban/çūbān, şūbān | |
τσ̌ουλνταρεμένε | τρελαμένε | çıldırmış | |
φουρκίζ’ | πνίγω/ει | ||
χαπίς | φυλακή | hapis/ḥabs | |
χαρί͜ει | χαρίζει | ||
χορτλάχ’ | βρικόλακα | hortlak |