Ποντιακός Στίχος

Προβολή Τραγουδιού

Κατεβάστε τους στίχους σε PDF

1η Ενότητα

Ποντιακό γλέντι με τον Γιώργο Αμαραντίδη και τον Στάθη ΝικολαΐδηΠοντιακό γλέντι με τον Γιώργο Αμαραντίδη και τον Στάθη Νικολαΐδη

Στιχουργοί: Παραδοσιακό

Συνθέτες: Παραδοσιακό

Καλλιτέχνες: Γιώργος Αμαραντίδης, Στάθης Νικολαΐδης


Αναστορώ τα παλαιά
κι η καρδι͜ά μ’ φαρμακούται
Όλιον ο Πόντον κρούει σο νου μ’
και -ν- η γούλα μ’ γομούται

Έκιτι τόπι͜α έμορφα
τη πατρίδας χωρία
Ραχ̌όπα που -ν- επέμ’νετε
με τα νερά τα κρύα

♫

Ανάθεμα και τα μακρά
όθεν ’κι πάει λαλία -ν
Τ’ ομμάτι͜α μ’ εσκοτείνεψαν
ας σην αροθυμίαν

Η ξενιτει͜ά κι ο θάνατον
τα δύο έναν ’κ’ είναι
Νε! Πουλί μ’, ν’ αηλί εμέν!
Εζύγιαξα κι ετέρεσα,
η ξενιτει͜ά βαρύν έν’

♫

Εσέν η μάναν π’ εποίν’νεν
άλλ’ έναν κατ’ εποίν’νεν;
Εποίκε σε πολλά έμορφον
σ’ εμέν πελιάν εφήν’νεν

Η Ματσουκάτ’σσα η νύφε
τιμά τον πεθερόν ατ’ς
Τα μάγ’λα τ’ς είναι πλουμιστά
να τρώγω τον Θεόν ατ’ς

♫

Η σ̌ιταντάνα εχόρευεν
τ’ αντζία τ’ς άν’ ’κ’ επαίρ’νεν
Τα περπεντούλια ’σείουσαν
κι άμον κερβάνα επέγ’νεν

Σ̌ιτα-σ̌ιτα σ̌ιταϊντάνα
Λελεύω σε κερβάνα!
Σ̌ιτα-σ̌ιτα σ̌ιταϊντάνα

Αν ερωτά σε -ν- η μάνα σ’,
πέ’ ατέναν «ελάσκουμ’
Μετ’ έναν νέικον παλληκάρ’
εγώ -ν- επαιχνιδι͜άσκουμ’»

Σ̌ιτα-σ̌ιτα σ̌ιταντάνα
Να λελεύω σε κερβάνα!
Σ̌ιτα-σ̌ιτα σ̌ιταντάνα

♫

Εγώ εσέν κι εσύ εμέν
πασ̌κείμ’ ’κι αροθυμούμε;
Τ’ έναν τ’ άλλον να ελέπομε
καμίαν ’κ’ επορούμε

Τ’ όνομαν ατ’ς Κερεκή,
τ’ ομμάτι͜α τ’ς είν’ ποντικί’
Τ’ όνομαν ατ’ς εν Παρέσσα
έτονε πολλά ψηλέσσα

Που είπανε ας είπανε,
που θα λέγ’νε ας πάν’ λέγ’νε
Που ’κ’ έξεραν και είπανε
τ’ ομμάτι͜α τουν να εβγαίν’νε
Εγώ κι εσύ να χ̌αίρουμες
και -ν- οι τουσ̌μάν’ ας κλαίγ’νε

♫

Καλέσσα έν’ η πεθερά
ούσνα σύρ’ και τυλί͜ει σε,
Ας σου τυλί͜ει σε κι υστερνά
σ’ ομμάτι͜α ’κι τερεί σε

Έμορφα είχ̌ες ήσυχον,
Γιωρίκα, το κιφάλι σ’
Απ’ ετώρα/ατώρα όθεν κέσ’ πας
θα σύρ’νε ’ς σο δουκάλι σ’ 

Τον Θανάσ’ όντες λέγ’νε ατον
«Η πεθερά σ’ έχ̌’ κι έρ’ται»
Η όρεξη ατ’ κόφκεται,
φαΐν σον νουν ατ’ ’κ’ έρ’ται

♫

Ασ’ όλι͜ον προκομμέντσα έν’
η νύφε τη Δευτέρας
Την Τρίτ’ αρχινά να εμπαίν’
σα ρωθώνι͜α τ’ς αέρας

Τετράδ’ πρωίν θα αρχινά
να παίρ’ τ’ απάν’ το μέρος
Την Πέφτ’ πιάν’ ατεν τ’ ινι͜άτ’
λέει «’κι πάγω σο θέρος»

Την Παρασκευή το πρωίν
θα σύρ’ έξ’ την πογιάν ατ’ς¹
Και τη Σάββα θα κλώσ̌κεται
απάν’ σην πεθεράν ατ’ς

Την Κερεκήν ο πεθερόν
θα λέει πολλά καλός έν’
Θα πουσ̌μανεύ’ τα υστερνά
ὰμα πολλά -ν- αργώς έν’

♫

Έχω δύο πρόγατα
ατά ’κι πουλώ ατα
Όντες έρ’ται -ν- η Λαμπρήν
με τοι φίλτ’ς ι-μ’ τρώγ’ ατα

Έχω δύο πρόγατα
πλύνω και χτενίζ’ ατα
Τ’ έμορφα τα κορτσόπα
δάκω και κλαινίζ’ ατα

♫

Λελεύω τ’ ομματόπα σου
και τα καστανωτά -νι
Πόσα φοράς εντώκες με
ισ̌μάρ’ και μετ’ ατά; -νι

Δύο κορτσόπα λούσκουνταν
ση ποταμί’ τη μέσεν
Από μακρά πα εγροίκ’σα το
εγάπη μ’ εκειαπέσ’ έν’

♫

Έλα κάθκα σα γόνατα μ’
ας πλέκω τα μαλλία σ’
Ας πλέκ’ ατα ψιλά-ψιλά
και σύρ’ ατα σ’ ωμία σ’

Τούλα, τούλα - λα
το νταούλ’ και -ν- η ζουρνά
Το νταούλ’ και -ν- η ζουρνά
παρεβγάλλ’νε μας πουρνά

Τη Ρουσίας τα κορτσόπα
πολλά αγαπούν τα στύπα
Κλίσκουμαι κα’ φιλώ ατα
και λένε με «σπασίμπα»¹

Τούλα τούλα - λα
το νταούλ’ και -ν- η ζουρνά
Το νταούλ’ και -ν- η ζουρνά
παρεβγάλλ’νε μας πουρνά

♫

Ε! κόρη τίνος είσαι;
μήλον κόκκινον είσαι
Φύγον κι έλα μετ’ εμέν
βασιλόπουλον είσαι

-Σ’ έναν ποδάρ’!
-Γουρπάν’ σα τουλουμόπα σ’ να ’ίνουμαι!

’Κατό δράμι͜α βούτουρον
και πενήντα δράμια μέλ’
Το γλυκύν το φίλεμαν
έν’ απάν’ σο μεσημέρ’

Έλ’ αδά και δέβα ακεί
ας φιλώ σε κι επεκεί
Με τ’ εφίλεσα σε μίαν
πας̌ κι εποίκα σε ζεμίαν;

Ακεί πέραν έστεκεν
την κάλτσαν ατ’ς έπλεκεν
Είπα ατέναν «Έλα αδά,
η λαλία μ’ χαμελά»
Είπα ατέναν «Έλα αδά,
το καρδόπο μ’ ας γελά»
Γλωσσάρι
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αδάεδώ
αηλίαλίμονο ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός)
ακείεκεί
ὰμααλλά ama/ammā
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
άν’άνω, πάνω, άνωθεν
αναστορώθυμάμαι, αναπολώ
αντζίαπόδια, μηροί
απάν’πάνω
αργώςαργά
αροθυμίαννοσταλγία
αροθυμούμενοσταλγούμε
ας σουαπό του, από τότε που/αφότου, από αυτό που
ασ’από
ατάαυτά
ατααυτά
ατεναυτήν
ατέναναυτήν
ατ’ςαυτής, της
ατώρατώρα
βούτουρονβούτυρο
γλυκύνγλυκιά/ό
γομούταιγεμίζει, βουρκώνει, κομπιάζει
γούλαλαιμός gula
γουρπάν’θυσία kurban/ḳurbān
δάκωδαγκώνω
δέβα(προστ.) πήγαινε
δουκάλικαπίστρι ζώου
δράμι͜αμονάδα βάρους, 1 δράμι=1/400 της οκάς μεσ. ελλ. δράμιον < τουρκ. dirhem < περσ. dirham < αρχ. ελλ. δραχμή (αντιδάνειο)
εβγαίν’νεβγαίνουν
εγάπηαγάπη
εγροίκ’σακατάλαβα
εζύγιαξαζύγισα
είν’(για πληθ.) είναι
εκειαπέσ’εκεί μέσα
έκιτιέκφραση αναπόλησης που υποδηλώνει νοσταλγία για κάτι παρελθοντικό hey gidi
ελάσκουμ’περιφερόμουν, τριγύριζα, περιπλανιόμουν ἀλάομαι/ηλάσκω
ελέπομεβλέπουμε
έμορφαόμορφα
έμορφονόμορφο
εμπαίν’μπαίνει
έν’είναι
εντώκεςχτύπησες, έκανες να
έξ’έξω ή ο αριθμός έξι
έξερανήξεραν
επαίρ’νενέπαιρνε
επαιχνιδι͜άσκουμ’ξεκινούσα το παιχνίδι
επέγ’νενπήγαινε, προχωρούσε, έφευγε
επεκείαπό εκεί, από τότε, ύστερα, κατόπιν
επέμ’νετεαπομείνατε
εποίκαέκανα, έφτιαξα ποιέω-ῶ
εποίκεέκανε, έφτιαξε ποιέω-ῶ
εποίν’νενέκανε, έφτιαχνε ποιέω-ῶ
επορούμεμπορούμε
έρ’ταιέρχεται
ερωτάρωτάει
εσκοτείνεψανσκοτείνιασαν
ετέρεσακοίταξα
έτονεήταν
ετώρατώρα
εφήν’νενάφηνε
εφίλεσαφίλησα
έχ̌’έχει
έχ̌’ κι έρ’ταιείναι στον ερχομό, έρχεται
εχόρευενχόρευε
ζεμίανζημιά
θάνατονθάνατος
θέροςκαλοκαίρι
ινι͜άτ’γινάτι, πείσμα inat/ʿinād
’ίνουμαιγίνομαι
ισ̌μάρ’νεύμα, νόημα işmar/նշմար
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κα’κάτω
κάθκα(προστ.) κάθισε
καλέσσακαλή
καμίανποτέ
καρδόποκαρδούλα
κατ’γιατί/γιατί δεν
’κατόεκατό
κερβάναη αγελάδα που προπορεύεται της αγέλης kervan/kārbān=καραβάνι
ΚερεκήΚυριακή
ΚερεκήνΚυριακή
κέσ’εκεί μέσα, προς τα εκεί κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιφάλικεφάλι
κλαίγ’νεκλαίνε
κλαινίζ’στενοχωρώ/εί, κάνω/ει κπ να κλάψει
κλίσκουμαισκύβω, κλίνω
κλώσ̌κεταιγυρίζει, επιστρέφει
κορτσόπακοριτσάκια
κόφκεταικόβεται
κρούειχτυπάει κρούω
λαλίαλαλιά, φωνή
λέγ’νελένε
λελεύωχαίρομαι
λούσκουντανλούζονται
μάγ’λαμάγουλα magulum
μακρά(επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα
Ματσουκάτ’σσααυτή που είναι από τη Ματσούκα
μέλ’μέλι
μέσενμέση
μετ’μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος)
μίανμια φορά
ν’ αηλίαλίμονο μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός
νέικοννέο, νεαρό
νταούλ’νταούλι davul/ṭabl
νύφενύφη
όθενόπου, οπουδήποτε, σε όποιον
όλιονόλο, ολόκληρο
ομμάτι͜αμάτια
ομματόπαματάκια
όντεςόταν
ούσναμέχρι που, έως ότου
παπάλι, επίσης, ακόμα
παίρ’παίρνω/ει
παρεβγάλλ’νεξεπροβοδίζουν
πας̌μήπως, μπας και, είναι δυνατόν, μην τύχει (και) μήν πᾶς
πασ̌κείμ’μήπως, μήπως (και) πᾶς καί ἔνι
πέ’(προστ.) πες
πελιάνβάσανο, σκοτούρα bela
περπεντούλιαορμαθός αργυρών και χρυσών κοσμημάτων ή μαργαριταριών που κοσμούν την κεφαλή γυναίκας (κατά τη βυζαντινή περίοδο συνήθως τα κοσμήματα αυτά κρέμονταν από το πλάι στέμματος κεφαλής) perpendula/pendulo
Πέφτ’Πέμπτη
πιάν’πιάνει
πλέκ’πλέκει
πλουμιστάστολισμένα, διακοσμημένα με ζωγραφιές ή κεντήματα, πολύχρωμα pluma
πογιάνμπογιά, βαφή, χρώμα boya
ποδάρ’πόδι
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ποντικί’ποντικιού
ποταμί’ποταμιού
πουρνάπρωί, αύριο
πουσ̌μανεύ’μετανιώνει pişman olmak<paşmān
πρόγαταπρόβατα
προκομμέντσαπροκομμένη
ραχ̌όπαραχούλες, βουνά
ΡουσίαςΡωσίας
ρωθώνι͜αρουθούνια
’ς(ας) από
’σείουσαν(εσείουσαν) σείονταν
σ̌ιταϊντάναάλλη μορφή του σ̌ιταντάνα
σ̌ιταντάνααυτή που τραντάζεται, σείεται ολόκληρη πιθ. εκ του (επιτατ.) συν+τανταλίζω
στύπαξινά, τουρσιά στυφός
σύρ’σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει
σύρ’νεσέρνουν, τραβούν, ρίχνουν
τερείκοιτάει
Τετράδ’Τετάρτη
τίνοςποιού;
τοιτους/τις
τόπι͜ατόποι, μέρη
τούλαήσυχα, φρόνιμα
τουλουμόπα(πληθ. υποκορ.) παραδοσιακό πνευστό μουσικό όργανο, αποτελούμενο από ασκό και από ξύλινο μέρος
τουντους
τουσ̌μάν’εχθροί düşman/duşmān
Τρίτ’Τρίτη
τρώγ’τρώω
τυλί͜ειτυλίγει
υστερνάκατοπινά, τελευταία
φαρμακούταιφαρμακώνεται
φίλεμανφιλί
φοράςφορές
φύγον(προστ.) φύγε
χ̌αίρουμεςχαιρόμαστε
χαμελάχαμηλά
χωρίαχωριά
ψηλέσσαψηλή
ωμίαώμοι
Σημειώσεις
¹ (εκφ) Θα βγάλει έξω την μπογιά της (κυρ.), θα δείξει το πραγματικό της πρόσωπο
² (λ.ρωσ.) Спасибо= ευχαριστώ

1. Αναστορώ
2. Αναθεμά και τα μακρά
3. Εσέν’ η μάνα π’ εποίν’νεν
4. Σ̌ινταντάνα
5. Τ’ όνομαν ατ’ς Κερεκήν
6. Καλέσσα έν’ η πεθερά
7. Η νύφε τη Δευτέρας
8. Έχω δύο πρόγατα
9. Λελεύω τ’ ομματόπα σου
10. Έλα κάθκα σα γόνατα μ’
11. Ε! κόρη, τίνος είσαι;

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Τραγούδια: 9545 | Albums/Singles: 1679 | Συντελεστές: 1943 | Λήμματα: 15799
Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr