Προβολή Τραγουδιού
Τα δώδεκα μήνας |
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Γιώργος Αμαραντίδης, Ηλίας Υφαντίδης
Έρθεν, πουλί μ’, ο Καλαντάρτς, έρθεν ο Καλαντάρης Μενώ σε και αν ’κι έρχ̌εσαι, να έρ’ται το χαπάρι σ’ Εδέβεν πλάν ο Καλαντάρτς σον Κούντουρον θα πάμε Αρνί μ’, αν ’κι θα έρχ̌εσαι ας σο κακό μ’ θα χάμαι Εδέβεν πλάν ο Κούντουρον του Μάρτ’ τ’ ωτία εφάνθαν Τα χ̌ιόνι͜α όλι͜α ελύγανε ας σα ραχ̌ία εχάθαν Έρθεν Απρίλτς με το καλόν, έγκεν τα πρασινάδας Ξενιτεύ’νε οι νιόπαντροι και κλαίγ’νε τα νυφάδας Όντες έρ’ται ο Καλομηνάς φυτρών’νε τα χορτάρι͜α Ντ’ έμορφα επρασίντσανε τ’ ομάλια, τα παρχάρι͜α Έρθεν και -ν- ο Κερασινόν θα ’ίν’νταν τα κεράσι͜α Παιδάντ’ πολλά μη τρώτε͜ ατα θά ’ρχουσ’νε͜ απάν’ σην ράχ̌ι͜αν Έρθεν, γιαβρί μ’, ο Χορτοθέρτς για έπαρ’ το καγάνι σ’ Κάποτ’ έλα -ν- ευρία με, ας έ͜εις Θεόν απάν’ ι-σ’ Επάτεσαμ’ τον Αύγουστον και ση χ̌ιονί’ την άκραν Κατάραν έ͜εις ας σον Θεόν να μη στεγνώντς τα δάκρυ͜α μ’ Σταυρίτα ετοιμάουνταν οι ξενιτι͜άρ’ να φεύ’νε και πριν να ξενιτεύκουνταν κορίτσ̌ι͜α φυγαδεύ’νε Τρυγομηνάς, χ̌ειμός καιρός τα χ̌ιόνι͜α σα ραχ̌ία Ας σα παρχάρια έφυγαν ’κατήβαν σα χωρία Κρυάδας και χ̌ιόνι͜α πολλά έγκεν ο Αεργίτες Σον κρύον π’ ευτάει σεβταλούκ’ θα έν’ πολλά τεχνίτες Έρθαμε σον Χριστουγεννάρ’ και σ’ όλτς «Χριστός ’γεννέθεν» Τα μήνας γίν’νταν δώδεκα κι ο χρόνον ετελέθεν
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
Αεργίτες | Νοέμβριος | ||
άκραν | άκρη | ||
απάν’ | πάνω | ||
Απρίλτς | Απρίλιος | ||
ατα | αυτά | ||
Αύγουστον | ο μήνας Αύγουστος | ||
’γεννέθεν | (εγεννέθεν) γεννήθηκε | ||
γιαβρί | μωρό, μικρό, παιδί | yavru | |
γίν’νταν | γίνονται | ||
έ͜εις | έχεις | ||
έγκεν | έφερε | ||
εδέβεν | πήγε, διάβηκε, διέσχισε, ξεπέρασε | διαβαίνω | |
ελύγανε | έλιωσαν | ||
έμορφα | όμορφα | ||
έν’ | είναι | ||
έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
επάτεσαμ’ | πατήσαμε | ||
επρασίντσανε | πρασίνησαν | ||
έρθαμε | ήρθαμε | ||
έρθεν | ήρθε | ||
έρ’ται | έρχεται | ||
ετελέθεν | (αμτβ.) τελείωσε, εξαντλήθηκε, μτφ. πέθανε | ||
ετοιμάουνταν | ετοιμάζονται | ||
ευρία | (προστ.) βρες | ||
ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
εφάνθαν | φάνηκαν, εμφανίστηκαν | ||
εχάθαν | χάθηκαν | ||
’ίν’νταν | γίνονται | ||
καγάνι | δρεπάνι | ||
Καλαντάρτς | Ιανουάριος | ||
Καλομηνάς | Μάιος | ||
’κατήβαν | (εκατήβαν) κατέβηκαν | ||
Κερασινόν | Ιούνιος | ||
’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
κλαίγ’νε | κλαίνε | ||
Κούντουρον | Φεβρουάριος | ||
μενώ | ειδοποιώ, στέλνω μήνυμα, πληροφορώ, παραγγέλνω | μηνύω | |
νυφάδας | νύφες | ||
ξενιτεύκουνταν | ξενιτεύονται | ||
ξενιτεύ’νε | ξενιτεύονται | ||
όλτς | όλους | ||
ομάλια | ομαλοί δρόμοι, ευθείες, πεδιάδες, ομαλά (επίρρ) | ||
όντες | όταν | ||
παιδάντ’ | παιδιά αγόρια | ||
παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
πλάν | πλάι, πλαϊνό/ παρακείμενο μέρος, παραπέρα | ||
πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
ράχ̌ι͜αν | ράχη, πλάτη | ||
σεβταλούκ’ | έρωτας | sevdalık | |
Σταυρίτα | Σεπτέμβρη | ||
Τρυγομηνάς | Οκτώβριος | ||
φεύ’νε | φεύγουν | ||
φυγαδεύ’νε | φυγαδεύουν | ||
χ̌ειμός | χειμώνας | ||
χ̌ιονί’ | χιονιού | ||
χάμαι | χάνομαι, μτφ. πεθαίνω | ||
Χορτοθέρτς | Ιούλιος | ||
χωρία | χωριά | ||
ωτία | αυτιά |