Προβολή Τραγουδιού
Ο Μάραντον |

Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Απαγγελία/Αφήγηση/Ψαλμός, Αχιλλέας Βασιλειάδης, Βασίλης Μουρτιάδης, Γιώργος Συμεωνίδης
Τον Μάραντον χαρτίν έρθεν, θα πάει σην στρατείαν Την νύχταν πάει σον μάστοραν, την νύχταν μαστορεύει, κόφτ’ ας σ’ ασήμι πέταλα σο μάλαμαν καρφία, τον μαύρον ατ’ ’καλίβωνεν καταντικρύ σον φέγγον κι η κάλη ατ’ παραστέκει͜ ατον με το χρυσόν μαντίλι και τα δάκρυ͜α ατ’ς ’κατήβαιναν, Καλομηνά χαλάζι͜α Καρφίν, καρφίν απλώνει͜ ατον, την γην δάκρυ͜α γομώνει -Πού πας, πού πας, νε Μάραντε, κι εμέν σίναν αφήνεις; -Αφήνω σε σον κύρη μου τον άεν-Κωνσταντίνον, Αφήνω σε σην μάνα μου, την αγ̆ίαν Ελένην, Αφήνω σε σ’ αδέλφι͜α μου, τους δώδεκα Αποστόλους -Πού πας, πού πας, νε Μάραντε, κι εμέν τίναν αφήνεις; -Αφήνω χ̌ίλι͜α πρόατα και πεντακόσ̌ι͜α αρνόπα, Αφήνω σε τον κρίαρον, τον χρυσοκωδωνιάτεν Εφτά χρόνι͜α εδέβανε κι ο Μάραντόν ατ’ς ’κ’ έρθεν Τα πέντ’ εποίκεν εκατό, τα δεκαπέντε χ̌ίλι͜α κι ας σ’ εφτά χρόνια κι άλλ’ απάν’, σε μήνους υστεραίους, καβαλάρην επέντεσεν απαγκέσ’ σα ραχ̌ία ’Κάτσεν κι ατέν ερώτεσεν: -Και τίνος νύφε είσαι; Και τίνος είν’ τα πρόατα και τίνος είν’ τ’ αρνόπα και τίνος έν’ ο κρίαρον, ο χρυσοκωδωνιάτες; -Οπίσ’, οπίσ’, νε ξένε μου, οπίσ’ κι απόθεν έρθες, να ποιγώ τα σ̌κυλίτσ̌ι͜α μου κι εσέν παραλαεύ’νε Του Μάραντου είν’ τα πρόατα, του Μάραντου είν’ τ’ αρνόπα, του Μάραντου έν’ ο κρίαρον, ο χρυσοκωδωνιάτες Εφτά χρόνι͜α ενέμ’να τον κι άλλ’ εφτά θ’ αναμένω, Αν έρ’ται, έρ’ται ο Μάραντον κι αν ’κ’ έν’, καλογερεύω -Ο Μάραντο σ’ επέθανεν, ’κείνος οπέρτς ετάφεν, Σην ταφήν ατ’ ’παρέστεκα κι ας σ’ ὰσπρον ατ’ επέρα κι εμέναν εδι͜ατάχτε με, την κάλη μ’ δέβα, έπαρ’! -Οπίσ’, οπίσ’, νε ξένε μου, οπίσ’ κι απόθεν έρθες; Ο Μάραντο μ’ επέθανεν; Εγώ εσέν θα παίρω; Εγώ καλόγρια γίνουμαι και σο μοναστήρ’ εμπαίνω -Καλόερος θα γίνουμαι κι εγώ εσέν θα παίρω -Εγώ πέρδικα γίνουμαι και σα καφούλια εμπαίνω -Κι εγώ αητέντς θα γίνουμαι κι εσέναν θα αρπάζω -Ατό το στημνοδέσιμον τη Μάραντου μ’ ομοι͜άζει!
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
άεν | άγιο | ||
αητέντς | αητός | ||
απαγκέσ’ | πάνω εκεί πέρα | ||
απάν’ | πάνω | ||
απόθεν | από που, από όπου | ||
αρνόπα | αρνάκια | ||
ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
ὰσπρον | σάβανο | ||
ατέν | αυτήν | ||
ατ’ς | αυτής, της | ||
γίνουμαι | γίνομαι | ||
γομώνει | γεμίζει | ||
δέβα | (προστ.) πήγαινε | ||
εδέβανε | (για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν (για χρόνο) πέρασαν | διαβαίνω | |
εδι͜ατάχτε | έδωσε οδηγίες, έκανε διαθήκη | ||
είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
εμπαίνω | μπαίνω | ||
έν’ | είναι | ||
ενέμ’να | ανέμενα, περίμενα | ||
έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
επέθανεν | πέθανε | ||
επέντεσεν | απάντησε, συνάντησε τυχαία | ||
επέρα | πήρα | ||
εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
έρθεν | ήρθε | ||
έρθες | ήρθες | ||
έρ’ται | έρχεται | ||
ερώτεσεν | ρώτησε | ||
ετάφεν | ενταφιάστηκε | ||
’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
κάλη | η αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος | ||
’καλίβωνεν | (εκαλίβωνεν) πετάλωνε | caliga, η «αρβύλα» των Ρωμαίων Λεγεωναρίων μέχρι τον 2° μ.Χ. αι. | |
καλογερεύω | αποσύρομαι από τα εγκόσμια, γίνομαι καλόγερος | ||
Καλομηνά | (γεν.) Μαΐου, μαγιάτικα, (αιτ.) Μάιο | ||
καταντικρύ | ακριβώς απέναντι | ||
’κατήβαιναν | (εκατήβαιναν) κατέβαιναν | ||
’κάτσεν | κάθισε | ||
καφούλια | θάμνοι | κατάφυλλον<καταφύλλιον<κατ’φούλλιν | |
κόφτ’ | κόβει | ||
μάλαμαν | ο χρυσός | ||
νύφε | νύφη | ||
οπέρτς | πέρυσι | ||
οπίσ’ | πίσω | ||
παίρω | παίρνω | ||
παραλαεύ’νε | κατασπαράζουν | paralamak | |
παραστέκει | βοηθά, στηρίζει, περιποιείται | ||
ποιγώ | κάνω, φτιάχνω | ποιέω-ῶ | |
πρόατα | πρόβατα | ||
ραχ̌ία | ράχες, βουνά | ||
σίναν | (σε τίναν) σε ποιον/α; | ||
σ̌κυλίτσ̌ι͜α | σκυλάκια | ||
στημνοδέσιμον | καλαίσθητο δέσιμο της ζώνης στη μέση | ||
τίναν | ποιον/α | ||
τίνος | ποιού; | ||
φέγγον | φεγγάρι | ||
χρυσοκωδωνιάτεν | που φέρει χρυσά κουδούνια | ||
χρυσοκωδωνιάτες | που φέρει χρυσά κουδούνια |