Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

Αρχινώ και λέγω σας

Αξέχαστο ποντιακό γλέντιΑξέχαστο ποντιακό γλέντι

Στιχουργοί: Παραδοσιακό

Συνθέτες: Παραδοσιακό

Καλλιτέχνες: Σοφία Νικολαΐδη, Στάθης Νικολαΐδης


Αρχινώ και λέγω σας
έναν μικρόν ιστορίαν
Σην Παλάφσ̌αν¹ όντες εζήν’ναμ’
παλαλά πολλά εποίναμ’

Αβούτειν’ ξαν αδακέσ’
τρέχ’νε ση Μιχά’ -ν- εκέσ’
Ένας νύφε έναν ημέραν
τη γαϊδάρ’ τη θαγατέραν

Ταβίζ’ με την πεθεράν ατ’ς,
σ’κούται φουρλαεύ’ απάν’ ατ’ς
Εξέγκεν το τακούν’ ατ’ς,
λέει την πεθεράν ατ’ς «Τσούνα!
Το κιφάλι σ’ άμον τας̌!
Εθαρρείς ’κι θα ψοφάς;»
Επιάσταν ’ς σα μαλλία,
εμαζεύτεν η γειτονία

Έρθεν κι ένας γειτονάς
λέει ατεν «εσύ ντ’ ευτάς;
Νέτσ̌η συ ’κ’ εντρέπεσαι;
Γιάτι κρού’ς την πεθερά σ’;»

Λέει ατον «Εσύ ντό θέλτς;
Το σ̌κυλίν θα γουρταρεύ’ς;»
Λέει η πεθερά ση νύφεν
«Μεσημέρτς έντον ’κ’ ενίφτεν»

Εγώ ευτάω τα δουλείας
θα τερώ και τα παιδία σ’
Ση κυρού σ’ ’κ’ είχ̌ες νερόν
αδά, θέλτς και παραγιόν

’Κ’ είχα πεθερά καλέσσα
Αχ! εγώ η τυχερέσσα
Τα βουτούρτα, τα τυρία
έχ̌’ α̤τα με τα κλειδία

Και η νύφε η καημέντσα
πάντα ζαρογουλιαμέντσα
Πάντα ευτάει υπομονή
τρώει κρομμύδι͜α και ψωμίν

Πεθερά τ’ς χατεύ’ ατεν
«Εξ’ ας σ’ οσπίτ’» λέει ατεν
Και η νύφε σ’κούται πάει
και παράπονον ’κ’ ευτάει

Άμον ντ’ έφτασεν σ’ οσπίτ’ν ατ’ς
είδεν και την αδελφήν ατ’ς
Αδελφή ατ’ς εγροίκ’σεν α’,
μάναν ατ’ς πα είπεν α’

Η μάναν ατ’ς εβγαίν’ οξ̌ωκά
κι ερωτά ’τεν πρώτα-πρώτα
«Νέτσ̌η ντ’ έπαθες και κλαις
και τη μάνα σ’ ’δέν ’κι λες;»

«Νέτσ̌η μάνα μ’ ερωτάς με -ν
Ποίσον φαΐ να χορτά͜εις με»
-«Γουρπάν’ εγώ ση γούλα σ’
Μέρ’ εφέκες την Τασούλα σ’;»
-«Η Τασούλα έν’ σ’ οσπίτ’ν ατ’ς
δικαιούται ατεν ο κύρ’ς ατ’ς

Και η πεθερά μ’ κακέσσα
πάντα αφήν’ με νηστικέσσα
Τσακών’ κι ευτάει το φούστορον
και τρώει α’ μαναχέσσα
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
α’(ατό) αυτό, το
αβούτειν’αυτοί
αδάεδώ
αδακέσ’εδώ γύρω, κάπου εδώ
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
απάν’πάνω
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ατεναυτήν
ατ’ςαυτής, της
αφήν’αφήνει
βουτούρταβούτυρα
γαϊδάρ’(γεν.) γαϊδάρου
γούλαλαιμός gula
γουρπάν’θυσία kurban/ḳurbān
γουρταρεύ’ςγλυτώνεις κτ/κπ από, διασώζεις kurtarmak
’δέντίποτα
δουλείας(ονομ. πληθ.) δουλειές, (γεν. ενικ.) δουλειάς
εβγαίν’βγαίνει
εγροίκ’σενκατάλαβε
εζήν’ναμ’ζούσαμε
εθαρρείςθαρρείς, νομίζεις, υποθέτεις
εκέσ’εκεί
εμαζεύτενμαζεύτηκε
έν’είναι
ενίφτεννίφτηκε, πλύθηκε
έντονέγινε
εντρέπεσαιντρέπεσαι
εξέγκενέβγαλε
επιάστανπιάστηκαν
εποίναμ’κάναμε, φτιάχναμε ποιέω-ῶ
έρθενήρθε
ερωτάρωτάει
ερωτάςρωτάς
ευτάεικάνει, φτιάχνει εὐθειάζω
ευτάςκάνεις, φτιάχνεις εὐθειάζω
ευτάωκάνω, φτιάχνω εὐθειάζω
εφέκεςάφησες
έχ̌’έχει
ζαρογουλιαμέντσαστραβολαιμιασμένη
θαγατέρανθυγατέρα, κόρη
θέλτςθέλεις
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καημέντσακαημένη
κακέσσακακιά
καλέσσακαλή
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιφάλικεφάλι
κρού’ςχτυπάς κρούω
κυρούπατέρα
κύρ’ςκύρης, πατέρας
μαναχέσσαμονάχη
μέρ’(μέρου, επιρρ.) πού, προς ορισμένο μέρος, όποιος
μεσημέρτςμεσημέρι
νέτσ̌ηΕ! κόρη, ε! εσύ
νηστικέσσανηστική
νύφενύφη
νύφεννύφη
ξανπάλι, ξανά
όντεςόταν
οξ̌ωκάέξω
οσπίτ’σπίτι hospitium<hospes
οσπίτ’νσπίτι hospitium<hospes
παπάλι, επίσης, ακόμα
παιδίαπαιδιά
παλαλάτρελά, τρέλες
ποίσον(προστ.) κάνε, φτιάξε ποιέω, ποιῶ
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
’ς(ας) από
σ’κούταισηκώνεται
ταβίζ’μαλώνω/ει, φιλονικώ/εί, επιπλήττω/ει dava/daʿvā
τακούν’τακούνι taccon(e)
τας̌πέτρα, λίθος taş
’τεναυτήν
τερώκοιτώ
τρέχ’νετρέχουν
τσακών’σπάω/ει
τσούνασκύλα κύων→κύαινα
τυχερέσσατυχερή
φουρλαεύ’ορμάει, χιμάει, εκτινάσσεται, εκτοξεύεται fırlamak
φούστορονομελέτα
χατεύ’διώχνω/ει atmak
χορτά͜ειςχορταίνεις
Σημειώσεις
¹ (Γνωστό και ως Μπαλάφτσα ή Μπάλεβετς) Παλιά ονομασία του χωριού Κολχικό Θεσσαλονίκης

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Τραγούδια: 9545 | Albums/Singles: 1679 | Συντελεστές: 1943 | Λήμματα: 15799
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr