Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

Μοιρολόι Τραπεζούντας (Λαμπάδα μ’ βζησμένον)

Τραγούδια του Πόντου | Ηχογραφήσεις του 1930 (Αρχείο Μέλπως Μερλιέ)Τραγούδια του Πόντου | Ηχογραφήσεις του 1930 (Αρχείο Μέλπως Μερλιέ)

Στιχουργοί: Παραδοσιακό

Συνθέτες: Παραδοσιακό

Καλλιτέχνες: Νίκος Χαλυβόπουλος


Αχ! Λαμπάδα μ’ βζησμένον!
Ρίζα μ’, εγώ πώς να κλαίγω σε, πουλόπο μου;
Θα κατηβάζω δάκρυ͜α αγνά,
θα βρέχω και τον κόσμον
Αχ! Του κάκου τα…
Αχ! Του κάκου ντ’ επολέμεσα,
του κάκου ’γώ ντ’ ενέστεσα κι εποίκα σε λαμπάδαν
Εξέγκεν και -ν- επέρε σε
ο Χάρον κι ας σα χ̌έρι͜α μ’
Αχ! Πουλί μ’, πουλί μ’, έκαψές με, πουλί μ’
Έκαψες την καρδία μο’! ’ποίκες την βερι͜ανέν -ι
Αχ! Πουλί μ’ εσύ είσαι τ’ εμόν
Ατώρα είσαι και τ’ εμόν
Και θα πας σον Άδην
Ε! Ρίζα μ’
Ρίζα μ’, πουλί μ’ εσύ, εμέναν πώς ορφάντσες;
Νε ρίζα μ’, εμέν πώς ορφάντσες;
Καλύτερα να επεθάν’να εγώ, παρά εσύ, ρίζα μ’
Ε! Εγώ πώς θα περάνω τη ζωή μ’ αέτσ’;
Του κάκου! Πώς θα εβγαίν’ η ψ̌η μ’;
Ρίζα μ’, λέγω σε
Άτσ̌απα ακούς, ας σου λέω σε γιόξαμ’ ’δέν ’κι ακούς;
Τιδέν ’κι ακούς, ε πουλί μ’;
Κρίμαν σ’ εσέν, γιε μ’!
Αέτσ’ πώς εποίν’νες με εσύ κι εφέκες με μαναχ̌έσσαν;
Εγώ ατώρα πώς θα ζω αέτσ’;
Έρημον να ’ίνεται! Ας επεθάν’νεν εκείνος, παρά εσύ ρίζα μ’!
Με την καρδίαν λέγ’ ατο…
Και ατώρα πα ν’ αποθάν’, ξάι ανάγκην ’κι ευτάγ’ ατο!
«Αχ! Αχ! Θεία, αέτσ’ μη λες! Θεία, θεία αέτσ’ μη λες!
Ατό θα δι͜αβαίν’ και θα περάν’ και θα πουσ̌μανεύ’ς
Εκείνος πα άλλο έν’. Κι α’ ντό να ’φτάμε; Α εγέντον!»
Γιοκ, ρίζα μ’, γιοκ! Στερεμονήν…
Αχ! Από τώρα πώς ’κι θα τερώ;
Νύχταν ημέραν σο μνήμα σ’
Και σο ταφί σ’ θα κλαίγω
Ε, άστρε μ’, άστρε μ’!
Για τέρεν! Θαρρείς λάμπ’ άμον τον ήλιο!
Ρίζα μ’, φωτά͜εις και επέρασαν τα νι͜άτα σ’ ι-σ’ σο χώμαν
Ε! Ν’ αηλί εμέν την ορφανήν! Ν’ αηλί εμέν!
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
α’(ατό) αυτό, το
αγνάαξιοθαύμαστα, περίεργα
αέτσ’έτσι
αηλίαλίμονο ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός)
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
αποθάν’πεθαίνει
ας σουαπό του, από τότε που/αφότου, από αυτό που
άστρε(κλητ) άστρο!
άτσ̌απαάραγε, αναρωτιέμαι acaba/ʿacebā
ατώρατώρα
βερι͜ανένερειπωμένο, ρημαγμένο virane/vīrāne
βζησμένονσβησμένο/η
γιοκόχι yok
γιόξαμ’ή μήπως yoksa+μη
’δέντίποτα
δι͜αβαίν’(για τόπο) περνάει/ώ, διασχίζει/ω, (για χρόνο) περνάει/ώ διαβαίνω
εβγαίν’βγαίνει
εγέντονέγινε
εμόνδικός/ή/ό μου ἐμοῦ
έν’είναι
εξέγκενέβγαλε
επεθάν’ναπέθαινα
επεθάν’νενπέθαινε
επέρεπήρε
εποίκαέκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
εποίν’νεςέκανες, έφτιαχνες ποιέω-ῶ
επολέμεσαπολέμησα, μτφ. προσπάθησα
ευτάγ’κάνω/ει, φτιάχνω/ει εὐθειάζω
εφέκεςάφησες
’ίνεταιγίνεται
κατηβάζωκατεβάζω
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κι α’μα, ειδεμή, αλλιώς, μήπως αμή < μσν. < ἄμμε < ἀμμή < ἄν μη «αλλ’ όμως»
μαναχ̌έσσανμονάχη
ν’ αηλίαλίμονο μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός
ξάικαθόλου
ορφάντσεςάφησες ορφανό
παπάλι, επίσης, ακόμα
παράλεφτά, το χρήμα para/pāre
περάν’περνάει
περάνωπερνάω
’ποίκες(εποίκες) έκανες, έφτιαξες ποιέω-ῶ
πουλόποπουλάκι
πουσ̌μανεύ’ςμετανιώνεις pişman olmak<paşmān
στερεμονήνσταμάτημα, παύση, ησυχία
ταφίτάφο
τέρεν(προστ.) κοίταξε
τερώκοιτώ
τιδέντίποτα
’φτάμεκάνουμε, φτιάχνουμε εὐθειάζω
φωτά͜ειςφωτίζεις, λάμπεις
ψ̌ηψυχή

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2024

Τραγούδια: 9120 | Albums/Singles: 1466 | Συντελεστές: 1857 | Λήμματα: 15694
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr