Προβολή Τραγουδιού
Συλλογή Πατσ̌ι͜άκου | Γυναίκα χωρίς ανατροφήν |
Ιστορία και Λαογραφία της ΣαντάςΚαλλιτέχνες: Στάθης Αθανασιάδης
Ντό έν’ αβούτο ντο σύρω τα μαύρα τα ημέρας; Πάντα άντρας ι-μ’ θα έρ’ται φορτωμένος τα λέρας Πάντα ογώ πλύν’ ατον θα τερώ κι αφήν’ ατον Την πελιάν ατ’ ποίος σύρ’, εποίκεν εμέν γιασίρ’ Αραεύω, κούζ’ ατον, κάθαν βραδή λούζ’ ατον Τον πουρνόν αχπάσ̌κεται, τσ’ εξέρ’ που πάει λάσ̌κεται; Πουρνά ’κι θα φάζ’ ατον, θα πάγω ωρι͜άζ’ ατον Θα τερώ ατόν πού πάει και ντό δουλείαν ευτάει Επήγα και είδ’ ατον σα καρβώνι͜α ’πέσ’ έτον Σ’ οσπίτ’ έρ’ται αλήγορα; ορωτούνε με η χώρα Παιδία, το χαλκόν φέρ’τε, ο πατέρας σουν έχ̌’ κι έρ’ται Βάλλ’νε κι ογώ λούζ’ ατον, η ράχ̌ι͜α τ’ έτον ανοιχτόν Με το νερόν έκαψα τον να μη έτον και χασ̌ευτόν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αβούτο | αυτό | ||
| αλήγορα | γρήγορα | ||
| αραεύω | ψάχνω, αναζητώ, γυρεύω | aramak | |
| αφήν’ | αφήνει | ||
| αχπάσ̌κεται | αναχωρεί, φεύγει, κινεί για | ||
| βάλλ’νε | βάζουν | ||
| γιασίρ’ | κυριολ. αιχμάλωτος μτφ. ταλαίπωρος, αυτός που έχει υποστεί κακουχίες | esir | |
| δουλείαν | δουλειά | ||
| έν’ | είναι | ||
| εξέρ’ | ξέρω/ει, γνωρίζω/ει | ||
| εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| έρ’ται | έρχεται | ||
| έτον | ήταν | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| έχ̌’ | έχει | ||
| έχ̌’ κι έρ’ται | είναι στον ερχομό, έρχεται | ||
| κάθαν | κάθε | ||
| καρβώνι͜α | κάρβουνα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κούζ’ | φωνάζω/ει | ||
| λάσ̌κεται | περιφέρεται, τριγυρνά, περιπλανιέται | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| ορωτούνε | ρωτούν | ||
| οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
| παιδία | παιδιά | ||
| πελιάν | βάσανο, σκοτούρα | bela | |
| ’πέσ’ | (απέσ’) μέσα | ||
| πλύν’ | πλένω/ει | ||
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| πουρνά | πρωί, αύριο | ||
| πουρνόν | πρωί, πρωινό, επαύριον | ||
| ράχ̌ι͜α | ράχη, πλάτη | ||
| σουν | σας | ||
| σύρ’ | σύρω/ει, τραβάω/ει, ρίχνω/ει | ||
| σύρω | σέρνω, τραβώ, ρίχνω | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
| φάζ’ | ταΐζω/ει | ||
| χαλκόν | μεγάλος χάλκινος λέβητας/καζάνι που χρησιμοποιείται για θέρμανση νερού για την παρασκευή φαγητού για πολλά άτομα | ||
| χώρα | οι ξένοι γενικά, οι μη οικείοι, η ξενιτειά | ||
| ωρι͜άζ’ | προσέχω/ει, φυλάω/ει, επιβλέπω/ει |
Λίγα χρόνια ύστερα από τη δημοσίευση της Συλλογής του Φ. Χειμωνίδη, δημοσιεύει περισσότερα και εκτενέστερα ποιήματα ο Πατσ̌ι͜άκον ο Γιωρίκας. Η συλλογή του Πατσ̌ι͜άκου είναι η σπουδαιότερη απ’ όλες, το δε περιεχόμενο αυτής ποικίλο: ερωτικά, σατιρικά, της ξενιτιάς κλπ. Παρακάτω παραθέτω μερικά· δύο ποιήματα του δημοσιεύονται στο κεφάλαιο «Η ξενιτιά». (Στάθης Αθανασιάδης)
