Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

3η Ενότητα

Ποντιακό γλέντι με τον Γιώργο Αμαραντίδη και τον Στάθη ΝικολαΐδηΠοντιακό γλέντι με τον Γιώργο Αμαραντίδη και τον Στάθη Νικολαΐδη

Στιχουργοί: Παραδοσιακό

Συνθέτες: Παραδοσιακό

Καλλιτέχνες: Γιώργος Αμαραντίδης, Στάθης Νικολαΐδης


Φώταξον, ήλε μ’, φώταξον
[και -ν-] ας λύουνταν τα χ̌ιόνι͜α
[και] ν’ έρχουνταν σο ταφόπο μου
και κελαηδούν τ’ αηδόνι͜α

[Και -ν-] Εσείς, αστρόπα τ’ ουρανού
[και] φωτάξτεν σην σκοτίαν
[Και] βαθέα εντώκαν το ταφί μ’
[και -ν-] απέσ’ σην υγρασίαν

♫

Ουρανόν να ’χαλάουτον,
η γη να μετακείτον
Τ’ εμόν εγάπη και τ’ εσόν
τεά ’κι θ’ ετελείτον

Πού είν’ εκείν’ που έλεγαν
«εμείς πάντα θα ζούμε»;
Εκείν’ επήγανε σον Άδ’
κι εμάς αναστορούνε

Ανάθεμα ντο έταξες,
καγιά να έν’ ντ’ εδώκες
Σοι τουσ̌μανίων τα χ̌έρι͜α
την ψ̌η μ’ επαρεδώκες

♫

Κρωμέτ’ς θα παίρω μετ’ εμέν
όλ’ ζίπκας να φορούνε -ν-
κι όντες εβγαίν’ το χαλαπότ’
να εγροικούν και κρούγ’νε

Εγώ ποντιοπούλ’ είμαι,
ματώνω, ’κι ματούμαι
Σην Σουμελάν την Παναγιά
θα πάγω στεφανούμαι

♫

Ποίον δεντρόν κρατεί βρεχ̌ήν;
Ποία δεντρόπα χ̌ιόνι͜α;
Ποίον κορίτσ’ κρατεί σεβντάν,
πουλί μ’, ατόσα χρόνια;

Πόσα φοράς, μικρόν αρνί μ’,
δάκρυ͜αν έκχ̌’σα κι ενίφτα;
Πόσα φοράς ’κ’ εχώριζα
ημέραν ας σην νύχταν;

♫

Δεκαοχτώ χρονών κορίτσ’
λέγ’νε ατο έν’ μικρίκον [έλα -ν- έλα]
[Και -ν-] Αρ’ μετ’ ατό θα κοιμάσαι
να μη χορτά͜εις τον ύπνον [έλα -ν- έλα]

Μίαν κάπως να σ̌ασ̌ιρεύ’ς
και γελαστά τερείς με [έλα -ν- έλα]
[Και -ν-] Όλια τη κοσμί’ τα καλά
τοπλαεύ’ς και χαρί͜εις με [έλα -ν- έλα]

♫

Τον πατέρα μ’ εγώ αγαπώ
ασ’ εμέναν πολλά -νι
Την μάνα μ’ εροθύμεσα
να ’φτάγω παλαλά -νι

Απόψ’ κι οψέ το βράδον,
έμπρι͜α μ’ έρθεν ο Χάρον
Τον θάνατον ’κ’ ενούνιζα,
τ’ εμετέρτς πώς θα χάνω

Ο κύρη μ’ έν’ ας σην Σαντά -ν-,
η μάνα μ’ Ολασέτ’σσα
Εγώ το ρακίν ’κ’ έπινα,
ατώρα πώς εμέτσα;

Απόψ’ κι οψέ το βράδον,
έμπρι͜α μ’ έρθεν ο Χάρον
Τον θάνατον ’κ’ ενούνιζα,
τ’ εμετέρτς πώς θα χάνω

♫

Θα σ’κούμαι τα μεσάνυχτα
τον φέγγον να πιάνω
και μετ’ εσέν την έμορφον
τα παλαλά ντ’ ευτάω
και για τ’ εσέν μικρόν αρνί μ’
τα παλαλά ντ’ ευτάω

Αχά ξαν! Αχού ξαν!
Τα πετεινάρι͜α εκούξαν
Ατά τα σ̌κυλοκόριτσα
απ’ οπίσ’ ι-μ’ ερρούξαν
Ατά τα σ̌κυλοκούταβα
απ’ οπίσ’ ι-μ’ ερρούξαν

Έρθα, πουλί μ’, ση μαχαλά σ’,
εσέβα σο χωρίο σ’
Άνοιξον έπαρ’ με -ν- απέσ’
ερρίγασα, έν’ κρύος

Παρθένα μ’, ξαν Παρθένα μ’,
εβράχα για τ’ εσένα
Άσ’ την μανίτσα σ’, σ̌κύλ’ κουτάβ’,
και -ν- έλα μετ’ εμένα

♫

Ήλε μ’, ας σην ανατολή σ’
φέρον με το πουλόπο μ’
Μη λες με τεάμ’ ’κ’ επορείς
θα τρώγω το καρδόπο μ’
Μη λες με τεάμ’ ’κ’ επορείς
και καίγω το καρδόπο μ’

Ήλιε μ’, σ’ εμέν απάν’ μη κρού’ς!
Εγώ είμαι αποθαμένον
Ας σην εγάπην έρημον,
ας σην σεβντάν καμένον
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αναστορούνεθυμούνται, αναπολούν
άνοιξον(προστ.) άνοιξε
απάν’πάνω
απέσ’μέσα
αποθαμένονπεθαμένος/ο
ασ’από
άσ’(προστ.) άσε, άφησε
αστρόπααστεράκια
ατάαυτά
ατώρατώρα
βαθέαβαθιά
βράδονβράδυ
βρεχ̌ήνβροχή
δεντρόπαδεντράκια
εβγαίν’βγαίνει
εβράχαβράχηκα
εγάπηαγάπη
εγροικούνκαταλαβαίνουν
εδώκεςέδωσες
είν’(για πληθ.) είναι
εκείν’εκείνοι/α
εκούξανφώναξαν, λάλησαν, κάλεσαν κπ ονομαστικά
έκχ̌’σαεξέχυσα, έχυσα, εξέβαλα εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω
εμετέρτςημέτερους, δικούς μου (ανθρώπους) ἡμέτερος
εμέτσαμέθυσα
εμόνδικός/ή/ό μου ἐμοῦ
έμορφονόμορφο
έμπρι͜αμπροστά
έν’είναι
ενίφτανίφτηκα, πλύθηκα
ενούνιζασκεφτόμουν
εντώκανχτύπησαν
έπαρ’(προστ.) πάρε
επαρεδώκεςπαρέδωσες
επορείςμπορείς
έρθαήρθα
έρθενήρθε
εροθύμεσανοστάλγησα
ερρίγασακρύωσα ῥιγέω-ῶ
ερρούξανέπεσαν
έρχουντανέρχονται
εσέβαμπήκα
εσόνδικός/ή/ό σου
ετελείτον(αμτβ.) τελείωνε, εξαντλούνταν, μτφ. πέθαινε
ευτάωκάνω, φτιάχνω εὐθειάζω
εχώριζαχώριζα, ξεχώριζα, ξεδιάλεγα
ζίπκαςαντρικές φορεσιές της εποχής zıpka<(αμπχαζικά) adziykva (=στενό παντελόνι)
θάνατονθάνατος
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
καγιάβραχώδης τόπος kaya
καρδόποκαρδούλα
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κοσμί’κόσμου
κρατείκρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει
κρούγ’νεχτυπούνε κρούω
κρού’ςχτυπάς κρούω
κρύοςκρύο, ψύχος
λέγ’νελένε
λύουντανλιώνουν
ματούμαιματώνομαι
μαχαλάγειτονιά mahalle/maḥalle
μετ’μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος)
μετακείτονμετακινούταν
μίανμια φορά
μικρίκονμικρούλης/α/ικο
ξανπάλι, ξανά
όλ’όλοι/α
όλιαόλα
όντεςόταν
οπίσ’πίσω
οψέχθες
παίρωπαίρνω
παλαλάτρελά, τρέλες
πετεινάρι͜α(υποκορ.) πετεινοί
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
πουλόποπουλάκι
ρακίναλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων rakı/ˁaraḳī
σ̌ασ̌ιρεύ’ςσαστίζεις, τα έχεις χαμένα şaşırmak
σεβντάναγάπη, έρωτα sevda/sevdā
σκοτίανσκοτάδι
σ’κούμαισηκώνομαι
σ̌κύλ’(γεν.) σκύλου
σοιστους/στις, τους/τις
στεφανούμαιστεφανώνομαι
ταφίτάφο
ταφόπο(υποκορ.) τάφος
τεάτάχα, δήθεν, υποτίθεται deyü (οθωμ. περιόδου)
τεάμ’δήθεν, τάχα μη deyü (οθωμ. περιόδου)
τερείςκοιτάς
τοπλαεύ’ςμαζεύεις, συγκεντρώνεις toplamak
τουσ̌μανίωνεχθρών düşman/duşmān
φέγγονφεγγάρι
φέρον(προστ.) φέρε
φοράςφορές
’φτάγω(ευτάγω) κάνω, φτιάχνω εὐθειάζω
φώταξον(προστ.) φώτισε
φωτάξτεν(προστ.) φωτίστε
’χαλάουτον(εχαλάουτον) χαλούσε, καταστρεφόταν
χαλαπότ’φασαρία, μπελάς, ανακατωσούρα хлопот
χαρί͜ειςχαρίζεις
χορτά͜ειςχορταίνεις
ψ̌ηψυχή
Σημειώσεις
1. Φώταξον ήλε μ’ φώταξον
2. Ουρανόν να ’χαλάουτον
3. Κρωμέτ’ς θα παίρω μετ’ εμέν
4. Ποίον δέντρον κρατεί βρεχ̌ήν
5. Δεκαοκτώ χρονών κορίτσ’
6. Τον πατέρα μ’ εγώ αγαπώ
7. Θα σ’κούμαι τα μεσάνυχτα
8. Ήλε μ’, ας σην ανατολή σ’

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Τραγούδια: 9577 | Albums/Singles: 1696 | Συντελεστές: 1997 | Λήμματα: 15802
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr