Προβολή Τραγουδιού
2η Ενότητα
Ποντιακό γλέντι με τον Γιώργο Αμαραντίδη και τον Στάθη ΝικολαΐδηΣτιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Γιώργος Αμαραντίδης, Στάθης Νικολαΐδης
Ακεί πέρα σ’ ορμανόπον η τρυγόνα η κορώνα Έστεκεν εποίν’νεν ξύλα η τρυγόνα η κορώνα Η τρυγόνα με τ’ ορτάρι͜α η τρυγόνα η κορώνα Πάει σ’ ορμάν’ σωρεύ’ χορτάρι͜α η τρυγόνα η κορώνα Άντρας ατ’ς έτον μυξέας η τρυγόνα η κορώνα Τα ξύλα ατ’ς έσαν οξέας η τρυγόνα η κορώνα Τα χ̌έρι͜α τ’ς αμόν τσατσία η τρυγόνα η κορώνα Όλο στούδι͜α και πετσία η τρυγόνα η κορώνα ♫ -Γραία γραία χόρεψον -Να χορεύω ’κ’ επορώ Αν καλοκρατείτε με πέκιαμ’ σείουμαι κι εγώ Τη τυφεκί’ μ’ το ταπάν άμον το Καρά-Καπάν Τη σεβντάς ι-μ’ τ’ όνεμαν γραμμένον έν’ εκειαπάν’ Τ’ αραπάς ι-μ’ το τεκίρ’ στρογγυλά κυλίεται Σεβνταλίν παιδίν είμαι το καρδόπο μ’ λύεται Έι! κουτσήν μελαχρινήν μόνασον με έναν βραδήν Άψον τ’ άψιμο σ’, άψον κι όλα τα ξύλα σ’ κάψον Γεια σου Σ̌ιμούλ με τα τοξαρέας ι-σ’!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| ακεί | εκεί | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ||
| αραπάς | άμαξας | araba | |
| άψιμο | φωτιά | ||
| άψον | άναψε (προστ.) | ||
| βραδήν | βράδυ | ||
| γραία | γριά | ||
| εκειαπάν’ | εκεί πάνω | ||
| έν’ | είναι | ||
| εποίν’νεν | έκανε, έφτιαχνε | ποιέω-ῶ | |
| επορώ | μπορώ | ||
| έσαν | ήταν | ||
| έτον | ήταν | ||
| ’κ’ | δεν | ουκί<οὐχί | |
| καπάν | οι μπάσα κουρδισμένες χορδές της λύρας | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κάψον | κάψε (προστ.) | ||
| κορώνα | (ή κορόνα) κουρούνα, μτφ. προσφώνηση γυναίκας (για γυναίκα που χήρεψε), μτφ. καημένη | κορώνη | |
| κυλίεται | κυλιέται | ||
| λύεται | λιώνει | ||
| μόνασον | φιλοξένησε για διανυκτέρευση (προστ.) | ||
| μυξέας | μυξιάρης | ||
| όνεμαν | όνομα | ||
| οξέας | οξιές | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| ορμανόπον | δασάκι | orman | |
| ορτάρι͜α | μάλλινες κάλτσες | ἀορτήρ | |
| πέκιαμ’ | ίσως να, πιθανόν να, μπας και (με την ελπίδα να συμβεί) | belki (αραβ. bel+ περσ. ki) | |
| σεβνταλίν | ερωτοχτυπημένη/ο, ερωτευμένη/ο, ερωτικό | sevdalı | |
| σεβντάς | αγάπης, έρωτα | sevda/sevdā | |
| στούδι͜α | κόκκαλα | ὀστοῦν~οστούδιον | |
| σωρεύ’ | μαζεύει, συγκεντρώνει | σωρεύω | |
| ταπάν | βάση, το πίσω τμήμα (κοντάκι) τυφεκίου | taban | |
| τεκίρ’ | τροχός | teker | |
| τοξαρέας | δοξαριές | ||
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| τσατσία | ξεροκλάδια θάμνων, φρύγανα | ||
| τυφεκί’ | τουφεκιού | tüfek/tufeng | |
| χόρεψον | χόρεψε (προστ.) |
1) Η τρυγόνα 2) Τογιαλίδικο Τικ