Προβολή Τραγουδιού
Τουλουμί’ τίκια Ματσούκας |
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Καλλιτέχνες: Γιάννης Απαζίδης, Χρήστος Τικταπανίδης
Εσέν η μάνα π’ εποίν’νεν, δεξ̌άμενος π’ εφώτ’σεν Εποίκε σε παντέμορφον τ’ εμόν τ’ οσπίτ’ εκόλλτσεν Σίτ’ στέκω κάπως ’ίνουμαι, σίτ’ στέκω κάτ’ παθάνω Μίαν λέω να ζω πολλά και μίαν ν’ αποθάνω ♫ Τρυγόνα μ’, όντες πας σ’ ορμάν’ κι ευτάς το σ̌ελεκόπο σ’ Τα δέντρα ’κι ορωτούνε σε «πού έν’ τ’ αλλο τ’ εσ̌όπο σ’;» Λελεύω τ’ ομματόπα σου, άμον φώσ̌ι͜α πιάν’νε Τα μαγουλόπα σ’ που φιλεί τα χ̌είλια τ’ συμπιάν’νε ♫ Έλα, πουλόπο μ’, και μη πας, ταράεσαι ση δείσαν Αούτα τα ξερόχ̌ερα μ’ απάν’ σην ψ̌η σ’ να εκείσαν Εγώ είμαι ο Απάζογλης, τ’ όνομα μ’ έν’ Γιαννίκα Ας σου ματί’ μ’ το τέρεμαν ντό λέγω σε -ν- εγροίκα Χεχέι! Γιάσ̌α Τικταπάν’!
Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
---|---|---|---|
άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
αούτα | αυτά | ||
απάν’ | πάνω | ||
αποθάνω | πεθαίνω | ||
ας σου | από του, από τότε που/αφότου, από αυτό που | ||
γιάσ̌α | να ζεις! να ζήσετε! | yaşa! | |
δείσαν | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
εγροίκα | κατάλαβε | ||
εκείσαν | κείτονταν, ξάπλωναν | ||
εκόλλτσεν | έκαψε, κατέστρεψε ολοσχερώς | ||
εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
έν’ | είναι | ||
εποίκε | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
εποίν’νεν | έκανε, έφτιαχνε | ποιέω-ῶ | |
εσ̌όπο | (υποκορ.) ταίρι, έτερο ήμισυ, σύντροφος | eş + -όπον | |
ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
εφώτ’σεν | φώτισε, βάφτισε | ||
’ίνουμαι | γίνομαι | ||
’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
λελεύω | χαίρομαι | ||
μαγουλόπα | μαγουλάκια | ||
ματί’ | ματιού | ||
μίαν | μια φορά | ||
ομματόπα | ματάκια | ||
όντες | όταν | ||
ορμάν’ | δάσος | orman | |
ορωτούνε | ρωτούν | ||
οσπίτ’ | σπίτι | hospitium<hospes | |
παθάνω | παθαίνω | ||
παντέμορφον | πανέμορφο/η | ||
πιάν’νε | πιάνουν | ||
πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
πουλόπο | πουλάκι | ||
σ̌ελεκόπο | φορτίο ξύλων ή χόρτων που φέρεται στη ράχη ανθρώπου | şelek | |
σίτ’ | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
συμπιάν’νε | συμπιάνονται, κολλάνε μεταξύ τους | ||
ταράεσαι | αναμιγνύεσαι, ανακατεύεσαι, μπλέκεσαι | ||
τέρεμαν | βλέμμα, κοίταγμα, μτφ. φροντίδα | ||
τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
φώσ̌ι͜α | φώτα | ||
ψ̌η | ψυχή |