Ο αιχμάλωτος

Οι Τούρκ’ όντες εκούρσευαν
την Πόλ’ την Ρωμανίαν
Επάτ’νανε τα εκκλησ̌ι͜άς
κι επαίρ’ναν τα εικόνας

Επαίρ’νανε χρυσά σταυρούς
κι αργυρά μαστραπάδες
Επέραν και τη μάνα μου,
σ’ εμέν έμποδος έτον

Επήγεν και -ν- εποίκε με
σ’ Εμίρ Αλή τα σκάλας
Εμέν ατέ ’πεσ̌λέευεν
με το μέλ’, με το γάλαν

Με το μέλ’, με τ’ ανθόγαλαν
και με τ’ αρνί’ το κρέας
Σα φανερά ’ταντάνιζεν,
σα κρυφά δι͜αρμενεύ’ με

-Υιέ μ’, αν ζεις και γίνεσαι
ση Ρωμανίαν φύγον
Εκεί έ͜εις κυρ’ Ανδρόνικον,
καλαδελφόν Ξαντίνον

[Ακολουθεί αφήγηση από Λάζο Τερζά]

Εγέντονε ο αιχμάλωτον,
εγέντονε κι αρματώθεν
Επέρεν τ’ ελαφρόν σπαθίν
κι ελλενικόν κοντάριν
’τοιμάσ̌κεται ο αιχμάλωτον
και τση Δενής την στράταν

«Αστρίτσι͜α μ’, χαμηλώσετεν,
φεγγάριν, κάθεν έλα
για δείξετε με την στρατήν
ντο πάει σην Ρωμανίαν»

Οι άστροι εχαμέλεναν,
οι φέγγοι κάθεν έρθαν
Έδειξαν ατον την στρατήν
ντο πάει σην Ρωμανίαν

Ασ’ το επαρακούρσεψεν,
τα γαίματα λουσμένος
κύρην και υιόν επέντεσεν
απάν’ σο σταυροδρόμιν
Ο κύρης εκοιμήθηκεν,
ο γιόκας έν’ στα ξύπνι͜α
Δι͜αβαίν’ καλημερίζ’ α̤τον,
καλημέραν ’κ’ επέρεν
Έσυραν τα σπαθία τουν
να κρούγ’νε τ’ έναν τ’ άλλο
’Τσακώθαν τα σπαθία τουν
’κι κρούγ’νε τ’ έναν τ’ άλλο
Έσυραν τα κοντάρι͜α τουν
να κρούγ’νε τ’ έναν τ’ άλλο
’Τσακώθαν τα κοντάρι͜α τουν
’κι κρούγ’νε τ’ έναν τ’ άλλο
Έρχουνταν κι ανταμούντανε
και κρούγ’νε μουστουνίας
Ας του μουστί’ το χτύπεμαν
εγνέφιξεν ο κύρ’ς ατ’

-Υιέ μ’! Υιέ μ’, κανείς ’κ’ εντώκε σε;
Εσέν κανείς ’κι κρούει;
Κατά π’ ελέπ’νε τ’ ομμάτι͜α μου,
ατός έ͜ει σε και πάει
Για στά, για στά και ας ’ρωτούμ’ ατον:
τα γονικά τ’ απόθεν;

-Σον Θεό σ’! Σον Θεό σ’, αιχμάλωτε,
τα γονικά σ’ απόθεν;

-’Κ’ εξέρτς όνταν εκούρσευαν
Την Πόλ’ την Ρωμανίαν;
Επάτ’νανε τα εγκλησι͜άς
κι επαίρ’ναν τα εικόνας,
επαίρ’νανε χρυσά σταυρά
κι αργυρά μαστραπάδες
’Κούρσευαν τον Ανδρόνικον
κι επαίρ’νανε τη μάνα μ’
Επέραν ατην κι έφυγαν
σ’ Εμίρ Αλή τα σκάλας

-Παιδίν έμ’νε και εγέρασα,
ζευγάρ’ γεράκια ’κ’ είχα
κι ατώρα ασ’ τ’ εγέρασα
ζευγάρ’ γεράκια εχτέθα

Ασ’ τη χαράν ατ’ το πολλά
’κατήβανε τα δάκρυ͜α τ’
’Κατήβανε τα δάκρυ͜α του
Καλομηνά χαλάτσ̌ι͜α
Κλώσ̌κεται σην Ανατολήν
κάμνει τρεις μετανοίας
-Χριστέ μ’! Χριστέ μ’ αν εκατέβαιναν
το πέραν κιάν’ φουσάτον
μουδέ πολλά, μουδέ ολίγον,
εννέα χ̌ιλιάδας
να επαίρ’να τα γεράκια μου
εγώ εκείνα εντούνα

Το λόγον ατ’ ’κ’ επλέρωσεν,
το λόγον ατ’ ’κ’ εξείπεν
Όνταν τερεί το πέραν κιάν’
φουσάτον κατεβαίνει,
μουδέ πολλά, μουδέ ολίγον
εννέα χ̌ιλιάδας
Επήρεν τα γεράκια του
εκείντς εκεί εντώκεν

Εκεί που κρούει ο Εξάντινον,
το γαίμαν να πλαντάζει
Εκεί που κρούει ο αιχμάλωτον,
το γαίμαν ους την γούλαν

-Οπίσ’, οπίσ’, Εμίρ Αλή,
οπίσ’ κι εσέν μη κρούγω!
Τ’ ομμάτι͜α μ’ εθαμπούρωσαν
και το σπαθί μ’ έχ̌’ άφναν
Αν κρούγω και σκοτώνω σε
θα λένε έν’ φονέας
’Κι κρούγω και σκοτώνω σε,
θα λέγ’νε εφοβέθεν
Εγώ ’κι κρούγω και σκοτώνω σε
κι ας λένε έν’ φοβετσ̌έας»